W dniu 10.04.br. przestają ostatecznie obowiązywać przepisy art. 103 k.p. oraz rozporządzenie wydane na podstawie tych regulacji. Taki jest skutek prawny wyroku TK z dnia 31.03.2009 r. (sygn. akt K 28/08), który został opublikowany w Dzienniku Ustaw z dnia 10.04.2009 r. Nr 58 pod pozycją 485.
Warto przypomnieć, że skład orzekający TK uznał art. 103 k.p. za niezgodny z art. 92 ust. 1 ustawy zasadniczej. Powołana norma konstytucyjna stanowi, iż rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Tymczasem art. 103 k.p. obejmuje jedynie bardzo ogólną delegację dla Ministra Edukacji Narodowej i Ministra Pracy i Polityki Socjalnej do wydania rozporządzenia, w którym ma zostać określony zakres oraz warunki ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W przepisie upoważniającym do wydania aktu wykonawczego zabrakło zatem szczegółowego katalogu spraw przekazanych do uregulowania oraz wytycznych dotyczących treści rozporządzenia. Taki stan rzeczy został zakwestionowany przez sędziów TK. Oznacza to uchylenie zaskarżonego art. 103 k.p. i utratę mocy obowiązującej przez przepisy wykonawcze wydane na podstawie tego uregulowania, które zawarto w rozp. MEN i MPiPS z dn. 12.10.1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472, ze zm.). Aby jednak zapobiec powstaniu luki prawnej, wskutek natychmiastowego unieważnienia niekonstytucyjnych postanowień, skład orzekający TK podjął decyzję o odłożeniu w czasie uchylenia art. 103 k.p. (i w konsekwencji także wspomnianego rozp. MEN i MPiPS z dn. 12.10.1993 r.). Jak już zaznaczono na wstępie, podważone przez Trybunał unormowania tracą moc 10.04.2010 r.
Mimo faktu, iż parlament miał 12 miesięcy na wykonanie wyroku TK, wszystko wskazuje na to, że luka prawna w przepisach k.p. – dotyczących podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników oraz urlopów szkoleniowych przysługujących tym pracownikom z tytułu podjęcia nauki – jednak powstanie. Wprawdzie ministerstwo pracy opracowało stosowny projekt nowelizacji k.p. już w zeszłym roku, jednakże zapisy, jakich dokonano w zaproponowanej wersji zmian wzbudziły liczne kontrowersje i wątpliwości wśród partnerów dialogu społecznego. W związku z tym w parlamencie przygotowano własny projekt ustawy zmieniającej autorstwa senatu. Powyższa nowela musi być jednak skorygowana w resorcie pracy. Spowoduje to dalsze opóźnienie w procesie legislacyjnym, trudno zatem oczekiwać szybkiego wypełnienia próżni prawnej powstałej po utracie mocy przez art. 103 k.p.
W zaistniałej sytuacji należy więc liczyć się z różnorodnymi konsekwencjami, zwłaszcza dla pracowników podejmujących naukę w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Wobec braku stosownych regulacji kodeksowych, podstawą określającą wzajemne prawa i obowiązki stron w zakresie realizacji dokształcania będzie umowa w brzmieniu zaproponowanym przez pracodawcę.
Może ona – w obrębie uprawnień pracowniczych – powielać dotychczasowe rozwiązania (czyli gwarantować m.in. urlopy szkoleniowe, czy płatne zwolnienia od pracy), a nawet korzystniej kształtować ten zakres spraw objętych jej postanowieniami. Problem powstanie wówczas, gdy firmy zaproponują warunki umów szkoleniowych mniej korzystne dla pracowników. Jeżeli uchwalanie nowych przepisów będzie się przedłużać, może to wpłynąć niekorzystnie na proces podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników, zarówno w formach szkolnych, jak i pozaszkolnych.
Źródło: Biblioteka Prawa Pracy, Autor: Maciej Ofierski
