Charakterystyczną cechą XXI wieku jest zmienność, o której często mówi się, że jest jedyną pewną współczesnego świata. Zmieniają się wartości, wyzwania i problemy. Przemianom podlega nasze podejście do zarabiania, jak również do samej pracy i zatrudnienia. Charakterystyczne dla obecnych czasów jest też ciągłe dokształcanie i przekwalifikowanie się pracowników. Dlatego tradycyjna kariera polegająca na osiąganiu kolejnych szczebli rozwoju, rozumiana również jako związanie się z jedną firmą na całe życie, odeszły do przeszłości. O tym, jak kształtuje się współczesny rynek pracy oraz jak często Polacy zmieniają pracę, opowiada Beata Pisula, specjalistka międzynarodowego portalu pracy Talinkme.pl.
STATYSTYCZNY PROBLEM PRACODAWCÓW
– W II kwartale bieżącego roku pracodawcy stracili już około 16% pracowników w wyniku ich dobrowolnego odejścia. To niemal o sześć punktów procentowych więcej niż w 2016 roku – zauważa Beata Pisula. W największym stopniu problem ten dotyczy branży TSL zajmującej się logistyką, w której zmiany dotyczą aż 24% pracowników. Podobna sytuacja dotyczy firm, które są związane z doradztwem oraz usługami prawnymi, w których zmiana dotyczy aż 21% zatrudnionych. W centrach usług dla biznesu (SSC/BPO) pracę zmieniło już średnio 20% osób, zaś w handlu detalicznym jedynie o trzy punkty procentowe mniej (17%). Na równi ze średnią krajową znajdują się zawody związane z produkcją przemysłową, branżą IT i telekomunikacją (16%). Poniżej średniej plasuje się branża bankowości/ubezpieczenia (15%), farmacją i opieką zdrowotną (15%) oraz nieruchomościami i branżą budowlaną (15%). Najrzadziej na zmianę pracy decydują się przedstawiciele branży motoryzacyjnej (12%) oraz FMCG (11%).
POKOLENIE Y WYZWANIEM DLA PRACODAWCÓW?
Przeprowadzane badania wykazują, że istnieje silna zależność pomiędzy wiekiem pracowników a częstotliwością zmiany przez nich pracy. Udowodniono, że ludzie należący do pokolenia Y, zmieniają pracę zdecydowanie częściej niż przedstawiciele starszego pokolenia. Ma to związek z dążeniami milenialsów do szybkiej i interesującej kariery, bardziej niż miało to miejsce w przypadku starszego pokolenia. – Nie bez znaczenia jest też to, że ludzie wychowani w wolnorynkowej rzeczywistości poszukują pracy, która da im poczucie niezależności w postaci dogodnych godzin pracy przy jednocześnie jak najdłuższym urlopie. Ponieważ obecny rynek nastawiony jest przede wszystkim na pracowników, daje to młodemu pokoleniu dużo większe możliwości rozwoju i awansu niż miało to miejsce jeszcze dziesięć lat temu – podkreśla specjalistka Talinkme.pl. Dzięki temu propozycja niewielkiej zmiany wpływa na decyzję pracowników o zmianie firmy na taką, która będzie odpowiadała założonemu wzorcowi.
Co ciekawe, zarobki wcale nie są najistotniejszym czynnikiem wpływającym na zmianę. Wykazano, że 76% przedstawicieli pokolenia urodzonego w latach 80. i 90. na pierwszym miejscu stawia sobie za cel doskonalenie swoich umiejętności, co uważa się za wyznacznik udanej kariery. Duże znaczenie ma możliwość samorealizacji i poczucie spełnienia poprzez pracę (72%), a także satysfakcja i zadowolenie z jej wykonywania (67%). Aż 60% badanych sygnalizuje również potrzebę zachowania równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym. Niespełnienie tych wymagań generuje szybkie zniechęcenie pracowników i potrzebę znalezienia nowej, lepszej pracy.
JAKIE SĄ INNE CZYNNIKI?
Badania wykazują, że na zmianę pracy ma wpływ również niedocenienie pracownika przez pracodawcę. Chodzi tu nie tylko o wynagrodzenie finansowe, ale również uznanie słowne bądź motywacyjne. Zarówno w młodym, jak i starszym pokoleniu, duży nacisk kładzie się również na stabilność zatrudnienia. Umowa na pełen etat w oparciu o umowę o pracę wciąż uważana jest za najbardziej dogodną formę zarabiania. Często umowy o dzieło bądź zlecenie nie wystarczają, dlatego celem części pracowników jest zmiana pracy na taką, która zwiększy stabilność. Niemałe znaczenie przy zmianie zatrudnienia ma również zła atmosfera. Częste starcia pomiędzy pracownikiem a pracodawcą traktowane są jako wystarczający powód do zmiany. Ma na to wpływ poczucie braku motywacji u pracowników, a także braku możliwości rozwoju. Zła atmosfera w miejscu pracy przekłada się również na zdrowie psychiczne i fizyczne, a także na problemy w życiu prywatnym. Dlatego za jedyne rozwiązanie tych problemów często uważa się znalezienie nowej pracy.
RYNEK PRACOWNIKA
Beata Pisula podkreśla, że na częstą zmianę zatrudnienia wśród Polaków wpływa też rekordowo niskie bezrobocie, które w sierpniu wynosiło 5,2%. Poziom bezrobocia spadł zatem do najniższego poziomu od czasów upadku komunizmu. Fakt ten sprawia, że obecnie mamy do czynienia z rynkiem pracy ukierunkowanym na pracowników.
Zadowolenie Polaków potwierdzają również aktualne badania CBOS z 2019 r., które wykazały, że 58% badanych dobrze wypowiada się o krajowym rynku pracy, zaś 7% ankietowanych ocenia sytuację jako bardzo dobrą. Daje to pracownikom możliwość zmiany pracy dla poprawiania swojej sytuacji materialno-bytowej, również tej związanej z potrzebą samorozwoju i samodoskonalenia. Dogodność ta, choć w różnym stopniu, dotyczy zarówno młodszej jak i starszej generacji pracowników.
CO DALEJ?
– Przypuszcza się, że do 2025 roku rynek pracy będzie wymagał dodatkowego zatrudnienia 1,5 mln osób. Oznacza to, że trend częstej zmiany pracy będzie się pogłębiał. Podobnie wygląda sytuacja z rekrutowaniem nowych pracowników – podkreśla specjalistka Talinkme.pl. Konieczna może okazać się zmiana przepisów prawa imigracyjnego. Obecne procedury są bowiem zbyt, skomplikowane i nieodpowiadające aktualnym potrzebom. Można zatem przypuszczać, że najbliższe lata wciąż będą dogodne dla tych, których nie interesuje pionowy model budowania ścieżki kariery zawodowej.
