Brak chęci poszukiwania nowej pracy oraz podnoszenia kwalifikacji przez osoby w wieku 50 + to jedna z niekorzystnych tendencji, która utrzymuje się od 2011 roku – tak wynika z III edycji badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Bilans Kapitału Ludzkiego”. Wyniki raportu jednoznacznie wskazują na konieczność intensyfikacji działań na rzecz promocji aktywności zawodowej wśród osób w wieku 50+ oraz wdrażania wśród tej grupy idei life long learning. Jednym z celów projektu badawczego „Bilans Kapitału Ludzkiego” jest ukierunkowanie instytucji i środków publicznych na realizację zadań zmierzających do likwidacji luk kompetencyjnych na poziomie ogólnokrajowym i regionalnym. Przykładem takich działań jest usługa szkoleniowo-doradcza w ramach projektu systemowego PARP pt. „Aktywny Emeryt”, który ma na celu utrzymanie aktywności zawodowej pracowników w wieku okołoemerytalnym.
Bilans Kapitału Ludzkiego to unikatowy na skalę Polski i Europy monitoring rynku pracy pozwalający śledzić, jak zmienia się struktura kompetencji na rynku pracy, co jest szczególnie ważne w kontekście konieczności dopasowania kompetencji potencjalnych i obecnych pracowników do wymagań pracodawców. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim w 2012 r. zrealizowała trzecią edycję opisywanych badań. Otrzymane wyniki zdecydowanie potwierdzają zasadność realizacji projektów aktywizujących osoby po 50. roku życia, takich jak np. „Aktywny Emeryt”.
Kto pracuje?
Porównując wyniki z 2012 r. z danymi z poprzednich edycji badania BKL, możemy zaobserwować iż nieznacznie zmalał odsetek osób w wieku produkcyjnym będących na emeryturze bądź rencie – wyniósł on 11,4% (dla porównania w 2011 r. – 13,4%, w 2010 r. 14,5%). Niekorzystnie wygląda sytuacja dotycząca stopy bezrobocia, zarówno w grupie wiekowej 50-59/64 lata – wzrosła z ok. 12 % na ok. 15%, jak i dla osób pow. 18 roku życia – z 13,5% do 16,4%. Niestety nie jest łatwo znaleźć zatrudnienie – ponad połowie osób powyżej 50. roku życia poszukiwania zajmują dłużej niż 2 lata. Z pewnością jest to jedna z głównych przyczyn, dlaczego osoby te tak niechętnie poszukują nowej pracy – wskaźnik osób po 50 r.ż. poszukujących nowego miejsca zatrudnienia ciągle spada i wynosi tylko 5% w grupie 50-54 lata, w grupie 55-59 – 3%, a w grupie 60-64 lata zaledwie 2%.
Podnoszenie kompetencji
Optymistycznie nastraja fakt, iż rośnie odsetek osób które podnoszą swoje kompetencje poprzez kursy, szkolenia lub samokształcenie – w ciągu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających trzecią edycję badania (a więc przez niemal cały 2011 r. i na początku 2012 r.) odsetek ten wyniósł 29% wśród Polaków w wieku 18–59/64 (niemal 9 mln osób) – to o 9% więcej niż w poprzedniej edycji BKL. Jednak patrząc z drugiej strony zdecydowana większość Polaków, ponad 64%, nie podnosiła swoich kompetencji w ubiegłym roku w żaden sposób. Niestety w dalszym ciągu następuje systematyczny spadek aktywności szkoleniowej i samokształceniowej od wieku około 45 lat. Wśród osób w wieku 18–44 około 17% osób brało udział w kursach i szkoleniach, natomiast w grupie wiekowej 50–59/64 było to jedynie około 9%.
Jeśli chodzi o plany szkoleniowe to jedynie 23% Polaków w wieku 18–59/64 lata (5,5 mln) planuje w ciągu najbliższego roku uczestniczyć w kursach lub szkoleniach. Jest to wartość nieco wyższa niż w poprzedniej edycji badania, kiedy deklarację taką złożyło 19% badanych. Niestety wyraźny spadek chęci do dokształcania się wraz z wiekiem. Wśród osób w wieku powyżej 50 lat aż 7–8 na dziesięć jest całkowicie biernych szkoleniowo.
Najczęściej wskazywanymi powodami rezygnacji z podnoszenia kompetencji, w grupie wiekowej 50–59/64 lata było przekonanie, że w tym wieku nie ma sensu się dokształcać (15% wobec maksymalnie 2% w młodszych grupach wiekowych). W najstarszej grupie wiekowej również kilkukrotnie wzrastało znaczenie ograniczeń spowodowanych stanem zdrowia (10%).
Dalsze działania
W świetle uzyskanych wyników badań widać ile jeszcze pracy przed nami. Inicjatywy takie jak Europejski Rok Aktywności Osób Starszych oraz różnorodne programy podnoszące kompetencje osób z grupy wiekowej 50+ mają znaczące szanse poprawić niechlubne statystyki. „Pamiętajmy, że dezaktywacja edukacyjna o 5-10 lat wyprzedza dezaktywację zawodową, dlatego nie można zwlekać ze wdrażaniem nowych inicjatyw i programów ukierunkowanych na rozwiązanie problemu niskiego wskaźnika zatrudnienia wśród tej grupy docelowej”- podkreśla Anna Świebocka-Nerkowska, Dyrektor Departamentu Rozwoju Kapitału Ludzkiego z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. „Mając na uwadze poprawę sytuacji zawodowej osób z grupy wiekowej 50+ zachęcamy do skorzystania z bezpłatnych szkoleń i doradztwa zawodowego w ramach usługi szkoleniowo-doradczej pt. „Aktywny Emeryt, która potrwa do końca 2013 roku” – dodaje.
Źródło: Firma 2000
