Od dnia 12.06.2012 r. cudzoziemiec, który uzyska zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w RP w związku z zamiarem wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji – będzie mógł podjąć pracę w Polsce bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę. Takie rozwiązanie wprowadza ustawa z dn. 27.04.2012 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2012 r. poz. 589), zwana dalej nowelizacją.
W ramach nowelizacji dokonano implementacji do krajowego systemu prawnego postanowień:
- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dn. 16.12.2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.Urz. UE L 348 z 24.12.2008 r., str. 98),
- dyrektywy Rady 2009/50/WE z dn. 25.05.2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Dz.Urz. UE L 155 z 18.06.2009 r., str. 17).
Większość zmian wynikających z nowelizacji dotyczy przepisów ustawy z dn. 13.06.2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2011 r. Nr 264, poz. 1573). We wspomnianym akcie prawnym zdefiniowano pojęcia:
- „wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji” – co oznacza świadczenie pracy, w ramach zatrudnienia, przez cudzoziemca posiadającego kompetencje potwierdzone wyższymi kwalifikacjami zawodowymi, który – niezależnie od zachodzącego między stronami stosunku prawnego – wykonuje pracę na rzecz lub pod kierownictwem innej osoby za wynagrodzeniem,
- „wyższych kwalifikacji zawodowych” – przez co należy rozumieć kwalifikacje uzyskane w ramach kształcenia na poziomie studiów wyższych albo co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe na poziomie porównywalnym do kwalifikacji uzyskanych w ramach kształcenia na poziomie studiów wyższych, niezbędne do wykonywania pracy określonej w umowie o pracę lub w ofercie pracy.
W ustawie o cudzoziemcach dodano rozdział 4a, w którym określono postępowanie w zakresie udzielania i cofania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Powyższego zezwolenia udziela się cudzoziemcowi, który zamierza na terytorium RP wykonywać pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji przez okres dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli są spełnione warunki wskazane w art. 63a ustawy o cudzoziemcach. Oznacza to m.in., że:
- cudzoziemiec jest stroną umowy o pracę lub przedwstępnej umowy o pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji na okres przynajmniej 1 roku, a także spełnia wymagania kwalifikacyjne i inne warunki do wykonywania pracy w zawodzie regulowanym oraz posiada wyższe kwalifikacje zawodowe i ubezpieczenie zdrowotne,
- podmiot powierzający cudzoziemcowi pracę nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy.
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o którym mowa w art. 63a ustawy o cudzoziemcach, udziela się na okres dłuższy o 3 miesiące od okresu wykonywania pracy, jednak nie dłuższy niż 2 lata. Uzyskanie zezwolenia na czas oznaczony w związku z okolicznością przewidzianą w art. 63a ustawy o cudzoziemcach nie zwalnia z określonych odrębnymi przepisami wymogów, od spełnienia których uzależnione jest wykonywanie zawodów regulowanych lub działalności zawodowej.
W art. 63f oraz art. 63g ustawy o cudzoziemcach wskazano przypadki, w których odpowiednio:
- wniosek cudzoziemca o udzielenie zezwolenia pozostawia się bez rozpoznania,
- cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zezwolenia.
Z kolei w art. 63h ustawy o cudzoziemcach wyszczególniono okoliczności, których zaistnienie uzasadnia cofnięcie cudzoziemcowi zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
W decyzji o udzieleniu omawianego zezwolenia określa się – poza okresem ważności zezwolenia:
- podmiot, u którego cudzoziemiec ma wykonywać pracę,
- stanowisko, na jakim cudzoziemiec ma być zatrudniony,
- wynagrodzenie,
- inne warunki zatrudnienia cudzoziemca.
Z przedstawionymi powyżej modyfikacjami w ustawie o cudzoziemcach koresponduje zmiana w art. 87 ust. 1 ustawy z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415, z późn. zm.). W przepisie tym dodano punkt 11a, co jest równoznaczne z nadaniem cudzoziemcowi posiadającemu w RP zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 63a ustawy o cudzoziemcach, uprawnienia do wykonywania pracy w Polsce bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę.
W ramach nowelizacji uregulowano ponadto kwestie norm i procedur stosowanych w UE w zakresie powrotów przebywających nielegalnie obywateli państw trzecich – zgodnie z dyspozycjami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dn. 16.12.2008 r. odstępuje się od dotychczasowej praktyki wydaleń, na rzecz dobrowolnego powrotu nielegalnych imigrantów do krajów pochodzenia.
Omawiana nowelizacja wchodzi w życie z dniem 12.06.2012 r.
Autor: Maciej Ofierski
