Wyniki dziewiątej fali badania „Plany Pracodawców” realizowanego przez Instytut Badawczy Randstad i TNS OBOP pokazują, że polscy przedsiębiorcy są podzieleni w ocenie ich działalności w roku 2010. Prognozy na pierwsze półrocze nadchodzącego roku zapowiadają dalszą polaryzację strategii działań – w podobnej sile wzrasta zarówno ryzyko zwolnień jak i podwyżek wynagrodzeń.
W zamykającej rok 2010 dziewiątej fali badania opinii przedsiębiorców „Plany Pracodawców”, eksperci Instytutu Badawczego Randstad oraz TNS OBOP, zapytali przedstawicieli firm o ocenę ich faktycznych działań w tym okresie oraz prognozy na kolejne półrocze.
Rok 2010 okresem polaryzacji kondycji przedsiębiorstw
Największa grupa firm ocenia rok 2010 jako czas stagnacji (39%). Niewiele mniejsza od niej grupa przedsiębiorców (35%) ocenia ten rok jako okres poprawy kondycji firmy. Częściej deklarację wzrostu firmy składali przedstawiciele dużych przedsiębiorstw, zatrudniających ponad 250 pracowników (51%). Znaczącą poprawę koniunktury odczuła przede wszystkim branża pośrednictwa finansowego. Co piąta firma (20%) odczuła skutki kryzysu. Taka ocena kondycji firmy w roku 2010 padała częściej od respondentów z mniejszych przedsiębiorstw (10-49 pracowników).
Ogólna kondycja pracodawców znalazła swoje odbicie w działaniach w obszarze strategii personalnych firm. Co trzeci respondent deklarował, że w tym okresie zwiększono w jego firmie zatrudnienie (33%). Większa grupa (43%) pozostawiła zatrudnienie na obecnym poziomie. Co piąty pracodawca (22%) dokonał redukcji zatrudnienia.
Firmy, które zwiększyły poziom zatrudnienia poszukiwały głównie techników i robotników wykwalifikowanych (56%) oraz robotników wykonujących proste prace fizyczne (29%). W dalszej kolejności zatrudniano specjalistów (25%) oraz kadrę kierowniczą średniego szczebla (22%). W obszarze zmian wynagrodzeń zdecydowana większość przedsiębiorców nie wprowadzała żadnych zmian (61%), niemal co trzeci pracodawca podniósł poziom wynagrodzeń (31%). Niewielka grupa (6%) dokonała obniżenia pensji pracowników.
Wzrosła grupa przedsiębiorców spodziewających się recesji w pierwszej połowie 2011 roku
Największy, choć w perspektywie czasu malejący, udział badanych przedsiębiorców zapowiada, że w ciągu najbliższych 6 miesięcy należy spodziewać się stagnacji (41%). W porównaniu do ubiegłego badania nie zmieniła się grupa respondentów spodziewających się wzrostu gospodarczego – deklarację taką składa częściej niż co czwarty odpowiadający (37%).
Jak podkreśla Agnieszka Bulik: „Alarmujący dla rynku jest fakt, że znacząco zwiększyła się grupa przedsiębiorstw, która spodziewa się recesji – w sierpniu br. było to 7%, w bieżącym badaniu 13%.”
Więcej niepewności w planach zatrudnieniowych
Niezmiennie od kilku kwartałów większość firm planuje utrzymać zatrudnienie na aktualnym poziomie, jednak w porównaniu do badania sierpniowego grupa ta maleje (55% wobec wcześniejszych 64%). Bardzo stabilna jest grupa respondentów planujących zwiększenie zatrudnienia – od listopada 2009 r. co czwarty pracodawca deklaruje, że będzie zatrudniał nowych pracowników (24%).
Jak podkreśla Agnieszka Bulik: „Wyrazem rosnących obaw przedsiębiorców są coraz częstsze deklaracje redukcji zatrudnienia. W bieżącym badaniu jest to odpowiedź 14% respondentów – w sierpniu grupa ta liczyła 10%, a w maju 7%. Również aż 7% badanych nie potrafiło odpowiedzieć czy będzie dokonywało zmian w zatrudnieniu. Jeszcze wyraźniejsza jest niepewność przedsiębiorców w obszarze pracy tymczasowej – liczba planujących wzrost zatrudnienia w tej bezpieczniej przez swoją elastyczność formule wzrosła do 9% wobec 5% w sierpniu br. Częściej, bo aż co piąty (20%) respondent nie potrafił określić jakie decyzje dotyczące zatrudnienia pracowników tymczasowych będą podejmowane.”
Zwiększenie zatrudnienia jest planowane najczęściej we wschodniej części Polski (33%), rzadziej taka deklaracja padała wśród respondentów regionu zachodniego (17%) i północnego (16%). Redukcja zatrudnienia częściej była zapowiadana w regionie centralnym (19%).
Z perspektywy branż największego zwiększenia zatrudnienia spodziewają się przedstawiciele obszarów handlu (31%) i pośrednictwa finansowego (32%). Największy pesymizm w obrębie prognoz redukcji zatrudnienia jest spodziewany w branży transportowej, gospodarki magazynowej i łączności (36%) oraz w budownictwie (27%). Charakterystycznie dużym poziomem niepewności odznaczali się w badaniu przedstawiciele branży usługowej – częściej niż co czwarty respondent tej grupy (26%) nie potrafił określić czy i jakie zmiany zatrudnienia w jego firmie będą miały miejsce w nadchodzącym półroczu.
Znacząco więcej pracodawców planuje podwyżki wynagrodzeń
Niemal dwóch na trzech pracodawców nie planuje zmian w zakresie wynagrodzeń w nadchodzącym półroczu (63%). Jednak znacząco większa grupa respondentów przyznaje, że wprowadzane będą podwyżki pensji (29%). Jak zauważa Agnieszka Bulik: „Tak duży wzrost deklaracji podniesienia wynagrodzeń – 29% w bieżącym badaniu wobec 17% w poprzednim jest bardzo dobrym znakiem. Pamiętajmy jednak, że ma on w części charakter sezonowy. Początek roku jest w wielu firmach okresem podsumowywania wyników pracy zatrudnionych pracowników i zmian w wynagrodzeniach. Krzepiące jest, że jedynie 3% naszych respondentów rozpatruje redukcję wynagrodzeń.”
Zwiększenie zatrudnienia będzie dotyczyło głównie działów produkcji i sprzedaży
Podobnie jak w poprzednim okresie, działami, w których najczęściej poszukuje się nowych pracowników są produkcja (24%) i sprzedaż (12%) – w obu przypadkach wyniki te są nieznacznie mniejsze niż w edycji sierpniowej (odpowiednio 26% i 17%).
Pracowników produkcji będą poszukiwały firmy przemysłowe (44%), branży transportowej i gospodarki magazynowej (36%) oraz budownictwa (30%), a także firmy z regionów wschodniego (48%) i zachodniego (40%).
Pracownicy sprzedaży będą mogli liczyć znalezienie pracy w firmach największych, zatrudniających ponad 250 osób (20%). Najbardziej poszukiwani będą przez branżę handlową (29%).
Informacje o badaniu:
Plany Pracodawców to projekt Instytutu Badawczego Randstad, w którym respondentami są pracodawcy wyrażający opinie w najważniejszych obszarach ich działalności, m.in.: planowanych zmian w poziomie zatrudnienia i wynagrodzeń, czy przewidywanych zmian kondycji firm i gospodarki. Pytania kierowane są bezpośrednio do osób odpowiedzialnych za politykę kadrową (w małych przedsiębiorstwach jest to zarząd lub właściciel firmy).
Badanie realizowane przez ekspertów TNS OBOP metodą CATI (indywidualne wywiady kwestionariuszowe wspomagane komputerowo) zostało zainicjowane w listopadzie 2008 roku i odbywa się w cyklu kwartalnym. Każda edycja tego badania jest przeprowadzana na reprezentatywnej ze względu na wielkość firmy i region próbie 300 firm (margines błędu statystycznego dla próby N=300 wynosi 5,64%). Z próby wykluczono firmy zatrudniające poniżej 10 osób, firmy doradztwa personalnego oraz firmy, dla których agencje pracy tymczasowej nie świadczą usług. Publikacja wyników „Planów Pracodawców” odbywa się w kooperacji z Departamentem Informacji Gospodarczej Państwowej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Wywiady bieżącej, dziewiątej edycji badania zostały zrealizowane w okresie od 28 października do 15 listopada br.
Źródło: Randstad Sp. z o. o.
