CSR w oczach polskich MŚP

13 lipca 2012

Społeczna odpowiedzialność? To nie dla nas. Naszym celem jest przetrwanie, a nie filantropia. Podzielimy się jak już będziemy mieli czym się dzielić. To domena dużych firm, a nie mikro i małych – takie są najczęściej opinie polskich mikro, małych i średnich przedsiębiorstw o społecznej odpowiedzialności biznesu. Czy nasz sektor MŚP jest już gotowy na nową strategię zarządzania jaką jest CSR? Czy firmy dostrzegają korzyści z bycia społecznie odpowiedzialnymi?

W maju 2012 r. odbyły się pierwsze na polskim rynku ogólnopolskie, bezpłatne szkolenia z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu w ramach projektu PARP „Zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu”.

W zajęciach mogli wziąć udział właściciele i pracownicy mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Czy CSR – dziedzina prężnie rozwijająca się na polskim rynku, wciąż nowa i dająca firmom realną szansę na zdobycie konkurencyjności – cieszy się zainteresowaniem sektora MŚP? „Niestety przedstawiciele MŚP nie do końca rozumieją czym jest społeczna odpowiedzialność, a co za tym idzie nie są szczególnie zainteresowani podnoszeniem swoich kwalifikacji w tym zakresie. Można natomiast zaobserwować ciekawe zróżnicowanie regionalne.

Najwięcej chętnych do udziału w zajęciach było w województwie mazowieckim. Na tym obszarze MŚP nie trzeba było zachęcać. Najgorzej sytuacja zarysowała się w woj. podlaskim, łódzkim i dolnośląskim, gdzie pomimo wielu działań promocyjnych świadomość korzyści udziału w zajęciach była znikoma” – podkreśla Marcin Opas, zarządzający projektem.

Dlaczego MŚP nie są zainteresowane wdrażaniem działań CSR?

Przedstawiciele MŚP dostrzegają bardzo dużo barier we wdrażaniu CSR w swoich firmach. Najczęściej wskazują na brak wiedzy, czym CSR tak naprawdę jest, bowiem sama nazwa kojarzy się przede wszystkim z działalnością sponsoringową bądź filantropijną. Mówią również o kosztach, nie tylko finansowych, podejmowania takich inicjatyw. Żeby zająć się społeczną odpowiedzialnością trzeba mieć czas na opracowanie strategii, jej wdrożenie, monitoring rezultatów i raportowanie, a tego czasu MŚP często po prostu nie mają. Nie potrafią również dostrzec korzyści wynikających z CSR, który nie wiąże się przecież wyłącznie z wydawaniem pieniędzy. W gruncie rzeczy firmy angażują się w taką działalność, żeby w konsekwencji doprowadzić do wzrostu wartości firmy i zysków – mówi Anna Zakrzewska, trener w projekcie PARP. Firmy nie rozumieją również co jest, a co nie jest działalnością CSR–ową. Czy jednorazowe dofinansowanie domu dziecka już oznacza, że mamy strategię CSR w firmie? A czy dobre traktowanie pracowników to CSR? A terminowe płacenie zobowiązań finansowych wobec kontrahentów to społeczna odpowiedzialność? Dużo pytań – zbyt mało wiedzy. Okazuje się również, że wiele firm prowadzi bardzo dużo działań społecznie odpowiedzialnych w ogóle nie wiedząc, że można te inicjatywy zaliczyć do CSR. Niektórzy twierdzą, że po prostu chcą uczciwie prowadzić biznes. Wiele jest też przedsiębiorstw, które świadomie twierdzą, że mają i wdrażają strategie CSR, że są społecznie odpowiedzialne. Niemniej jak się dowiadują, że CSR to przede wszystkim przestrzeganie przepisów prawa, to już nie są tacy pewni, czy na 100% mogą mówić o sobie, że są społecznie odpowiedzialności – dodaje A. Zakrzewska.

Jedna z norm CSR – SA 8000 traktuje o CSR w aspekcie pracowniczym i praw człowieka. Mówi o konieczności spełnienia ośmiu warunków wstępnych by móc przejść do warunku dziewiątego – opracowania strategii społecznej firmy i uzyskania certyfikacji w tym zakresie. Warunki wstępne mówią wyłącznie o respektowaniu prawa w aspekcie m.in. przestrzegania ustawowych godzin pracy, zakazie dyskryminacji w miejscu pracy czy wynagradzaniu pracowników nie gorzej niż przewiduje prawo. Choć na pierwszy rzut oka przedstawiciele MŚP zgodnie twierdzą, że warunki wstępne nie stanowią problemu, ponieważ każdy i tak je musi spełniać, to po głębszej analizie okazuje się, że niestety nawet z tym standardem jest problem. Ile osób pracuje po godzinach i nie ma płatnych nadgodzin bądź możliwości ich odbioru w formie dni wolnych od pracy? A z iloma pracownikami umawiamy się na pensję minimalną, by później w formie comiesięcznej „premii” wypłacić dodatkowe wynagrodzenie? Takich pytań jest dużo, a przedsiębiorcy zgodnie twierdzą, że w Polsce inaczej się nie da – dodaje A. Zakrzewska.

Czy rzeczywiście się nie da prowadzić odpowiedzialnego biznesu? Przecież wiele firm prowadzi działania CSR i czerpie z tej działalności realne korzyści. Podczas szkoleń nt. CSR trenerzy akcentowali, że wdrożenie strategii CSR przekłada się na budowanie pozytywnego wizerunku firmy, zwiększenie zaangażowania i lojalności pracowników, budowanie wiarygodności przedsiębiorstwa w oczach klientów i partnerów oraz w konsekwencji doprowadza do wzrostu wartości firmy i zwiększenia zysków. Przedsiębiorcy MŚP powoli, lecz konsekwentnie coraz chętniej sięgają po rozwiązania i działania CSR oraz umieją dostrzec korzyści z nich płynące. Przykładem może być firma Aiton Caldwell, działająca na rynku hostowanych usług telekomunikacyjnych od 2009 r., zatrudniająca 50 pracowników, która wdraża wiele działań CSR od powstania przedsiębiorstwa. Działania w zakresie CSR przyniosły firmie wiele wymiernych korzyści. Do najważniejszych należą m.in. zespół lojalnych pracowników, którzy utożsamiają się z wartościami firmy, wizerunek spółki jako uczciwego pracodawcy, rzesza zaufanych klientów, którzy identyfikują się z firmą. Nasze działania CSR zostały także zauważone i poparte przez środowisko biznesowe – w 2011 roku w konkursie Firma z przyszłością wyróżniono nas tytułem firmy Odpowiedzialnej w biznesie – mówi Anna Zabaryłło, Specjalista ds. marketingu z Aiton Caldwell.

Podobnego zdania jest Dorota Janczy–Stożek, Dyrektor Biura Zarządu firmy Gold Drop Sp. z o.o., średniej wielkości producenta środków czystości, która twierdzi, że w ujęciu wieloletnim działania CSR budują dobrą opinię o przedsiębiorstwie w środowisku lokalnym oraz na rynku wśród kontrahentów i instytucji.

Coraz większe zainteresowanie CSR wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorstw daje nadzieję, że w przyszłości nie tylko duże firmy będą podejmowały działania w tym zakresie. Wiemy, że koszty stoją często na drodze do podejmowania inicjatyw CSR w MŚP, dlatego staramy się tworzyć projekty, które ułatwiają wdrażanie CSR. We wrześniu planujemy również uruchomienie konkursu dla MŚP, w ramach którego firmy będą mogły uzyskać do 100 tyś. zł na wdrożenie we własnych firmach działań CSR w trzech aspektach: pracowniczym, środowiskowym oraz zaangażowania społecznego – podkreśla Małgorzata Jelińska z Departamentu Programów Pilotażowych PARP.

Więcej informacji na temat CSR jest dostępnych na stronie: www.csr.parp.gov.pl

Źródło: PARP