Według badań Gdańskiej Fundacji Kształcenia Menedżerów za pięć i więcej lat najmniej istotnymi kompetencjami menedżera będą: empatia, intuicja w procesach decyzyjnych. Oraz… szczerość i otwartość w kontakcie z pracownikami. Za najważniejsze ankietowani uznali: szybkie reagowanie na zmianę i gotowość do ciągłego uczenia się. Dzisiaj liczy się głównie umiejętność działania pod presją.
Gdańska Fundacja Kształcenia Menedżerów poprosiła grupę 320 menedżerów i specjalistów – uczestników programów rozwojowych prowadzonych przez GFKM – o ocenę 33 kompetencji. Ankietowani oceniali w skali od 1 do 6, które kompetencje są ważne w biznesie obecnie i które istotne będą w przyszłości (za pięć i więcej lat).
Pod presją i bez zarządzania emocjami
Z badania GFKM pojawia się menedżer, który musi posiadać umiejętność pracy pod presją (5,2 w 6-stopniowej skali). Szczególnie w organizacjach, w których liczą się: umiejętność priorytetyzacji (4,88) i podejmowania decyzji (4,87), konsekwencja w realizacji celów (4,83) i monitorowanie wykonywania zadań (4,78). Nie ma w tym świecie miejsca (albo jest go niewiele) na współpracę międzykulturową (3,64), empatię (3,78) i zarządzanie emocjami (3,89).
– Skrajne oceny kompetencji „zadaniowych” i tych związanych z ludzką emocjonalnością nie zaskakują, gdy weźmiemy pod uwagę, że w Polsce nadal znaczna część firm zarządzana jest w oparciu o wielopoziomowe hierarchie. Prezes wymaga od dyrektora, dyrektor od kierownika, kierownik wywiera presję na pracownika. Za mało jest dialogu, współodpowiedzialności i współpracy budowanej na wzajemnym zaufaniu – mówi Tomasz Harackiewicz, szef zespołu Gdańskiej Fundacji Kształcenia Menedżerów, który przeprowadził badania i członek zarządu GFKM. I dodaje: – Takiego podejścia uczymy się, niestety, już na wczesnym i kolejnych poziomach edukacji. Nie znajdziemy zwykle partnerstwa w relacjach nauczyciel – uczeń, a później wykładowca – student. Ciągle za mało doceniamy wagę inteligencji emocjonalnej w procesie efektywnego realizowania zadań.
Szczerość? Nieważna
Nie lepiej wyglądają prognozy. Ankietowani przez GFKM uznali, że za pięć i więcej lat najmniej istotną z 33 ocenianych kompetencji będzie empatia (4,39). Jeszcze bardziej niepokojące jest to, że na szarym końcu znalazły się również szczerość i otwartość w kontakcie z pracownikami (4,70).
– Skoro szczerość i otwartość nie są istotne. Można z tego wysnuć wniosek, że polscy menedżerowie uważają, że nie ma nic nagannego w niemówieniu wszystkiego. W skrajnych przypadkach nawet w okłamywaniu pracowników, jeśli tylko realizowane są zadania i osiągane zakładane cele. To bardzo niepokojące zjawisko. Szczególnie, gdy spojrzymy dodatkowo na ocenę znaczenia wysokich standardów moralnych i etycznych – znalazły się one na dalekim 29. miejscu z oceną 4,83 – mówi Tomasz Harackiewicz.
Pod tym względem zdecydowanie odstajemy od świata. Badania przeprowadzone przez dr Sunnie Giles, prezeskę Quantum Leadership Group, na grupie 195 liderów z 15 krajów i ponad 30 globalnych organizacji, wykazały, że wysoki poziom etyczny i moralny menedżera jest najważniejszy (wśród 72 ocenianych kompetencji) dla aż 67 proc. respondentów.
Z ostatniego „Ogólnopolskiego badania satysfakcji z pracy” firmy Leanpassion, wynika, że pracownicy oczekują od menedżerów-liderów umiejętności stwarzania warunków do otwartego mówienia o problemach i wspierania w ich rozwiązaniu. Oczekują także częstego i otwartego komunikowania się oraz opierania się na faktach, a nie na opiniach.
– Różnice w oczekiwaniach pracowników i podejściu menedżerów widzimy również w naszym badaniu. Większy wzrost oczekiwań co do zarządzania emocjami odnotowaliśmy u ankietowanych pracujących na stanowiskach specjalistycznych. Dzisiaj ważność tej kompetencji oceniają na 4,05 i w przyszłości na 5,15 – dodaje Tomasz Harackiewicz.
Wyższą wagę do kompetencji związanych z emocjami przykładają menedżerowie firm z udziałem kapitału zagranicznego (5,14; firmy państwowe 4,71), osoby poniżej 30. roku życia (5,11; powyżej 50 roku życia 4,51) oraz kobiety (5,12; mężczyźni 4,66).
Niepewna, zmienna przyszłość a kompetencje menedżerów
Ranking kompetencji, które będą ważne w przyszłości,to te dotyczące przystosowywania się do zmieniającej się rzeczywistości. Miejsca „na podium” zajęły kolejno: szybkie reagowanie na zmiany (5,5), gotowość do ciągłego uczenia się (5,46) oraz otwartość na nowe pomysły i działania (5,41). W pierwszej dziesiątce znalazły się też: aktywne poszukiwanie nowej wiedzy (5,28) i elastyczność w działaniu (5,28).
Wyniki badania można odczytywać jako coraz większą niepewność ankietowanych dotyczącą przyszłości i zmian, które będą zachodziły na rynku. Jako antidotum uczestnicy badania wskazują kompetencje takie jak: gotowość do uczenia się czy otwartość na nowe pomysły i działania. Ta ostatnia kompetencja „skoczyła” z miejsca 23. (obecnie) na trzecie (przyszłość).
Kompetencje wskazane w badaniu GFKM jako ważne w przyszłości współbrzmią z umiejętnościami i cechami zdefiniowanymi już kilka lat temu przez World Economic Forum w raporcie „New Vision for Education. Unlocking the Potential of Technology” jako kluczowe w XXI wieku. Są wśród nich: ciekawość i zdolności adaptacyjne. Są też takie, które (choć nieco inaczej nazwane) przez uczestników badania zostały uznane za zdecydowanie mniej ważne – np. zdolność komunikowania się i współpracy oraz świadomość społeczna i kulturowa.
– Nad wszystkimi kompetencjami i umiejętnościami można, a nawet trzeba pracować. Nie tylko na etapie edukacji szkolnej czy akademickiej, ale przez całe życie. Warto to robić, zwłaszcza gdy mamy świadomość, jak szybo zmienia się rzeczywistość wokół nas, również ta biznesowa i związana z rynkiem pracy – podsumowuje Tomasz Harackiewicz.
