Zasady przedłużania okresu rozliczeniowego czasu pracy
Ustawa z dn. 01.07.2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 125, poz. 1035) definiuje dwie grupy przedsiębiorców (czyli przedsiębiorcę w przejściowych trudnościach finansowych w rozumieniu art. 3 ust. 1 wymienionej ustawy oraz przedsiębiorcę niespełniającego warunków określonych w tej regulacji).
Konsekwencją powyższego rozgraniczenia jest zróżnicowanie zakresu stosowania przepisów ustawy z dn. 01.07.2009 r. w zależności od statusu przedsiębiorcy. O ile przedsiębiorca spełniający warunki dla uzyskania miana przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych może korzystać ze wszystkich rozwiązań przewidzianych w ustawie antykryzysowej, o tyle przedsiębiorca „zwykły” ma prawo zastosować tylko niektóre uregulowania. Wynika to bezpośrednio z brzmienia art. 3 ust. 2 ustawy z dn. 01.07.2009 r., zgodnie z którym przepisy art. 9–11 i 13 cyt. ustawy stosuje się także do pozostałych przedsiębiorców (niebędących w przejściowych trudnościach finansowych) w rozumieniu art. 4 ustawy z dn. 02.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.).
Jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technologicznymi, albo dotyczącymi organizacji czasu pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – tak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy antykryzysowej.
Cechą charakterystyczną powyższego rozwiązania jest zasada kompensowania okresów dłuższej pracy okresami krótszej pracy lub przerwami w jej wykonywaniu. Wynika to z założenia ustanowionego w art. 9 ust. 2 ustawy z dn. 01.07.2009 r., wg którego w czasie stosowania przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy indywidualny harmonogram danego pracownika może przewidywać zróżnicowanie liczby godzin do przepracowania w poszczególnych miesiącach. Tak więc, w ramach obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, okresy pracy obejmujące większą liczbę godzin pracy muszą się bilansować z okresami, w których pracownik ma do przepracowania odpowiednio zmniejszoną liczbę godzin pracy, przy czym obniżenie tej liczby może następować poprzez wprowadzenie dni nieświadczenia przez pracownika pracy.
Stosowanie przedłużonego okresu rozliczeniowego nie może naruszać prawa pracownika do minimalnego okresu odpoczynku dobowego (11 godzin) oraz tygodniowego (35 godzin), o którym mowa w art. 132 i 133 k.p.
Niezależnie od tego, ile godzin do przepracowania ma pracownik w każdym miesiącu stosowania przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy:
- wynagrodzenie pracownika nie może być niższe od minimalnej płacy,
- harmonogram czasu pracy określający indywidualny rozkład czasu pracy pracownika może być sporządzany na okres krótszy niż rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej dwa miesiące (ustawa z dn. 01.07.2009 r. nie stawia wymogu, aby wspomniany minimum dwumiesięczny okres musiał obejmować miesiące kalendarzowe).
Przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy wprowadza się:
- w układzie zbiorowym pracy (u.z.p.) lub
- w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi; jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi związkami, przedsiębiorca dokonuje ustaleń w tym zakresie z organizacjami związkowymi mającymi status reprezentatywności w rozumieniu art. 24125a k.p. lub
- w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego przedsiębiorcy – jeżeli u tego przedsiębiorcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.
Przedsiębiorca przekazuje kopię porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 3 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia (art. 9 ust. 7 ustawy antykryzysowej).
Przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy, wprowadzone na podstawie art. 9 ustawy antykryzysowej, obowiązuje nie dłużej niż do dnia 31.12.2011 r.
Autor: M. Ofierski
Źródło: Biblioteka Prawa Pracy
