Nowe zasady zmniejszania emerytur i rent pobieranych przez służby mundurowe
W Dzienniku Ustaw Nr 56 pod poz. 349 opublikowano rozp. MSWiA z dn. 18.03.2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rozliczenia rocznego i miesięcznego wypłaconych kwot emerytur lub rent inwalidzkich oraz sposobu ich zmniejszania.
Nowelizacja dostosowuje przepisy rozp. do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn. 15.04.2008 r. (sygn. akt P 9/06), ogłoszonego w Dz.U. Nr 66, poz. 409, oraz zmienionego na jego podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dn. 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tj. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o emeryturach służb mundurowych”.
We wspomnianym wyroku sędziowie TK dokonali oceny konstytucyjności zróżnicowania sytuacji prawnej rencistów i emerytów policyjnych uzyskujących dodatkowe przychody w przedziale 70–130% oraz powyżej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sposób niekorzystny dla tej pierwszej kategorii. Zadaniem Trybunału było wydanie orzeczenia w sprawie zgodności art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach służb mundurowych w związku z art. 104 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zakresie, w jakim dopuszczają możliwość zmniejszenia emerytury policyjnej lub policyjnej renty inwalidzkiej o kwotę wyższą niż 25% świadczenia, wyłącznie w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w wysokości wyższej niż 70%, nie wyższej jednak niż 130%, kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS.
Konsekwencją obowiązywania zakwestionowanych przepisów było powstawanie sytuacji, w których uzyskiwanie przychodów w wysokości niższej od wyższej kwoty granicznej powodowało zmniejszenie świadczenia o kwotę wyższą niż byłoby ono zmniejszone wówczas, gdyby emeryt (rencista) osiągał przychody przekraczające wyższy próg zarobkowy. Takie sytuacje miały miejsce, gdy świadczenie pieniężne z zaopatrzenia emerytalnego było stosunkowo niskie.
W orzeczeniu uznano, iż przepis dopuszczający możliwość zmniejszenia policyjnej emerytury lub renty inwalidzkiej o kwotę większą niż 25% świadczenia jest niezgodny z zasadami Konstytucji RP, bowiem na skutek takiej regulacji osoby znajdujące się w gorszej sytuacji finansowej były traktowane bardziej rygorystycznie i niekorzystnie. Jak argumentował Trybunał: „(…) do zaakceptowania byłaby sytuacja odwrotna, tj. wprowadzenie reguł zmniejszania świadczeń mniej korzystnych dla osób osiągających wyższe przychody. Z takim też rozwiązaniem mamy do czynienia w systemie ubezpieczeń społecznych. Odwrócenie tej reguły stanowi natomiast niedopuszczalne naruszenie zasady równości wobec prawa i sprawiedliwości społecznej. Oczekiwanie osób uprawnionych do pobierania renty z tytułu niezdolności do służby i osiągających dodatkowe przychody, że zmniejszenie ich wysokości nie powinno powodować zmniejszenia wysokości pobieranego świadczenia rentowego, zasługuje na ochronę”.
Rozporządzenie z dn. 18.03.2010 r. umożliwi Zakładowi Emerytalnemu MSWiA zmniejszanie świadczeń służb mundurowych według nowych zasad, zgodnych z konstytucją. W § 2 rozp. zmieniającego wyraźnie wskazano, iż w przypadku gdy z zawiadomienia przekazanego przez emeryta lub rencistę wynika, że zamierza on osiągać przychód przekraczający 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nieprzekraczający 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, organ emerytalny zmniejsza wysokość świadczenia o kwotę tego przekroczenia, nie więcej jednak niż:
- o 24% kwoty bazowej – w przypadku emerytury i renty inwalidzkiej I grupy,
- o 18% kwoty bazowej – w przypadku renty inwalidzkiej II i III grupy.
Źródło: Biblioteka Prawa Pracy
