Podstawą każdej organizacji są przede wszystkim ludzie, a w związku z tym zawsze istnieje ryzyko występowania konfliktów na linii szef – pracownik czy też wewnątrz zespołu między pracownikami.
Co oznacza pojęcie „trudny pracownik”?
Podstawą każdej organizacji są przede wszystkim ludzie, a w związku z tym zawsze istnieje ryzyko występowania konfliktów na linii szef – pracownik czy też wewnątrz zespołu między pracownikami.
Zapewne wielu managerów miało lub ma w zespole taką osobę, którą można nazwać „trudnym pracownikiem”, czyli takim, z którym współpraca jest szczególnym wyzwaniem i który może wzbudzać negatywne emocje. Aby dotrzeć do odpowiedzi, jak z takim pracownikiem efektywnie pracować, należy się zastanowić, jaki tak naprawdę jest ten „trudny pracownik”.
Wydaje się, że każdy może znaleźć inną definicję tego określenia. Jeżeli zatem masz w zespole osobę, z którą trudno się współpracuje, to zastanów się, co dokładnie utrudnia Tobie współpracę z nią, a mogą to być różne obszary:
- jej sposób wykonywania obowiązków – zbyt wolne tempo, niedotrzymywanie terminów, brak dokładności, niska jakość wykonywania zadań
- jakość współpracy z innymi członkami zespołu – brak gotowości do współpracy, łatwość popadania w konflikty, brak woli rozwiązywania konfliktów
- nastawienie do wykonywania obowiązków – opór w działaniu
- sposób w jaki się komunikuje z Tobą lub zespołem – brak otwartej komunikacji
- w jakim stopniu korzysta z udzielanej jej informacji zwrotnej – brak wyciągania wniosków i widocznej poprawy w przypadku zastrzeżeń
- jaki jest jej stosunek do Ciebie jako przełożonego – podważanie decyzji, nie wykonywanie poleceń
- jaki jest jej stosunek do strategii działu czy całej organizacji – brak zainteresowania, spójności w działaniu czy też sprzeczne działania
Co może być powodem trudnego zachowania pracownika?
Jeżeli już zidentyfikowałeś, co jest obszarem, który sprawia Tobie trudność, zastanów się, co może być powodem takiego zachowania pracownika. Nie przyjmuj tego za pewnik, ale postaw na początku hipotezy, które będziesz mógł przeanalizować i zweryfikować, a jeżeli któraś z nich zostanie potwierdzona, to będzie to idealny materiał na rozmowę i do pracy z pracownikiem. Mogą to być następujące powody:
- niezrozumienie celu działania
- przeciążenie obowiązkami
- problemy z wykonywaniem zadania
- poczucie niesprawiedliwego traktowania
- problemy lub trudny osobisty moment w życiu
- świadoma lub nieświadoma chęć „sabotowania” przełożonego
A może są to po prostu różnice osobowościowe determinujące nasz sposób działania, podchodzenia do wyzwań czy rozwiązywania sytuacji kryzysowych, w związku z czym oczekiwania szefa mogą znacznie rozmijać się z interpretacją i realizacją przez pracownika.
Od kiedy mamy problem?
Niezwykle ważne jest ustalenie, od kiedy występuje dany „problem”. Czy jest to sytuacja „od zawsze”, czy też wydarzyło się coś, co spowodowało trudność we współpracy?
Zastanów się, co to było i dlaczego jakieś zdarzenie czy sytuacja mogły spowodować takie nastawienie pracownika, a jeżeli było to „od zawsze”, to dlaczego Tobie do tej pory to nie przeszkadzało. Co zatem zmieniło się bezpośrednio u Ciebie?
Zastanów się też, jak Ty się czujesz w takiej sytuacji. Możesz być zdenerwowany, czuć się lekceważony albo przestraszony czy mniej pewny siebie. W emocjach trudno jest myśleć obiektywnie. Czy Twoje emocje nie utrudniają zrozumienia sytuacji?
Czy są obszary Waszej współpracy, gdzie się „dobrze rozumiecie” i możecie efektywnie współpracować? Jakie to są obszary? Co sprawia, że jest porozumienie? Na ile można „poszerzyć” obszar współpracy o te bardziej wymagające i trudne?
Jak współpracować z „trudną osobą” w zespole?
Jedną z podstawowych funkcji zarządzania jest motywowanie pracowników, a to wymaga od managera wiedzy na temat czynników motywujących pracownika, zrozumienia jego potrzeb, oczekiwań i zachowań oraz stworzeniu odpowiednich warunków do realizacji tych potrzeb, tak, aby rezultaty działań były zgodne z oczekiwaniami firmy.
Niezbędna jest zatem umiejętność obserwacji i słuchania pracownika.
- Poświęć czas na poznanie, zachęć do rozmowy, wysłuchaj, co jest dla niego wyzwaniem a co przychodzi mu z łatwością i sprawia przyjemność.
- Spróbuj dotrzeć do informacji, co jest osobistym celem pracownika w pracy, co chciałby osiągnąć w dłuższej i krótszej perspektywie
- Jakie wartości w życiu są dla niego ważne i na ile mogą być realizowane w pracy
- Co go tak naprawdę motywuje w pracy
- Jakie postawy stoją za jego decyzjami i są mu najbliższe w życiu
- Poznaj i zrozum swój styl komunikacji i styl każdego swojego pracownika – jak różnicie się między sobą i jak możecie się lepiej „zrozumieć” (można wykorzystać w tym celu badanie DISC, więcej w artykule o komunikacji)
- Staraj się dostosowywać swój styl komunikacji do stylu pracowników, pomoże to Wam efektywniej się komunikować.
Spróbuj zrozumieć pracownika i wspólnie zastanówcie się nad dobrym dla obu stron rozwiązaniem aktualnego wyzwania.
Nie rozmawiaj z pracownikiem tylko wtedy, gdy jest źle, rozmawiaj z nim też wtedy, gdy jest dobrze. Nie przeoczysz wtedy ważnego momentu, gdy trzeba będzie go wesprzeć albo zainterweniować w kryzysowym momencie.
Niestety współpracę z tzw. „trudnym” pracownikiem nie zawsze można sobie dobrze ułożyć. Wymaga to dobrej woli i czasami wysiłku obu stron. Bywają więc takie sytuacje, gdy po prostu należy się rozstać.
Autor: Jolanta Jastrzębska
Ekspert ds. zmiany kariery w ManpowerGroup. Konsultant, Psycholog, Coach, Trener. Zawodowo związana z ManpowerGroup, gdzie odpowiada za wsparcie organizacji i pracowników w procesach zmian. Prowadzi warsztaty dotyczące zmiany kariery oraz konsultacje indywidualne dla uczestników programów z różnych poziomów organizacji – od specjalistów po kadrę menedżerską. Pełni też rolę eksperta dla klientów zewnętrznych w zakresie audytu kompetencji pracowników ze wszystkich szczebli w organizacjach, w tym najwyższej kadry menedżerskiej.