Katowice, 16 kwietnia 2025 r. – Postęp w dziedzinie łączenia sztucznej inteligencji i automatyzacji procesów biznesowych radykalnie zmienia rynek pracy. Według danych ING, do 2030 roku aż 30% obecnych zawodów może zostać zastąpionych przez algorytmy i roboty. W szczególności zagrożone są profesje związane z manualnym przetwarzaniem dokumentów, księgowością, obsługą klienta i analizą danych. Z drugiej strony, rosnące znaczenie AI stworzy nowe miejsca pracy – zapotrzebowanie na specjalistów ds. sztucznej inteligencji, analityków danych i ekspertów od cyberbezpieczeństwa może wzrosnąć o 50% w ciągu najbliższej dekady. W jaki sposób firmy, pracownicy i polska edukacja powinny dostosować się do tych zmian, mówią specjaliści należącej do ING firmy SAIO, zajmującej się tworzeniem robotów biznesowych łączących automatyzację i AI.
Zawody zagrożone i nowe profesje przyszłości
Według ekspertów firmy SAIO, rozwój AI i automatyzacji najbardziej wpłynie na zawody związane z pracą biurową, w których zbieranie i analiza danych bądź praca z dokumentami były dotychczas domeną człowieka.
„Generatywna sztuczna inteligencja potrafi już teraz generować treści, analizować dane i wspierać decyzje biznesowe. W rezultacie praca na stanowiskach takich, jak specjaliści ds. finansów, analitycy, prawnicy czy programiści ulegnie niedługo jeszcze bardziej znaczącym zmianom. AI jest bowiem w stanie przejąć żmudne zadania, a pracownicy mogą koncentrować się wtedy na bardziej strategicznych aspektach swojej pracy” – mówi Jacek Tochowicz, Principal Expert w SAIO.
Jednocześnie wg SAIO automatyzacja otwiera drzwi dla nowych profesji. Wskazują oni, że w przyszłości rynek pracy będzie potrzebował m.in. specjalistów ds. etyki AI, którzy zadbają o fundamenty decyzji podejmowanych przez algorytmy, a także ekspertów zajmujących się regulacjami prawnymi dotyczącymi technologii, jak AI Act czy przetwarzaniem i przechowywaniem danych w kontekście sztucznej inteligencji. Technologiczny, etyczny oraz regulacyjny kontekst wokół technologii AI to bowiem spory rynek pracy, który dopiero powstaje. Wg SAIO, wzrośnie również zapotrzebowanie na inżynierów AI, analityków danych oraz specjalistów ds. zarządzania infrastrukturą IT.
Dodatkowo, według analiz ekspertów wiodącej firmy badawczej Everest Group, już dziś obserwuje się największą adopcję generatywnej AI w działach obsługi klienta, IT, sprzedaży i marketingu. W kontekście wdrażania tzw. Agentic AI – systemów zdolnych do samodzielnego podejmowania decyzji – najbardziej podatne na transformację będą takie działy jak HR, finanse i księgowość, a także obszary badań i analiz. Wymusi to potrzebę powstawania zupełnie nowych ról, takich jak projektanci i nadzorcy systemów agentowych, eksperci ds. bezpieczeństwa danych generowanych przez AI oraz integratorzy rozwiązań AI z procesami operacyjnymi.
AI a wpływ na konkretne działy firm i kompetencje ich pracowników
Według specjalistów Everest Group oraz SAIO, zastosowanie generatywnej AI najbardziej zaawansowane jest obecnie w działach obsługi klienta (32%) i operacji IT (30%), a także w działach sprzedaży i marketingu (18%). Zastosowania te obejmują m.in. automatyzację kontaktu z klientem po zakończonej rozmowie, self-service klienta, generowanie treści, personalizację treści marketingowych oraz zarządzanie dostępem do wiedzy i informacji w obsłudze klienta. Po pilotażowych wdrożeniach, wchodzą one obecnie w fazę produkcyjną.
Transformacja dotyka też takich obszarów, jak:
- finanse i księgowość (raportowanie finansowe, prognozowanie cash flow),
- zarządzanie ryzykiem (compliance, wykrywanie nadużyć),
- HR (rekrutacja, personalizacja ścieżek rozwojowych),
- IT (zarządzanie incydentami, wsparcie techniczne),
- łańcuchy dostaw (planowanie, zarządzanie transportem).
Z danych zawartych w raporcie ING i Europejskiego Kongresu Gospodarczego* wynika tymczasem, że Polska wciąż boryka się z niedoborem inwestycji w cyfryzację i automatyzację, co stanowi jedną z głównych barier wzrostu gospodarczego. W 2023 roku stopa inwestycji w Polsce wynosiła jedynie 17,8% PKB, podczas gdy średnia dla krajów UE wynosiła 22,2%, a w Czechach aż 27%. Firmy działające w Polsce sygnalizują, że kluczowymi barierami w inwestowaniu w automatyzację są niestabilność regulacyjna oraz wysokie koszty finansowania.
Eksperci SAIO podkreślają, że przyszłość należy do osób, które potrafią łączyć umiejętności technologiczne z biznesowym myśleniem. Wzrośnie tym samym rola kompetencji takich, jak:
- umiejętność pracy w interdyscyplinarnych zespołach,
- zarządzanie systemami automatyzacji i analizą danych,
- stałe doskonalenie i adaptacja do nowych technologii,
- zarządzanie projektami i zmianą,
- znajomość regulacji dotyczących cyfryzacji i compliance.
Edukacja to klucz do adaptacji do zmian na rynku pracy
Wg ekspertów z SAIO, aby sprostać wyzwaniom przyszłości, ewoluować musi również edukacja. W Polsce pojawiają się już kierunki studiów łączące kompetencje biznesowe i technologiczne, takie jak Analityk Finansowy 2.0 na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach. Kluczowe znaczenie ma również współpraca uczelni z biznesem, dzięki której studenci zdobywają praktyczne umiejętności w pracy z AI i automatyzacją.
Z danych ING wynika, że aż 65% firm w Polsce planuje w najbliższych latach zwiększyć inwestycje w szkolenia cyfrowe, a 40% dużych przedsiębiorstw już wprowadziło obowiązkowe kursy AI dla swoich pracowników. Jednocześnie 58% liderów biznesowych twierdzi, że polski system edukacji nie nadąża za zmianami technologicznymi, co może prowadzić do luki kompetencyjnej na rynku pracy.
„Nie chodzi o to, aby zastępować ludzi maszynami, ale aby ich uwolnić od powtarzalnych zadań. Dzięki temu pracownicy mogą skupić się na bardziej kluczowych działaniach i tematach” – mówi Przemysław Lewicki, CEO SAIO. „Firmy, które inwestują w automatyzację, często równolegle wdrażają programy przekwalifikowania, pozwalające pracownikom zdobywać nowe kompetencje i zwiększać swoją wartość na rynku pracy” – dodaje Lewicki.
*Raport ING oraz Europejskiego Kongresu Gospodarczego „Inwestycje w Polsce oczami biznesu. Regres i nadzieje”.
###
O firmie SAIO S.A.
SAIO to należąca do grupy ING spółka technologiczna z branży Robotic Process Automation (RPA), która pozwala zautomatyzować powtarzalne zadania wykonywane na komputerze, poprzez naśladowanie sposobu, w jaki pracują ludzie. Dotychczas SAIO wdrożyło ponad 2000 robotów, pozwalając polskim i zagranicznym klientom (korporacyjnym oraz z sektora MŚP) na optymalizację procesów biznesowych i tym samym zaoszczędzenie czasu oraz kosztów pracy. W 2022 roku SAIO – jako pierwsza polska firma – została umieszczona w prestiżowym raporcie RPA Products Peak Matrix® Assessment 2022– opublikowanym przez Everest Group, firmę badawczą z obszaru usług IT, biznesowych i inżynieryjnych. W 2023 roku SAIO w tym zestawieniu otrzymało tytuł „Star Performer”, a w 2024 roku „Major Contender”.
