Na przestrzeni ostatnich lat – niemalże codziennie – zasypywani jesteśmy doniesieniami prasowymi o szalejącym kryzysie gospodarczym. Jest to temat niewątpliwie popularny medialnie, jednakże ma on również swoje drugie znaczenie o poważniejszym obliczu. Bezsprzecznym jest, że kryzys zmusza działających na rynku przedsiębiorców do podejmowania szerokiej gamy poczynań mających w swoim założeniu łagodzenie jego skutków.
W pierwszej kolejności koniecznym jest ograniczenie kosztów operacyjnych każdej firmy. Koniecznym jest także zindywidualizowane podejście przedsiębiorców do potrzeb konsumentów oraz dopasowanie działań przedsiębiorstw umożliwiających szybką reakcję na zmieniające się wymagania rynku oraz ofertę konkurencji. Globalizacja procesów gospodarczych, olbrzymi wzrost roli Internetu jako narzędzia dokonywania codziennych operacji biznesowych przy jednoczesnym spadku zapotrzebowania na klasyczny model ograniczony do oferowania usług jedynie w ściśle określonych godzinach – jest obecnie zjawiskiem powszechnym. Bezsprzecznym jest również zjawisko starzenia się społeczeństwa oraz fakt, iż w skali Europy problem długotrwałego bezrobocia jest zagadnieniem wciąż aktualnym, co zagraża trwałości systemów zabezpieczenia społecznego.
Wydaje się, że obecnie zindywidualizowane dostosowanie oferty do specyficznych potrzeb klientów również gwarantujące obsługę w czasie dla nich dogodnym np. w trakcie weekendu bądź w dni powszednie w godzinach późno – popołudniowych i wieczornych jest w warunkach wciąż obecnego kryzysu elementem niezbędnym do ewentualnego rozwoju przedsiębiorstwa i utrzymania jego pozycji na rynku. Bezsprzecznym jest, iż zmiany, jakie zachodzą w gospodarce wymagają od przedsiębiorców oprócz innych działań organizacyjnych także elastycznego podejścia do zagadnień w zakresie zarządzania personelem. Jest to powodem zaistnienia zjawiska, jakim jest odchodzenie od tradycyjnego modelu pracy oraz jej organizacji na rzecz nowych elastycznych form zatrudnienia. Faktem jest również, iż tradycyjny model zatrudnienia rozumiany jako zatrudnienie na postawie umowy o pracę na czas nieokreślony, jest najdroższą formą współpracy w ramach relacji pracodawca – pracownik.
Potrzebę zmiany rynku pracy dostrzega także Unia Europejska. Europejska Strategia Zatrudnienia promuje elastyczne formy wskazując, iż aby zrealizować cele Strategii Lizbońskiej w zakresie większej liczby miejsc pracy potrzebne są nowe metody zatrudnienia wychodzące naprzeciw nowym wyzwaniom.
Obserwując działania podjęte na rzecz promocji elastycznych form zatrudnienia w Polsce – warto z uznaniem zauważyć inicjatywę LEWIATAN polegającą na promocji tych form oraz uosabiającego je hasła: „flexicurity” – definiowanego jako: „nowoczesny model rynku pracy, który skutecznie łączy dwa jego aspekty – elastyczność i bezpieczeństwo. Dzięki temu pracodawcy i pracownicy mogą łącznie realizować swoje potrzeby w zakresie zatrudnienia. Idea powstała w Unii Europejskiej, zapisano ją w Strategii Lizbońskiej, dokumencie zakładającym uczynienie z gospodarki UE jedną z najbardziej konkurencyjnych na świecie.” Więcej informacji dostępne jest pod adresem (http://www.polskieflexicurity.pl/).
Czym jest zatem elastyczna forma zatrudnienia? W pewnym koniecznym uproszeniu przyjmuje się, iż jest to każda forma organizacji pracy odmienna od zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy w stałych godzinach i na terenie zakładu pracy. Na marginesie należy podkreślić, iż elastyczna forma zatrudnienia jest rozwiązaniem odpowiednim tylko dla tych pracowników, którzy dysponują stosownymi kwalifikacjami oraz cechami charakteru niezbędnymi do wykonywania pracy bez stałego nadzoru. Co do zasady, jest to też rozwiązanie proponowane pracownikom, którzy w jak najmniej konfliktowy sposób pragną godzić dalszy rozwój zawodowy z obowiązkami ze sfery prywatnej.
…
Ciąg dalszy artykułu mec. Adama Brzezińskiego z kancelarii Allen & Overy, A. Pędzich sp. k można znajduje się w Raporcie Praca Tymczasowa – Rozwiązanie na trudne czasy?
