Czy dojrzały pracownik, może konkurować na rynku pracy ze swoimi młodszymi konkurentami? Pytanie to wydaje się być bardzo aktualne w obecnych czasach, gdy społeczeństwa borykają się z problemem ujemnego przyrostu naturalnego.
Według wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) z II kwartału 2011 r., Polska plasuje się na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej pod względem zatrudnienia najstarszych pracowników. Jedynie 36,6% aktywnych zawodowo to osoby po 55 roku życia, podczas, gdy całej Unii Europejskiej wskaźnik jest wyższy i wynosi 46%.
Jak się okazuje w 2035 r. będzie w Polsce 9,6 miliona osób w wieku poprodukcyjnym. Aktywność zawodowa dojrzałych pracowników na niskim poziomie połączona z niskim przyrostem naturalnym może być zabójcza dla systemu ubezpieczeń społecznych. Problemem powinni się zająć również pracodawcy. Powinni zrozumieć korzyść z tworzenia zróżnicowanych wiekowo zespołów. Jak wskazuje Peter Cappelli dojrzali pracownicy mogą śmiało rywalizować z młodszym pokoleniem. Autor książki Managing the Older Worker jest zdania, że „seniorzy” mają dla pracodawcy wiele do zaoferowania.
Motywacja
Zatrudniając seniora mamy pewność, że wysokie wynagrodzenie nie będzie dla niego najważniejszym motywatorem. Według Cappelliego aż 94% dojrzałych pracowników zależy na przyjaznej atmosferze w pracy. Tyle samo chciałoby mieć możliwość wykorzystania swoich umiejętności. Ważne są także takie czynniki jak: chęć robienia czegoś pożytecznego (91%), szacunek ze strony współpracowników (90%), oraz możliwość nauczenia się czegoś nowego (88%). Tej grupie pracowników zależy również na możliwości pomocy innym pracownikom (86%), opiece medycznej (84%), elastycznym czasie pracy (84%).
Przewaga nad młodszymi
Starsze osoby bardzo często nie mogą znaleźć pracy, podczas gdy pracodawcy nie mogą znaleźć kompetentnych osób na wakaty. Czy mają coś do zaoferowania, co mogłoby rywalizować z umiejętnościami prezentowanymi przez młode pokolenie? Peter Cappelli wskazuje na cztery ważne aspekty:
• większa wiedza i lepsze zdolności interpersonalne,
• większa radość z wykonywanej pracy,
• większa wydajności pracy,
• mniejszy odsetek rezygnacji z pracy, nieobecności i wypadków podczas pracy.
Istnieje jeden główny obszar, w którym starsi pracownicy nie mają szans z młodszymi. Seniorzy zwykle mają mniejszą tolerancję na stres. W związku z tym, mogą mieć problemy z pracą pod presją, gdy nie dysponują niezbędnymi narzędziami lub muszą szybko przestawić się na zupełnie nowe warunki pracy. Często zmuszeni są skorzystać z pomocy i rady swojego współpracownika.
Konflikt pokoleń?
Obecnie często mamy do czynienia z sytuacją, gdy funkcję przełożonych pełnią osoby młodsze od podwładnych. Fakt ten może dodatkowo potęgować powstawanie konfliktów pomiędzy przedstawicielami poszczególnych pokoleń. Ludzie młodsi i starsi nie zawsze potrafią efektywnie ze sobą współpracować. Peter Cappelli podaje, że aż 88% pracodawców obawia się zatrudniać starszych pracowników, ponieważ może to powodować konflikty z młodszymi. Dodatkowym problemem jest to, iż młodsi przełożeni są mniej chętni do udzielania feedbacku swoim starszym podwładnym.
Czy można temu przeciwdziałać?
Według Petera Cappelliego istnieje rozwiązanie problemu niskiego zatrudnienia wśród dojrzałych pracowników. Jest to wprowadzenie innych praktyk w zakresie zarządzania. Należy dostosowywać świadczenia do potrzeb tej grupy pracowników. Ważne jest także, aby pokazać takiemu pracownikowi, że jest istotną częścią firmy i pracodawcy na nim zależy. Dobrym sposobem, będzie w tym wypadku umożliwienie uczestniczenia w procesie podejmowania decyzji. Istotne z punktu widzenia starszego pracownika jest poczucie szacunku dla jego pracy.
Źródło: Amy Chulik Communication and Marketing Team, GUS, PKPP Lewiatan
