W poniższym tekście poświęconym nowym rozwiązaniom przewidzianym w ustawie z dn. 01.07.2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 125, poz. 1035), zwanej dalej „ustawą antykryzysową” lub „ustawą z dn. 01.07.2009 r.”, warto przyjrzeć się przepisom umożliwiającym przedsiębiorcom uzyskanie ze środków Funduszu Pracy (FP) dofinansowania kosztów szkoleń i studiów podyplomowych pracowników.
Stosowne unormowania w tym zakresie zawarto w rozdz. 4 ustawy antykryzysowej (art. 22–26) oraz w rozp. MPiPS z dn. 24.08.2009 r. w sprawie szczegółowych warunków dofinansowania ze środków Funduszu Pracy oraz szczegółowych warunków finansowania stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. Nr 136, poz. 1119). Należy podkreślić, że omawiane procedury zostały zarezerwowane wyłącznie dla przedsiębiorców w przejściowych trudnościach finansowych, czyli tych, którzy spełniają warunki określone w art. 3 ust. 1 ustawy z dn. 01.07.2009 r. (szerzej na temat tych kryteriów pisaliśmy w I części niniejszego cyklu).
Warunki dofinansowania kosztów nauki pracowników oraz wysokość dofinansowania
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy antykryzysowej, na wniosek przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych, który utworzył fundusz szkoleniowy, starosta może dofinansować z FP na warunkach określonych w umowie zawartej z przedsiębiorcą:
- koszty szkolenia pracownika skierowanego na szkolenie za okres nieprzekraczający 6 miesięcy,
- koszty studiów podyplomowych skierowanych pracowników za okres nieprzekraczający 12 miesięcy
– pod warunkiem że szkolenie lub studia podyplomowe są uzasadnione jego obecnymi bądź przyszłymi potrzebami. W tym przypadku stosuje się odpowiednio przepis art. 69 ust. 1a ustawy z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), stanowiący, iż pracodawca, który utworzył fundusz szkoleniowy i korzysta z refundacji ze środków FP w części przewidzianej ustawą jest obowiązany do udostępnienia staroście, na jego żądanie, dokumentu potwierdzającego istnienie funduszu szkoleniowego, list imiennych osób kierowanych na szkolenia współfinansowane ze środków FP oraz dokumentów potwierdzających poniesione koszty szkolenia.
Kwestie związane z tworzeniem funduszu szkoleniowego uregulowano w rozdz. 14 ustawy o promocji zatrudnienia (art. 67–69).
Wysokość dofinansowania wynosi na jedną osobę do 80% kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych, nie więcej jednak niż 300% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ogłaszanego przez Prezesa GUS na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) i obowiązującego w dniu zawarcia umowy.
Dofinansowanie, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dn. 01.07.2009 r., stanowi pomoc publiczną udzielaną na zasadach wskazanych w art. 3 ust. 3 tej ustawy.
W przypadku nieukończenia z winy pracownika szkolenia lub studiów podyplomowych dofinansowanych z FP przedsiębiorca zwraca staroście koszty szkolenia lub studiów, na zasadach określonych w umowie zawartej pomiędzy FP a przedsiębiorcą.
Umowa między przedsiębiorcą a pracownikiem oraz skutki nieukończenia nauki
Przedsiębiorca – kierując pracownika na szkolenie lub studia podyplomowe – zawiera z nim umowę określającą prawa i obowiązki stron (art. 23 ust. 1 ustawy antykryzysowej).
Pracownik, który nie ukończył szkolenia lub studiów podyplomowych ze swej winy lub z którym został rozwiązany stosunek pracy w trybie art. 52 k.p., jest obowiązany do zwrotu przedsiębiorcy kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych, na zasadach określonych w umowie zawartej uprzednio z przedsiębiorcą.
Wniosek o zawarcie umowy w sprawie dofinansowania kosztów szkolenia i studiów podyplomowych oraz finansowanie stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne
Zgodnie z § 2 ust. 1 rozp. MPiPS z dn. 24.08.2009 r. w sprawie szczegółowych warunków dofinansowania ze środków Funduszu Pracy kosztów szkoleń i studiów podyplomowych oraz szczegółowych warunków finansowania stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. Nr 136, poz. 1119), przedsiębiorca, który skierował pracownika na szkolenie lub studia podyplomowe i zawarł z nim umowę składa w PUP właściwym ze względu na siedzibę przedsiębiorcy wniosek o zawarcie umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych oraz finansowanie stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne (zwany dalej „wnioskiem”). Wspomniany wniosek zawiera:
1) nazwę przedsiębiorcy;
2) siedzibę przedsiębiorcy i miejsce prowadzenia działalności;
3) imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorcy;
4) rodzaj i charakterystykę szkolenia lub kierunek studiów podyplomowych, w tym tematykę, miejsce i termin realizacji szkolenia lub studiów podyplomowych;
5) liczbę osób skierowanych na szkolenie lub studia podyplomowe;
6) kalkulację kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych;
7) wnioskowaną wysokość środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia, studiów podyplomowych oraz na finansowanie stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne;
8) uzasadnienie potrzeby odbycia przez pracowników szkolenia lub studiów podyplomowych.
Do wymienionego powyżej wniosku przedsiębiorca dołącza:
- zaświadczenie, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 01.07.2009 r.,
- dokument potwierdzający utworzenie funduszu szkoleniowego,
- oświadczenie, o którym mowa w art. 5 ust. 2 ustawy z dn. 01.07.2009 r.,
- zaświadczenia albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w okresie ostatnich trzech lat kalendarzowych,
- informacje o innej pomocy publicznej, jaką przedsiębiorca otrzymał w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych,
- informację o otrzymanej w bieżącym roku kalendarzowym pomocy udzielonej na podstawie pkt 4.2.2 Komunikatu Komisji – Tymczasowe wspólnotowe ramy prawne w zakresie pomocy państwa ułatwiające dostęp do finansowania w dobie kryzysu finansowego i gospodarczego (Dz.Urz. UE C 16 z 22.01.2009, str. 5).
Starosta w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku rozpatruje wniosek i informuje przedsiębiorcę o sposobie jego rozpatrzenia. Jeżeli wniosek jest niekompletny, starosta wyznacza przedsiębiorcy 7-dniowy termin na uzupełnienie brakujących informacji lub dokumentów.
Umowa pomiędzy starostą a przedsiębiorcą
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku starosta zawiera z przedsiębiorcą umowę w sprawie dofinansowania kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych skierowanych pracowników. Umowa taka powinna określać w szczególności:
- oznaczenie stron umowy,
- wysokość środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych,
- wysokość środków Funduszu Pracy na finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne,
- termin dostarczenia do powiatowego urzędu pracy listy pracowników, o której mowa w art. 25 ust. 1 ustawy z dn. 01.07.2009 r.,
- termin i sposób przekazania przedsiębiorcy środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych oraz na finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne,
- harmonogram i sposób przekazywania przedsiębiorcy środków Funduszu Pracy na wypłatę stypendiów,
- sposób rozliczenia otrzymanych środków oraz dokumenty potwierdzające wydatkowanie środków,
- warunki wypowiedzenia umowy,
- warunki zwrotu środków w przypadku nieukończenia szkolenia lub studiów podyplomowych z winy pracownika,
- warunki zwrotu środków niewykorzystanych lub wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem,
- sposób kontroli wykonywania umowy i postępowania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wykonywaniu umowy,
- postanowienia dotyczące zachowania formy pisemnej w przypadku zmiany lub rozwiązania umowy.
W okresie obowiązywania umowy przedsiębiorca niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym uzyskał daną informację, jest obowiązany informować starostę o wszelkich okolicznościach mających wpływ na jej realizację, w tym w szczególności o:
- ustaniu stosunku pracy z pracownikiem,
- przerwaniu szkolenia lub studiów podyplomowych przez pracownika,
- niezdolności do pracy pracownika, który otrzymuje stypendium w okresie odbywania szkolenia lub studiów podyplomowych.
Stypendium przysługujące pracownikom w okresie szkolenia lub studiów podyplomowych
W okresie szkolenia lub studiów podyplomowych pracownikowi przysługuje stypendium finansowane ze środków FP, wypłacane przez przedsiębiorcę na zasadach dotyczących wypłaty wynagrodzenia pracownikom określonych w k.p. w okresie:
- obniżonego wymiaru czasu pracy – w wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych,
- przestoju ekonomicznego – w wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika.
Stypendium stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Starosta finansuje przedsiębiorcy na warunkach określonych w umowie zawartej przez starostę z przedsiębiorcą, naliczone od wypłaconych stypendiów składki na ubezpieczenia społeczne pracowników należne od pracodawcy na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Przedsiębiorca niezwłocznie po otrzymaniu środków FP, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania, wypłaca stypendium uprawnionym pracownikom.
Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy wobec PUP
Przedsiębiorca jest obowiązany w terminie wskazanym w umowie zawartej pomiędzy starostą a przedsiębiorcą do przekazania PUP listy pracowników, zawierającej ich imiona, nazwiska, numery PESEL i miejsca zamieszkania, skierowanych na szkolenia lub studia podyplomowe, objętych obniżonym wymiarem czasu pracy albo przestojem ekonomicznym, ze wskazaniem okresu, w którym pracownikowi przysługiwać będzie obniżone wynagrodzenie, oraz informacji o wyższym świadczeniu dla poszczególnych pracowników, stosownie do wymogów określonych w art. 5 ust. 1 ustawy antykryzysowej. Warto wyjaśnić, że powołany przepis wprowadza ograniczenia w przysługiwaniu świadczeń w przypadku powstania zbiegu prawa pracownika do różnych świadczeń. W trakcie trwania umowy zawartej pomiędzy starostą a przedsiębiorcą, przedsiębiorca jest obowiązany do niezwłocznego przekazywania PUP informacji o wszelkich zmianach danych, o których mowa powyżej.
Termin realizacji dofinansowania
Finansowanie kosztów szkoleń, studiów podyplomowych i stypendiów wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne jest realizowane ze środków FP do dnia 31.12.2011 r. (art. 33 ust. 2 ustawy antykryzysowej).
Zgodnie z § 7 rozp. MPiPS z dn. 24.08.2009 r. (Dz.U. Nr 136, poz. 1119), przekazanie przedsiębiorcy środków FP na dofinansowanie kosztów szkolenia i studiów podyplomowych oraz finansowanie stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne wynikających z zawartych umów obejmujących okres do dnia 31.12.2011 r. może nastąpić do dnia 31.01.2012 r.
Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia pracowników pobierających stypendia
W myśl art. 6 ustawy antykryzysowej, przedsiębiorca nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika:
1) w okresie lub okresach pobierania przez pracownika stypendium przysługującego w czasie szkolenia lub studiów podyplomowych oraz
2) w okresie lub okresach przypadających bezpośrednio po okresie (okresach), o których mowa w pkt 1 – nie dłużej jednak niż przez łączny okres 6 miesięcy.
Autor: M. Ofierski
Źródło: Biblioteka Prawa Pracy
