Bezrobotni będący w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy – m.in. ze względu na wiek, czy brak odpowiednich kwalifikacji zawodowych – mogą być skierowani przez PUP do odbycia stażu u pracodawcy, w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, ponadto staż może być zorganizowany przez organizacje pozarządowe bądź przedsiębiorcę niezatrudniającego pracownika na zasadach przewidzianych dla pracodawców (art. 53 ust. 1 i 8 oraz art. 61a ust. 1 ustawy z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.).
W dniu 20.08.2009 r. MPiPS wydał nowe przepisy wykonawcze regulujące procedury dotyczące organizowania wspomnianych staży – stosowne regulacje zostały zawarte w rozp. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (Dz.U. Nr 142, poz. 1160).
Wniosek uprawnionego podmiotu (organizatora) zamierzającego zorganizować staż powinien obejmować elementy wymienione w § 1 ust. 1 omawianego rozporządzenia, czyli m.in. liczbę przewidywanych miejsc pracy, na których bezrobotni będą odbywać staż, proponowany okres odbywania stażu (nie krótszy niż 3 miesiące), wymagania dotyczące predyspozycji psychofizycznych i zdrowotnych oraz kwalifikacji zawodowych kandydata na staż.
Obecnie wniosek może być imienny, bowiem organizator stażu ma prawo wskazać we wniosku także imię i nazwisko bezrobotnego przyjmowanego na staż. Odbywanie stażu u tego samego organizatora na tym samym stanowisku może mieć miejsce tylko jeden raz. U organizatora stażu, który jest pracodawcą, staż mogą odbywać jednocześnie bezrobotni w liczbie nieprzekraczającej liczby zatrudnionych u organizatora w dniu składania wniosku w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Z kolei u organizatora niebędącego pracodawcą staż może odbywać jednocześnie jeden bezrobotny.
Zgodnie z § 3 cyt. rozp., starosta w terminie miesiąca od dnia otrzymania wniosku organizatora informuje go pisemnie o sposobie rozpatrzenia wniosku. Starosta zawiera z organizatorem umowę określającą w szczególności zakres spraw wskazanych w § 5 ust. 1 cyt. rozp.
Obowiązki organizatora stażu wobec bezrobotnego skatalogowano w § 6 ust. 1 cyt. rozp., zgodnie z tym przepisem – organizator m.in.:
* zapewnia bezrobotnemu bezpieczne i higieniczne warunki odbywania stażu na zasadach przewidzianych dla pracowników oraz profilaktyczną ochronę zdrowia, w analogicznym jak dla pracowników zakresie
* szkoli bezrobotnego w dziedzinie bhp, przepisów p.poż. oraz zapoznaje bezrobotnego z obowiązującym regulaminem pracy;
* zapoznaje bezrobotnego z programem stażu oraz z jego obowiązkami i uprawnieniami.
Bezrobotny skierowany do odbycia stażu ma natomiast obowiązek przestrzegać rozkładu czasu pracy (ustalonego przez organizatora), sumiennie i starannie wykonywać zadania objęte programem stażu, przestrzegać przepisów i zasad obowiązujących u organizatora oraz sporządzać sprawozdanie z przebiegu stażu.
Czas pracy bezrobotnego nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a w przypadku bezrobotnego niepełnosprawnego zaliczonego do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Niedopuszczalne jest odbywanie stażu w niedzielę i święta, w porze nocnej, w systemie pracy zmianowej ani w godzinach nadliczbowych. Na zasadzie wyjątku starosta może wyrazić zgodę na realizację stażu w powyższych okolicznościach, o ile charakter pracy w danym zawodzie wymaga takiego rozkładu czasu pracy. Warto dodać, że bezrobotnemu odbywającemu staż przysługuje prawo do okresów odpoczynku na zasadach przewidzianych dla pracowników oraz prawo do równego traktowania w zatrudnieniu w myśl przepisów art. 183a – 183e k.p.
Starosta na wniosek organizatora lub z urzędu, po zasięgnięciu opinii organizatora i wysłuchaniu bezrobotnego, może pozbawić bezrobotnego możliwości kontynuowania stażu w przypadku:
* nieusprawiedliwionej nieobecności podczas więcej niż 1 dnia stażu lub usprawiedliwionej nieobecności uniemożliwiającej zrealizowanie programu stażu,
* naruszenia podstawowych obowiązków określonych w regulaminie pracy, w szczególności stawienia się do odbycia stażu w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, narkotyków lub środków psychotropowych albo spożywania w miejscu pracy tych substancji.
Omawiane rozp. wchodzi w życie z dniem 17.09.2009 r., z tym dniem tracą moc dotychczasowe przepisy wykonawcze zawarte w rozp. MGiP z dn. 24.08.2004 r. (Dz.U. Nr 185, poz. 1912, ze zm.).
Autor: M.Ofierski
Źródło: Biblioteka Prawa Pracy