Jako rekruter i doradca zawodowy niezmiennie spotykam się z kandydatami i klientami, którzy mają trudności w profesjonalnym, wiarygodnym i autentycznym budowaniu własnego wizerunku. Mimo wszechobecnych poradników, wiele osób wciąż powiela podobne błędy lub znajduje się w niejednoznacznej sytuacji, na którą trudno znaleźć uniwersalne rozwiązanie opisane w Internecie. W moim artykule odniosę się do kilku bolączek juniorów.
Jesteś młodym pracownikiem? Sprawdź, czy borykasz się z opisanymi trudnościami.
- Mała wiedza o swoich celach: czego chcę? Do czego zmierzam? Co jest dla mnie ważne? Jakie są moje priorytety?
- Niewystarczająca świadomość własnych kompetencji i zainteresowań: co umiem?, co mnie tak naprawdę interesuje? jakie obszary chcę poznawać?
- Niezweryfikowane w praktyce przekonania dotyczące rynku pracy i własnej osoby: „to umiem”, „do tego się nie nadaję”, „tak powinienem się zachowywać, bo dostać pracę w…”
- Chęć bycia od razu najlepszym w tym co się robi, tymczasem na dobrą reputację profesjonalisty pracuje się latami i na co dzień – trzeba nie tylko zaistnieć w ciekawym projekcie, ale być solidnym w szarej rzeczywistości
- Skupienie się na „opakowaniu” – fajne graficznie CV, mnóstwo kontaktów na LinkedIn, kolekcjonowanie staży w znanych brandach
- Brak balansu między „opakowaniem” a „zawartością” – młodzi ludzie pieczołowicie budują otoczkę wokół siebie, nie wiedząc dokładnie, co tkwi w środku (patrz punkty 1-3)
- Zacieranie się granicy między sferą prywatną a zawodową – co pokazywać w mediach społecznościowych a czego już nie, czy zapraszać kolegów z pracy do grona znajomych na Facebooku, czy można załatwiać prywatne sprawy online będąc w pracy
- Niskie zaangażowanie i entuzjazm – coraz mniej widoczne na rozmowach rekrutacyjnych i w pracy doradczej, postawa „wszystko widziałem, wszystko już wiem, niewiele mnie zaskoczy”. Młodzi ludzie dość szybko tracą zapał, potrafią zrezygnować z pracy po kilku miesiącach, a nawet tygodniach, gdy nie zostają spełnione ich oczekiwania.
- Komunikacja i budowanie relacji – często spotykam kandydatów i klientów, którzy nie potrafią w przekonujący i wiarygodny sposób opowiedzieć o swoim doświadczeniu i zaprezentować swojej wiedzy. Wiąże się to ze wspomnianą już wyżej niską samoświadomością, jak również coraz częściej bywa powodowane silnym stresem wyzwalanym przez samą sytuację rozmowy.
- Paradoks feedbacku – jednym z najistotniejszych wymagań względem pracy stawianych przez młodych kandydatów jest otrzymywanie informacji zwrotnej. To uzasadniona motywacja, skoro nie występujemy z pozycji eksperta, a osoby głównie uczącej się. Deklaracje często nie znajdują jednak odniesienia w rzeczywistości, gdyż młodzi pracownicy często mają trudności z przyjmowaniem feedbacku i korzystaniem z niego. Są szczególnie wrażliwi na krytykę. Trudno zaś budować swój wizerunek nie biorąc pod uwagę obszarów do poprawy.
Któryś z opisanych problemów dotyczy Ciebie? Przeczytaj, co możesz zrobić.
- Po pierwsze, nie obwiniaj się i nie demotywuj. Skąd możesz wiedzieć, co chcesz robić w życiu mając 20 lat? Albo jak skutecznie wypaść na rozmowie rekrutacyjnej? Często nie bez powodu trudno Ci konfrontować się z informacją zwrotną. W szkole krytyka zazwyczaj wiązała się z karą i trudno było z niej wydobyć pozytywne i użyteczne wskazówki na przyszłość.
- Zasada numer dwa – nie czekaj z założonymi rękoma krytykując pracodawców, system edukacji czy zbyt teoretyczne studia za to, że nie wiesz, jak budować swój wizerunek na rynku pracy, a przecież „dorosły” świat powinien był Cię do tego przygotować. Weź sprawy w swoje ręce.
- Dowiedz się więcej o sobie. Angażuj się w różne inicjatywy, testuj. Zbieraj i analizuj swoje doświadczenia pod kątem tego, co Ci odpowiada, a co nie jest dla Ciebie. W czym się odnajdujesz, a co jest trudne. Na bazie swojej wiedzy i doświadczeń – przebiegu edukacji, odbytych praktyk, działalności w organizacjach obserwuj, co jest dla Ciebie szczególnie istotne w pracy, bez czego trudno Ci efektywnie i satysfakcjonująco pełnić swoje obowiązki. Tutaj ważny jest zarówno charakter pracy i zakres zadań, jak środowisko, kontakty z innymi, relacja między pracą a życiem osobistym. Jednym z najcenniejszych źródeł wiedzy o Tobie są inni – koledzy z pracy, przełożony, znajomi z organizacji studenckich. Jeśli odczuwasz dyskomfort związany z przyjmowaniem informacji zwrotnej, zauważ, jakie uczucia Ci wtedy towarzyszą i popracuj nad tym.
Wiedzę o sobie możesz poszerzyć w relacji z doradcą zawodowym lub coachem. Jeśli masz trudności z określeniem celu, tego co jest dla Ciebie ważne, nie jesteś pewny swoich predyspozycji i preferencji zawodowych, warto zgłosić się na konsultację.
- Ćwicz trudne dla Ciebie sytuacje, np. rozmowę rekrutacyjną. Po kilku razach stanie się ona mniej stresująca. W pracy z doradcą zawodowym również możesz przetrenować umiejętności autoprezentacji podczas symulacji rozmowy rekrutacyjnej, negocjacji wynagrodzenia itp.
- Przed rozpoczęciem poszukiwań zajęcia zawodowego zdefiniuj sobie główny cel, czemu ta praca ma służyć. Jakie kompetencje chcesz tam rozwinąć? Co chcesz zyskać? W wyborze oferty kieruj się właśnie możliwością realizacji tego celu. Nie zawsze bowiem doraźne korzyści, na przykład atrakcyjne wynagrodzenie, zaprocentują w dalszym budowaniu ścieżki kariery.
- Jeśli widzisz, że coś Ci nie pasuje w pracy, porozmawiaj o tym z przełożonym. Czasem zamiast od razu myśleć o zmianie miejsca zatrudnienia, warto chwilę odczekać i dać drugiej stronie szansę na reakcję. Pamiętaj, że Ty również masz wpływ na swoje środowisko pracy. W pierwszej kolejności pomyśl, co konkretnie jest nie tak i co możesz z tym zrobić, a nie gdzie wysyłać CV.
- Jesteś na początku swojej ścieżki zawodowej, masz prawo popełniać błędy i na nich się uczyć. Jednocześnie jednak okazuj, że Ci zależy, pokazuj swoją inicjatywę. Wolałbyś zatrudnić po stażu osobę z dużą wiedzą, ale robiącą „od do” tylko to, co musi, czy kogoś mniej zaawansowanego, ale okazującego motywację do dalszej nauki?
- Bądź świadomy, gdzie i jak budujesz swoją markę pracownika. Robimy to zazwyczaj w dwóch kanałach, online i offline, przy czym proporcja zależy od konkretnej branży. Nie wszyscy muszą mieć konto na LinkedIn lub rozbudowane port folio, by efektywnie funkcjonować w swoim biznesie. Pierwsza wskazówka dotyczy zatem rozpoznania tych kanałów, które są adekwatne do Twojej branży. Własną markę budujemy na co dzień – w relacjach ze współpracownikami, znajomymi, przełożonym, klientami, wykładowcami na studiach. Warto wykorzystywać te doświadczenia, zbierać informacje zwrotne od innych i rozbudowywać swoją sieć kontaktów pamiętając o tym, że w życiu zawodowym liczy się jakość relacji z osobami, które mogą zaświadczyć o naszych kompetencjach i gdzieś nas polecić, a nie ich ilość.
- Zachowaj rozwagę w korzystaniu z mediów społecznościowych – podążanie za trendami nie zawsze popłaca. Nie ma tu złotych recept, zastanów się jednak dwa razy, nim zaprosisz swojego szefa do znajomych na Facebooku, zanim coś opublikujesz, wypowiesz się na jakimś forum. Czy chcesz, żeby wszyscy, w tym osoby z kręgów zawodowych, mieli dostęp do tej treści? Jak to może wpłynąć na Twój wizerunek? Co możesz stracić a co zyskać?
- Bądź spójny w budowaniu zawodowego wizerunku – jeśli prowadzisz profil na LinkedIn, to dbaj o jego aktualność i spójność z informacjami zawartymi w CV. Aktualizuj swoje dokonania lub portfolio. Dbaj w pierwszej kolejności o treść, w dalszej o formę. W opisywaniu swojego profilu skup się na konkretnych umiejętnościach i jasnym przedstawieniu dotychczasowych obowiązków pełnionych w pracy. CV ma być czytelne i przejrzyste, nie musi mieć wcale jednej strony albo być przeładowane grafikami. Niech po zapoznaniu się z Twoim profilem pracodawca ma jasność, dlaczego aplikujesz właśnie na to stanowisko. Jeżeli motywacja nie wynika wprost z Twojej dotychczasowej ścieżki edukacyjno-zawodowej lub masz na koncie różnorodne próby w odmiennych kierunkach, napisz o tym w mailu lub liście motywacyjnym, wyeksponuj w CV potrzebne na danym stanowisku kompetencje, które mogłeś przecież zdobyć na zupełnie innych stanowiskach niż to, o które się ubiegasz.
Elżbieta Watemborska – rekrutuje oraz wspiera biznes w doborze i rozwoju pracowników. Jest psychologiem, pracuje z klientami indywidualnymi jako coach i doradca zawodowy. Prowadzi również warsztaty rozwojowe dotyczące kompetencji miękkich i rynku pracy. Jej pasją jest praca z ludźmi i dla ludzi.
