Czy określenie ”przewrót” w podejściu do koncepcji emocji i ich wykorzystania w biznesienie wyda się nazbyt śmiałe? Zapewne! Bo trzeba wziąć pod uwagę, że nowe idee mają zawsze licznych prekursorów, ale tylko niewielu te dokonania zna i ceni. Ci, którzy zdążyli zapoznać się już z nowym podejściem do emocji w biznesie, zgodzili by się zapewne, że pasuje ono jak ulał do ustaleń, które są sprzeczne z powszechnie utrwalonym i uporczywie powielanym sposobem myślenia umniejszającym rolę emocji w życiu zawodowym i w ogóle w życiu.
ciąg dalszy artykułu
Nasza emocjonalna codzienność
Różne sytuacje w życiu firm i poszczególnych ludzi powodują, że zagadnienia profesjonalnych programów rozwojowych opierających swoje założenia na wiedzy o emocjach, mogą się wydać pożyteczne, a niekiedy wręcz niezbędne. Jak często w życiu zawodowym stykamy się z sytuacjami, w których nastawienie do pracy tak naprawdę warunkuje sukces zespołu, firmy? Jak często da się zaobserwować zjawisko rutyny, zniechęcenia, braku wiary w wymierne efekty podejmowanych działań, ich bezsensowność? Oczywiście wykształcenie takich postaw to proces długotrwały i złożony. Mogą go powodować chociażby:
- Zmieniające się okoliczności biznesowe
- Nasycenie rynku produktem
- Kultura organizacyjna, która osłabia efektywność
- Inne bardzo ważne z punktu widzenia jednostki lub organizacji
Koncentrując uwagę, myśli, wyobrażenia jedynie na przeszkodach, skupiając się wciąż na porażkach, można wykreować nierzeczywisty obraz sytuacji i odczuwać emocje zgodne z nim. Źródła większości tzw. „codziennych” emocji tkwią w schematach myślenia, jeśli są powielane – utrwalają się, czego efektem jest spadek zaangażowania w wykonywane czynności, a w konsekwencji, spadek konkurencyjności.
Czy zatem dbałość o tworzenie odpowiednich schematów myślowych, poprzez zarządzanie emocjami nie powinno objąć wszystkich pracowników w procesach szkoleniowych i dotyczyć każdego członka organizacji? Mówi się często, że ludzie wchłaniają emocjonalne stany emitowane przez innych, niczym gąbki. Warto spróbować „zamienić” każdego sfrustrowanego pracownika w wyniku specjalistycznych szkoleń na takiego, dla którego wszystko jest możliwe?
Emocjonalny doping pożądany
Interesujący wydaje się fakt, że coraz większa liczba badań dotycząca tematu wskazuje, iż nawet łagodne pozytywne emocje mogą mieć silny wpływ i to w regularny sposób, na codzienne postrzeganie rzeczywistości. Doświadczanie pozytywnych emocji (np. związanych z przydzielonymi zadaniami w pracy), aktywizuje w pamięci pozytywne treści ułatwiając dostęp do takich myśli i obrazów, które rodzą dobre napędzające stany emocjonalne. Zwiększa się prawdopodobieństwo, że pojawią się pozytywne rozwiązania dla zaistniałych sytuacji. Pozytywne emocje nie tylko wpływają na procesy myślenia, ale są istotnie zaangażowane w organizację poznawczą i przetwarzanie informacji, jak również w ogólne samopoczucie. Wykazano również, że pozytywne emocje pobudzają kreatywność i dokładność w podejmowaniu decyzji, negocjowaniu oraz podwyższają inne wskaźniki myślenia. Ludzie kierowani pozytywnymi emocjami są sprawniejsi w tworzeniu skojarzeń między ideami i dostrzeganiu bardziej odmiennych i wielorakich związków między bodźcami, niż ludzie nawet w neutralnym stanie emocjonalnym. Warto również wspomnieć o wpływie emocji na motywację. Dotyczy to przede wszystkim wpływu na motywację ogólną oraz stymulowanie do bardziej wytężonego wysiłku wkładanego w określone zadania, zwłaszcza gdy osiągnięcie celu wymaga dłuższego wysiłku i związane jest z oczekiwaniem.
To co jest przedmiotem moich obserwacji od wielu lat, wsparte jest również wnioskami naukowców. Największym paradoksem sukcesu na każdej płaszczyźnie, prywatnej czy zawodowej, jest nabycie przekonania, że mamy bardzo realny wpływ na zjawisko emocji. Już sama tego świadomość daje siłę, by automatycznie i bez wysiłku robić to, co przynosi pozytywne efekty w zewnętrznym świecie. Odczuwanie pozytywnych emocji, wzbudza zadowolenie płynące z podejmowanych działań i skłania do postrzegania ich jako atrakcyjne. Również wpływ pozytywnego kreowania emocji w sferze społecznej, pozwala aktywować bardzo ważne procesy z punktu widzenia organizacji, choćby skłonność do udzielania pomocy i odpowiedzialność za podejmowane aktywności zawodowe.
Nowej ścieżki trzeba
Zmiana percepcji wykorzystania emocji w biznesie powinna wydawać się dobrą alternatywą dla sposobu w jaki dotychczas postrzegano rozwój ludzi. Zastosowanie wybranych narzędzi kreujących zmianę świadomości dotyczącej wpływu na własne emocje, pozwoli nie tylko na ich uatrakcyjnienie, ale również znacząco podniesie ich efektywność. Aby zyskać umiejętność wglądu w naturę emocji, jedyne czego potrzebujemy to wiedzy z zakresu ich powstawania, zarządzania nimi oraz skutecznych technik wdrażania tej wiedzy w życie. Punktem wyjścia do zmian w podejściu do kwestii emocji dla np. menedżerów, powinna być szczera odpowiedz na dwa pytania:
- Skoro mój jak dotąd dobry pracownik obniża swoją efektywność, jakie myśli wywołują w nim „osłabiające” emocje i hamują go?
- Co mogę zrobić, aby „przestawić” zwrotnicę jego emocji z hamujących na napędzające (np. zapał, entuzjazm)
W dzisiejszych czasach nie konkurujemy już tylko produktami. Teraz o konkurencyjności firmy świadczy między innymi jakość relacji z jej klientami – jakoś emocji, które klient odczuwa w zetknięciu z naszymi pomysłami i ideami. Również dbałość o emocjonalną stronę naszych kontaktów z szefami, podwładnymi, kolegami z zespołu, pozwala zbudować większe zaufanie, mocniejszą więź. Pozytywne emocje, postawy i podejście nawet do trudnych sytuacji, mogą być magnesem dla wspólników, pracowników i klientów, które zachęca do współpracy. Odpowiednia gospodarka emocjami, może stanowić wiodącą siłę we wzroście efektywności np. na rynku, lub poprzez kulturę przedsiębiorstwa – wpływać na wartość całej firmy. Natomiast brak kontroli w kreowaniu emocji, a w konsekwencji przecież postaw wśród pracowników, może doprowadzić do bardzo niekorzystnej z punktu widzenia zyskowności sytuacji. Dlatego tak istotny powinien stać się dla menedżerów odpowiedni dobór zagadnień i konstrukcja szkoleń. Szkolenia takie przede wszystkim powinny:
- Stawiać pytania o naturę emocji oraz ich wpływ na skuteczność człowieka
- Uczyć uważności w ocenie pojawiających się emocji
- Wyjaśniać mechanizmy i zależności pomiędzy emocjami, myślami i działaniem
- Udowadniać, że przede wszystkim emocje decydują o efektywności, a dopiero potem umiejętności
- Uczyć w praktyczny sposób jak zwiększyć wykorzystanie swego potencjału
- Dokonać przeglądu nawyków w zespołach i zweryfikować je
- Opisywać etapy kształtowania się nawyku w praktycznych ćwiczeniach – uczyć świadomego kształtowania właściwych praktyk i nawyków
- Kształtować postawy proaktywne
I co najważniejsze: dawać na każdym etapie szkolenia nie tylko wiedzę, ale przede wszystkim narzędzia do zarządzania emocjami i budowania własnej efektywności osobistej oraz zawodowej.
Odwaga innowacyjnych rozwiązań
Przy organizowaniu projektów rozwojowych zasadne wydaje się ograniczenie związanych z tym wydatków poprzez kształtowanie odpowiednich zdolności osiągania zamierzonych rezultatów z wykorzystaniem kompetencji merytorycznych, osobowych, a także nawyków skutecznych w danym tzw. „job description”. Poszukiwania nowych, innowacyjnych narzędzi są nieuniknione. Nieuniknione jest również to, że emocje zawsze będą warunkowały to, co osiągamy w życiu. Nie ma w naszym życiu działania, które jest wolne od emocji.
Pierwszą część artykułu można przeczytać tutaj.
Autorzy: Mariusz Kępka, Joanna Larkowska, Wild Market szkolenia i coaching
