Czy określenie ”przewrót” w podejściu do koncepcji emocji i ich wykorzystania w biznesienie wyda się nazbyt śmiałe? Zapewne! Bo trzeba wziąć pod uwagę, że nowe idee mają zawsze licznych prekursorów, ale tylko niewielu te dokonania zna i ceni. Ci, którzy zdążyli zapoznać się już z nowym podejściem do emocji w biznesie, zgodzili by się zapewne, że pasuje ono jak ulał do ustaleń, które są sprzeczne z powszechnie utrwalonym i uporczywie powielanym sposobem myślenia umniejszającym rolę emocji w życiu zawodowym i w ogóle w życiu.
Z biznesowego punktu widzenia, to czego nie da się zobaczyć, usłyszeć, dotknąć, zmierzyć – bywa ignorowane. Z pozoru takie podejście jest logiczne. Wszak wszyscy rozliczani jesteśmy z konkretów, liczb, wskaźników. Jako zawodowcy szukamy najlepszych i najbardziej efektywnych rozwiązań do „podkręcania cyfry”. Czy jednak zdarza nam się zastanowić co powoduje, że mamy do tego siły, chęci, determinację? A gdyby przyjrzeć się tym, którym nie idzie to tak sprawnie…
Na pewno każdy z nas zna przykłady osób, które pomimo dobrego i starannego wykształcenia oraz wiedzy, nie osiągają sukcesów w życiu zawodowym. Co więcej, w krótkim czasie, potrafią zniszczyć całkiem dobrze funkcjonujące zespoły i relacje z innymi. Są też i tacy, którzy pomimo gorszej sytuacji rynkowej czy biznesowej, odnoszą większe sukcesy, niż przedstawiciele firm konkurencyjnych. Potrafią zbudować wspaniałe relacje z pracownikami i klientami, a ci są skłonni więcej dla nich zrobić. Okazuje się, że kluczowe staje się podejście warunkowane przez nasze emocje!
Wielu doświadczonych menedżerów, trenerów zapewne zetknęło się z programami szkoleniowymi wykorzystującymi rolę emocji, jako czynnika determinującego efektywność podejmowanych działań zawodowych. Czy jednak sama świadomość ich ważkości wystarcza, aby dokonać stosownych „przewrotów” na zarządzanym obszarze? Jak zatem dokonać rewolucji w myśleniu o emocjach? Przyjrzyjmy się im trochę bliżej? Jak powstają, w jaki sposób warunkują nasze podejście do wykonywanych czynności?
O emocjach napisano już wiele…
…dlatego warto z całej masy teorii i badań przeprowadzonych nad poznaniem struktury emocji, skupić się jedynie na tym, co w praktyczny sposób można wykorzystać dla podniesienia skuteczności działań jednostek i organizacji. Istotne i charakterystyczne dla emocji jest to, że rzadko pojawiają się w sposób zupełnie niezrozumiały, niewytłumaczalny i nagły. Zwykle są powodowane, potem przebiegają, a następnie wywołują różnego rodzaju konsekwencje. Emocje określane są przez wielu autorów jako procesy związane z czynnością ośrodków podkorowych mózgu, przy uwzględnieniu funkcji kory mózgowej jako funkcji kontrolującej i hamującej stany emocjonalne. W trakcie niezliczonych badań nad problematyką emocji wyróżniono pięć jej składowych:
- zmiany fizjologiczne – szczególnie pobudzeniu autonomicznego układu nerwowego
- ekspresja emocji w zachowaniu
- konsekwencje w zewnętrznym działaniu – reakcja na źródło emocji (zachowanie wobec bodźca)
- aspekty poznawcze (świadomość lub ocena sytuacji jako korzystnej lub niekorzystnej)
- doznania subiektywne
Jeśli myślimy o własnych emocjach, to zwykle dotyczą one tego co się stało, aktualnie dzieje, albo wyobrażamy sobie, że ma się wydarzyć w przyszłości. Można powiedzieć, że nasz mózg tworzy obrazy zdarzeń, na które reagujemy emocjami. Informacja o zdarzeniu odebrana z naszych zmysłów jest interpretowana w mózgu za pomocą m. i. kategoryzacji, atrybucji, procesów pamięciowych, a następnie poddawana ocenie. To właśnie ocena osób, przedmiotów, zjawisk, miejsc, smaków, zapachów, dźwięków – decyduje jakie emocje odczujemy. Bez owej oceny emocja nie może zostać wzbudzona, a więc i odczuta. Gdyby ująć emocje w sposób funkcjonalny, można podzielić je ze względu na pełnione przez nie funkcje adaptacyjne. Wyróżnia się dwa podstawowe aspekty emocji:
- ocena zdarzeń jako przyjemnych – nieprzyjemnych, istotnych – nieistotnych
- wzbudzanie pewnych reakcji fizjologicznych
- emocje pozytywne – wszystko na dobrej drodze
- emocje negatywne – trzeba coś zmienić
Takie emocje jak nadzieja, niezadowolenie, smutek, złość itp. sygnalizują jaki jest związek działania nakierowanego na osiąganie celów w zestawieniu z oczekiwaniami (cel, model, ideał, oczekiwanie). W tym wypadku emocje nadzorują i korygują działania każdego z nas. Umiejętność dysponowania tą wiedzą w codziennych sytuacjach pozwala kreować zgoła odmienne spojrzenie na otaczającą rzeczywistość, niż tylko przez pryzmat np. wszechobecnego kryzysu.
c.d.n.
Autorzy: Mariusz Kępka, Joanna Larkowska, Wild Market szkolenia i coaching
