Zapanuj nad emocjami w firmie

24 lutego 2011

„J can’t get no satisfaction” – w takiej formie Rolling Stones w latach 60-tych XX wieku przedstawili genezę złości. Muzycy w trafny sposób wyrazili to, co od lat potwierdzają badania: gdy z jakichś przyczyn nie otrzymujemy tego, czego oczekujemy – reagujemy zdenerwowaniem, irytacją, złością, a w konsekwencji także agresywnym zachowaniem.

Sprawdź, czy jest w Twojej firmie

Ironiczne uwagi, złośliwe riposty, chamskie żarty, porównania z innymi, nakazy, ukryte groźby – takie formy może przybierać w firmie komunikacja, u podstaw której leży niewyrażona irytacja i złość. W sposób zakamuflowany, ironiczne uwagi mają największą moc niszczącą. – Są toksyczne, bardzo trudno na nie reagować, ponieważ są wyrażane „nie wprost”. Nadawca takich złośliwych treści często wypiera się, że podszyte są sarkazmem – zaznacza Marek Małkowicz, dyrektor zarządzający INTEGRA Consulting, który podczas szkoleń często spotyka się z tematem negatywnych emocji.

Zastanów się, czy i w twojej firmie spotykasz się z tego typu komunikatami, np.:

„Czy wreszcie wysłałaś to pismo?”
„Niektórzy nie są na tyle inteligentni, by to zrozumieć”
„Są wśród nas tacy, którym nie do końca zależy na sukcesie tego projektu”
„Ile razy mam Ci powtarzać, że…”
„Głupi by zrozumiał, a Ty masz z tym problem”
„Gdybyś się bardziej postarał, to może teraz nie musielibyśmy tak długo nad tym siedzieć”
„Jeśli jeszcze raz popełnisz błąd, inaczej o tym porozmawiamy”
„Zastanawiam się, czy podczas rozmowy kwalifikacyjnej też byłeś taki mądry…”
„Geniuszem to ty nie jesteś”
„Kasia z działu IT zrobiła to wczoraj w dwa razy krótszym czasie, a ty?”.

Agresja werbalna często wyraża się w wulgarnym słownictwie. Przejawia się też w łatwo wyrażanych ocenach i uogólnieniach, np.:

Ty jesteś…
Ty zawsze ….
Ty nigdy…
Widzę, że nie potrafisz jednak…

Pamiętaj, że możesz mieć do czynienia także z agresją niewerbalną:

podniesiony głos,
krzyk,
przewaga fizyczna,
przyszpilanie wzrokiem,
przepychanie się.

Jeszcze więcej o złości

Kiedy pojawiają się reakcje agresywne? W sytuacjach poczucia presji, zagrożenia i przy chęci rewanżu, mogą być też sposobem manipulowania innymi czy osiągania swoich celów właśnie poprzez presję i nacisk.

Gdy w firmie brakuje standardów i zasad współpracy, pracownicy w sposób spontaniczny załatwiają sprawy pomiędzy sobą;
Gdy w zespole pracowników znajdują się osoby, które mają tendencje osobowościowe do bezpośredniego wyrażania swoich negatywnych emocji;
To przejaw naszej bezradności, gdy nie możemy dostać tego, czego oczekujemy.

Naucz się panować nad złością

– Kiedy nie potrafimy wyrazić złości i nad nią zapanować, wówczas przeradza się ona w agresję. Zdarza się, że nie zdajemy sobie sprawy z tego, że nasza reakcja w trudnej sytuacji może być tak gwałtowna – dopiero kiedy do niej dochodzi, przekonujemy się, że jednak nie udało nam się zahamować negatywnych emocji – wyjaśnia coach i trener Marek Małkowicz z INTEGRA Consulting. Wyrażane muszą być nie tylko emocje pozytywne. Paradoksalnie także te negatywne uczucia muszą znaleźć swoje ujście – nie wyrażając swojego niezadowolenia, narażamy się bowiem na kumulację gniewu, której skutkiem może być niekontrolowany wybuch. Ważna jest więc świadomość przeżywanej złości.

Jak radzić sobie z zachowaniami agresywnymi? Oto kilka wskazówek:

Unikaj ocen, spróbuj trzymać się faktów

Zamiast powiedzieć: Jesteś do niczego, nie mogę na Ciebie liczyć, nigdy nie wyrabiasz się na czas

Powiedz: Jestem na ciebie zły, bo zobowiązałeś się do przygotowania tego podsumowania, a jednak nie zrobiłeś tego.

Nazwij swoje emocje i powiedz o tym, co czujesz w związku z tą sytuacją, nie obrażaj się:

Zamiast powiedzieć: Wiedziałem, że tak będzie – nic Ci nigdy nie wychodzi,

Powiedz: Jestem bardzo zdenerwowany i zły, że nie powiedziałeś mi wcześniej o swoim problemie.

Wyraź swoje oczekiwania i postaraj się znaleźć rozwiązanie tej sytuacji, np. Wyjaśnij mi, co jest tego przyczyną i ustalmy, co możemy teraz zrobić.
Przy kolejnej tego typu sytuacji, staraj się już od początku precyzyjnie określać swoje oczekiwania: ustalaj zasady, wyznaczaj terminy i dokładny zakres zadań. Przedstawiamy również konsekwencje niewykonania zadania (nieformalne konsekwencje: zaufanie lub jego utrata, wdzięczność; formalne: awans, udział w projekcie, podwyżka, premia lub przeciwnie – brak szansy na awans, pozbawienie premii);
Gdy dana osoba nie zrealizuje swojej obietnicy czy powierzonego zadania, wtedy jej o tym przypominamy. Kiedy sytuacja się powtórzy, ponownie jej o tym przypominamy, ale tym razem pokazujemy, jak jest to dla nas ważne oraz informujemy o konsekwencjach niedotrzymania umowy, np.: „Ponieważ rozmawialiśmy już 3 razy i zobowiązywałeś się do wykonania zadania i znałeś wszystkie konsekwencje, w tej chwili odbieram Ci możliwość wyboru terminu urlopu.”

Zamień ją w coś pozytywnego

– Nie jest łatwo myśleć o sobie, czy o swoim współpracowniku – złośliwiec. Złość ma to do siebie, że jest emocją, która wyzwala ogromną energię. Nie bez powodu niektórzy z nas, kiedy są zdenerwowani w domu, zaczynają sprzątać, prasować czy kopać ogródek. Postarajmy się wykorzystać taki konstruktywny sposób wyrażania złości na co dzień – radzi Marek Małkowic z firmy doradczo-szkoleniowej INTEGRA Consulting.

Znajdźcie w firmie miejsce, w którym zawieszony zostanie worek treningowy. Kiedy podniesie się w nas adrenalina i poczujemy, że zaraz może dojść do wybuchu złości, będziemy mogli udać się tam i wyładować negatywne emocje;
Pamiętaj o wysiłku fizycznym, uprawianiu sportu lub pracy fizycznej – przed pracą basen, a po pracy – krav maga i kopanie ogródka. Sam przekonasz się, jak szybko pozbędziesz się złych emocji;
Poproś szefa o możliwość słuchania muzyki relaksacyjnej i sam zadbaj o to, by słuchać jej np. przed snem;
Weź udział w szkoleniu z technik relaksacji – wiele z nich będziesz mógł wykorzystywać w pracy;
Graj na instrumentach – i to nie tylko na perkusji i bębnach J Nie tłumacz się, że brak Ci umiejętności. Nigdy nie jest za późno na naukę i nowe hobby.