Z dniem 1 listopada wejdzie w życie rozporządzenie MPiPS wprowadzające zmiany w dokumentach zgłoszeniowych i deklaracjach rozliczeniowych ZUS. Nowelizacja zmienia także opisy niektórych kodów tytułów ubezpieczenia, uchyla załącznik ZUS RMUA oraz wprowadza nowe kody świadczenia/przerwy z tytułu urlopów rodzicielskich. Wprowadzone rozporządzeniem nowe kody dotyczące urlopów wychowawczych obowiązują już od 19 września br. Zmiany wynikające z odstąpienia od obowiązku posiadania NIP
Rozporządzenie MPiPS z dnia 9 września 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. poz. 1101) dostosowuje wzory dokumentów zgłoszeniowych do zmian wprowadzonych przez ustawę z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 171, poz. 1016). Ustawa ta wprowadziła przepisy umożliwiające odstąpienie od obowiązku posiadania numeru NIP przez osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL, które nie prowadzą działalności gospodarczej lub nie są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług.
W związku z tymi zmianami zaistniała konieczność modyfikacji następujących wzorów dokumentów zgłoszeniowych:
ZUS ZUA − Zgłoszenie do ubezpieczeń/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej,
ZUS ZCNA − Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego,
ZUS ZZA − Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/zgłoszenie zmiany danych,
ZUS ZIUA − Zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej,
ZUS ZWUA − Wyrejestrowanie z ubezpieczeń,
ZUS ZSWA − Zgłoszenie/korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Rozporządzenie zmieniające uchyla załącznik ZUS RMUA. W jego miejsce wprowadzone zostaną dwa druki:
Informacja miesięczna dla osoby ubezpieczonej oraz Informacja roczna dla osoby ubezpieczonej.
Przypomnijmy, od 2012 roku zniesiono obowiązek przekazywania ubezpieczonemu co miesiąc informacji o naliczonych składkach ubezpieczeniowych oraz wykazywania przerw w opłacaniu tych składek. Obecnie płatnik przekazuje je ubezpieczonemu raz na rok, w terminie do 28 lutego następnego roku za rok poprzedni. Jeśli jednak ubezpieczony wystąpi z żądaniem wydania mu tej informacji we wcześniejszym terminie, płatnik zobowiązany jest to uczynić, jednak nie częściej niż raz na miesiąc.
Nowe kody ubezpieczeniowe
Nowelizacja zmienia obowiązujące i wprowadza nowe kody świadczenia/przerwy z tytułu urlopów rodzicielskich. Umożliwią one Prezesowi ZUS monitorowanie od 1 stycznia 2014 roku wykorzystania limitu wydatków FUS z tytułu urlopów rodzicielskich. Zmianie uległy następujące kody:
311 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
315 − wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Nowe są natomiast kody:
319 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego,
320 – wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego,
325 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
326 – wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
327 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego,
328 – wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego.
Rozporządzenie dodaje także nowe kody w związku z urlopem wychowawczym (obowiązujące od 19.09.2013 r.):
12 50 – osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem, która bezpośrednio przed podjęciem opieki podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność
12 60 – osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem, która bezpośrednio przed sprawowaniem opieki podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako zleceniobiorca
12 70 – osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem, która bezpośrednio przed podjęciem opieki podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność albo ze zleceniobiorcą
12 80 – osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem, która bezpośrednio przed podjęciem opieki podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba duchowna
12 90 – osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem, podlegająca wyłącznie ubezpieczeniu emerytalnemu
Odrębne kody zostały wprowadzone dla osób pobierających emeryturę pomostową i nauczycielskie świadczenie kompensacyjne zamieszkałych w Polsce oraz w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub państwie członkowskim EFTA:
26 00 – osoba pobierająca nauczycielskie świadczenie kompensacyjne zamieszkała w Rzeczypospolitej Polskiej,
26 01 – osoba pobierająca nauczycielskie świadczenie kompensacyjne zamieszkała w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA),
27 00 – osoba pobierająca emeryturę pomostową zamieszkała w Rzeczypospolitej Polskiej,
27 01 – osoba pobierająca emeryturę pomostową zamieszkała w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Dodatkowo zdecydowano się na usunięcie kodów 15 00, 16 10, 17 00, 18 10 w związku ze zmianami w art. 7 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które nie uzasadniają dalszego utrzymywania w systemie różnych kodów w przypadku osób podlegających dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zmiany te spowodowały ponadto konieczność modyfikacji opisu kodu 19 00 oraz dodanie nowego kodu 19 10 dla osoby podlegającej dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Rozporządzenie z kilkoma wyjątkami zacznie obowiązywać w dniu 1 listopada br. Płatnicy składek mogą jednak do wyczerpania zapasów posługiwać się dotychczasowymi wzorami dokumentów, jeżeli są one przekazywane w formie dokumentu pisemnego, ale nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2013 r.
autor: B. Opar 
