W dniu 03.05.2012 r. weszły w życie, po upływie sześciomiesięcznego vacatio legis, przepisy ustawy z dn. 16.09.2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381), stanowiącej stosunkowo obszerną nowelizację do ustawy z dn. 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), zwanej dalej „k.p.c.”. Pracodawcy i pracownicy powinni zwrócić szczególną uwagę na korektę regulacji w zakresie egzekucji z wynagrodzenia za pracę, wprowadzającą m.in. wyższe grzywny za niewykonanie określonych obowiązków przewidzianych w postępowaniu prowadzonym przez komornika.
Zmiany w art. 886 § 1 i 4 k.p.c. oznaczają, że komornik będzie mógł wymierzyć pracodawcy i dłużnikowi, którzy uchybili przepisom procedury komorniczej, grzywnę w wysokości do 2000 zł. Dotychczasowe unormowania w tym obszarze przewidywały sankcję finansową maksymalnie do 500 zł.
Kolejnym istotnym elementem nowelizacji k.p.c. jest rozszerzenie zakresu okoliczności, zaistnienie których stanowi podstawę do nałożenia przez komornika grzywny. Do okoliczności, o których mowa, należą następujące uchybienia pracodawcy:
- wypłacanie dłużnikowi wynagrodzenia poza częścią wolną od potrąceń i wynikające z tego nieprzekazywanie zajętego wynagrodzenia bezpośrednio wierzycielowi egzekucyjnemu oraz niezawiadomienie komornika o pierwszej wypłacie, albo nieprzekazanie zajętego wynagrodzenia komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym ciągu postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagalnych,
- nieprzekazywanie zajętego wynagrodzenia bezpośrednio komornikowi, mimo że komornik wezwał pracodawcę do przekazywania określonych kwot zajętego wynagrodzenia.
Tak jak do tej pory komornik może wymierzyć grzywnę, w podwyższonej do 2000 zł wysokości, jeżeli pracodawca:
- nie złożył w przepisanym terminie oświadczenia o rodzaju przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę,
- zaniedbał przesłania dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dłużnika, stosownie do art. 884 § 2 i 3 k.p.c.
Grzywnę do 2000 zł komornik wymierzy również dłużnikowi, który nie powiadomił go o zmianie pracodawcy (art. 886 § 4 k.p.c.).
Warto dodać, że w dalszym ciągu obowiązuje zasada, w myśl której grzywna może zostać zastosowana powtórnie, jeżeli pracodawca nadal uchyla się od wykonania wyżej wymienionych czynności, wskazanych w treści art. 886 § 1 k.p.c., w dodatkowo wyznaczonym terminie. Nie zmienia się również zakres podmiotowy podlegania grzywnie, bowiem zgodnie z art. 886 § 2 k.p.c. w przypadku gdy pracodawcą nie jest osoba fizyczna, grzywnę wymierza się pracownikowi lub wspólnikowi odpowiedzialnemu za wykonanie czynności w postępowaniu egzekucyjnym, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika bądź niemożności jest ustalenia – osobie uprawnionej do reprezentowania pracodawcy. Jeżeli natomiast pracodawcą jest spółka cywilna, grzywnie podlega którykolwiek ze wspólników.
Grzywnę w wysokości do 2000 zł wprowadzono ponadto do przepisów ogólnych o postępowaniu egzekucyjnym, które mają odpowiednie zastosowanie do pracodawcy i pracownika. Zmiana dotyczy w szczególności art. 762 § 1 k.p.c., który przewiduje obecnie możliwość ukarania osoby odpowiedzialnej przez organ egzekucyjny grzywną we wspomnianej wysokości – na wniosek wierzyciela lub z urzędu – za nieuzasadnioną odmowę udzielenia organowi egzekucyjnemu wyjaśnień lub informacji wskazanych w art. 761 k.p.c. albo za udzielenie informacji lub wyjaśnień świadomie fałszywych. Grzywną do 2000 zł może być również ukarany dłużnik, który zaniedba obowiązku powiadomienia o zmianie miejsca swojego pobytu.
Należy zaznaczyć, że postępowania egzekucyjne wszczęte przed dniem 03.05.2012 r., czyli przed datą wejścia w życie nowelizacji do k.p.c., będą się toczyć wg dotychczasowych zasad. Art. 9 ust. 1 nowelizacji z dnia 16.09.2011 r. stanowi, że nowe regulacje stosuje się do postępowań wszczętych po dniu 03.05.2012 r.
Autor: Maciej Ofierski
Źródło:
