Ostatnio dużo uwagi poświęciłem poszukiwaniu predyktorów, które trafnie przewidują jakość tłumaczeń ustnych. Starałem się odpowiedzieć na pytanie, jakie cechy i kompetencje mierzyć w procesie selekcji na stanowisko tłumacza konsekutywnego i symultanicznego? Dzisiaj chciałbym podsumować, co udało mi się ustalić. Dowiesz się tutaj, jakich cech osobowości i innych kompetencji szukać u kandydatów na te stanowiska oraz jak je mierzyć. Podaje tutaj także normy stworzone specjalnie dla tłumaczy. Mam nadzieję, że pomogą ci wybrać najlepszych kandydatów.
Do zastosowanych przeze mnie metod selekcji pracowników, dla których podaję tutaj wyniki należą test FCZ-KT, KKS oraz autorski test podzielności uwagi. Po pierwsze, inne cechy są trafne prognostycznie w grupie tłumaczy konsekutywnych a inne w grupie tłumaczy symultanicznych. Oznacza to, że w zależności od tego, jakiego rodzaju tłumacza poszukujemy, powinniśmy mierzyć inne cechy kandydatów do pracy. I tak na przykład w przypadku tłumaczy konsekutywnych są to głównie cechy temperamentu, podczas gdy w przypadku tłumaczy symultanicznych podzielność uwagi. Zamieszczone w dalszej części posta tabele zawierają szczegółowe informacje na ten temat.
Po drugie, inne zmienne trafnie przewidują jakość tłumaczeń w grupie kandydatów z doświadczeniem a inne w grupie kandydatów bez doświadczenia – zarówno wśród tłumaczy symultanicznych jak i konsekutywnych. Poniższa tabela prezentuje, które predyktory są trafne prognostycznie w każdej z tych dwóch grup wśród kandydatów na stanowisko tłumacza konsekutywnego. Tabela zawiera także informację o tym, w jakim natężeniu kandydat powinien posiadać daną cechę, aby osiągać wysoki poziom tłumaczenia (pod względem płynności, trafności lub obydwu).”0″ oznacza brak istotnego związku między daną zmienną (predyktorem) a płynnością lub trafnością (kryteria) tłumaczenia konsekutywnego.
Wynika z niej, że w grupie kandydatów z doświadczeniem tylko WS jest istotnym predyktorem, podczas gdy w grupie kandydatów bez doświadczenia także pozostałe cechy temperamentu, tj. AK, RE, WT i ŻW. Świadczy to, że temperament jest bardzo istotną zmienną prognozującą jakość tłumaczeń konsekutywnych w sytuacji, gdy kandydatom brak doświadczenia w ich wykonywaniu. Poniżej znajduje się analogiczna tabela dla kandydatów na stanowisko tłumacza symultanicznego:
Wynika z niej, iż w przypadku tłumaczy symultanicznych rola temperamentu nie jest już tak istotna. W przypadku braku doświadczenia istotnym predyktorem jest tylko podzielność uwagi, natomiast w grupie kandydatów z doświadczeniem ES z KKS i WS z FCZ-KT.
Co jednak oznacza kategoria „niski”, „średni” i „wysoki”? Otóż za każdą z nich kryje się pewien przedział wyników surowych uzyskanych w teście mierzącym daną cechę (FCZ-KT lub KKS). Przy czym przedziały te nie pochodzą z norm podręcznikowych, lecz zostały przeze mnie obliczone dla wyników uzyskanych przez kandydatów, którzy brali udział w rekrutacjach na stanowisko tłumacza (konsekutywnego lub symultanicznego). Dlatego ten sam wynik surowy może zostać zaklasyfikowany do innej kategorii jeśli posłużymy się moimi przedziałami, a do innej jeśli posłużymy się przedziałami, jakie sugerują autorzy w podręcznikach do tych testów. Powodem tego będzie zapewne to, że moje przedziały zostały obliczone dla próby, która znacząco różni się od próby normalizacyjnej – po pierwsze motywacją do prezentowania własnej osoby w pozytywnym świetle, a po drugie profilem zawodowym (sami tłumacze). Jednak właśnie z tego powodu moje przedziały są trafniejsze. Zostały bowiem obliczone dokładnie dla tej samej próby, z której pochodzą kandydaci. Są to tak zwane normy lokalne. Więcej o tym, czym są normy lokalne piszę tutaj.
Dlatego, aby dowiedzieć się, jaki wynik surowy kandydata na tłumacza ustnego w FCZ-KT lub KKS uznać za niski, średni lub wysoki proponuję posłużyć się poniższą tabelą, która prezentuje, jaki przedział wyników surowych w tych testach odpowiada danej kategorii.
Podsumowując, powyższe dane świadczą o tym, że w zależności od tego, jakiego rodzaju tłumacza poszukujemy (konsekutywnego czy symultanicznego) powinniśmy stosować inne predyktory. Jeśli natomiast szukamy takiego tłumacza, który będzie wykonywał obydwa rodzaje tłumaczeń, wtedy powinniśmy posłużyć się predyktorami trafnymi prognostycznie dla każdego z nich. Poza tym, inne predyktory są istotne wśród kandydatów z doświadczeniem a inne wśród kandydatów bez doświadczenia.
Na koniec jeszcze kilka słów o zastosowanych metodach statystycznych. Aby określić, czy dana zmienna (predyktor) jest trafna prognostycznie, tj. istotnie wpływa na jakość wykonywanej pracy, mierzonej na kryterium płynności i trafności tłumaczenia, przeprowadzałem dla niej test Kruskala-Wallisa. Porównywałem parami grupy z „niskimi”, „średnimi” i „wysokimi” wynikami w danej zmiennej (predyktorze), aby sprawdzić, w której z nich płynność lub trafność tłumaczenia jest najwyższa. Natomiast aby wcześniej wyodrębnić te grupy podzieliłem wyniki surowe dla danej zmiennej (predyktora) na 3 przedziały po 33%.
