Trzecia fala sondażu opinii pracowników Monitor Rynku Pracy zrealizowanego przez Instytut Badawczy Randstad pokazuje, że w ostatnich miesiącach znacząco wzrosła grupa respondentów otwartych na zmianę pracodawcy. Polacy dostrzegają ryzyko utraty pracy, jednak raczej nie obawiają się trudności w znalezieniu nowego zatrudnienia, a szukając pracy sięgają też po nowe narzędzia nawiązywania kontaktów i zbierania informacji – media społecznościowe.
Duża rotacja na rynku pracy
Wyniki badania Instytutu Badawczego Randstad wskazują, że w ciągu ubiegłego półrocza istotnie zwiększyła się dynamika na rynku pracy – aż 27,1% polskich respondentów badania zmieniło w tym okresie pracodawcę. Jak podkreśla Agnieszka Bulik, Członek Zarządu Randstad: „Jest to znaczący wzrost wobec wyniku 17,3% jaki odnotowaliśmy w poprzedniej fali badania, w listopadzie 2010r. Dla porównania, w tym samym półroczu, we wszystkich badanych krajach odsetek osób, które zmieniły pracę w okresie ostatnich 6 miesięcy wyniósł 19,8%, a zatem wzrósł tylko nieznacznie wobec 18,3% w listopadzie 2010 r.”
Co bardzo specyficzne dla Polski, główną przyczyną zmiany pracy (28%) była reorganizacja struktury poprzedniego pracodawcy. W porównaniu do wyników poprzedniej fali badania zmniejszyła się grupa respondentów deklarujących jako najważniejszy czynnik zmiany pracy chęć poprawy warunków pracy (23% II/11 vs. 58% XI/10).
Polak super mobilny?
Zwiększonej rotacji na rynku pracy, nie towarzyszy równie duże zwiększenie deklaracji respondentów odnośnie aktywnego poszukiwania nowego pracodawcy. Aktualnie jedynie 15% badanych wskazuje, że prowadzi takie działania (wobec 13% w XI 2010), jednak nadal jest to wysoki odsetek na tle większości krajów europejskich (np. w Niemczech, Holandii wyniósł 9%, we Francji 7%, w Grecji 10%).
Wyniki badania pokazują, że pomimo obecnie niewielkiej aktywności w poszukiwaniu pracy, respondenci deklarują coraz większą gotowość do zmian pracodawcy. W bieżącej, trzeciej edycji badania, indeks mobilności* dla Polski wyniósł 117 punktów, co jest wynikiem najwyższym wśród krajów europejskich, lecz także wyższym wobec przeciętnej dla wszystkich badanych krajów (106 punktów). W Europie, podobnie jak w poprzednich edycjach badania, indeks mobilności utrzymuje się na najniższym poziomie w Niemczech (87 punktów).
Agnieszka Bulik zauważa, że: „Zwiększona otwartość Polaków do zmiany pracy może mieć związek ze zdiagnozowaną przez nas w równolegle prowadzonym projekcie badawczym Plany Pracodawców, ograniczoną chęcią pracodawców do podwyższania pensji. Wielu z nas, po niemal dwuletnim okresie kryzysu, w którym nie następowały podwyżki wynagrodzeń, oczekiwało teraz wzrostu wynagrodzenia. Nie dostrzegając takiej możliwości w aktualnej strukturze, biorą pod uwagę zmianę pracy.”
Ocena ryzyka utraty pracy – jakoś to będzie?
W porównaniu do poprzedniego okresu liczba osób dostrzegających duże lub umiarkowane ryzyko utraty pracy w kolejnym półroczu wzrosła o kilka punktów w większości obserwowanych krajów, wynosząc średnio 7% dla odczucia dużego ryzyka oraz 20% dla umiarkowanego ryzyka utraty pracy. W Polsce 10% badanych szacowało duże prawdopodobieństwo utraty posady, a 25% określiło to ryzyko jako umiarkowane.
Wobec nieznacznie zwiększonego odczucia możliwości utraty pracy, polskich respondentów badania nie opuszcza optymizm w przekonaniu o możliwości objęcia nowego stanowiska – 3 na 4 respondentów badania stwierdziło, że nie spodziewa się trudności w znalezieniu jakiejkolwiek nowej pracy w ciągu kolejnego półrocza (75%), a 2 na 3 jest przekonanych o możliwości znalezienia porównywalnej posady (69%). W porównaniu do poprzedniej fali badania oceny te nieznacznie się pogorszyły, jednak nadal oceny Polaków pozostają bardziej optymistyczne niż w większości pozostałych krajów (wskazania ogółem dla wszystkich krajów wyniosły odpowiednio 64% i 69%).
Analizując powyższe rezultaty Maura Merson, ekspert Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych zauważa, że: „Interesujące jest zestawienie wyników badania Randstad z danymi Eurostatu, pokazującymi, że nasz kraj przoduje pod względem udziału pracowników zatrudnionych w oparciu o umowy terminowe w ogóle zatrudnionych – jest to blisko jedna trzecia pracowników, która musi liczyć się z koniecznością poszukiwań nowego zatrudnienia. Jak widać, pomimo zwięszonego ryzyka utraty pracy i możliwymi trudnościami w znalezieniu nowej posady, badani Polacy nie czują się tym faktem sparaliżowani. W miejsce bezpieczeństwa pracy ‘na całe życie’, pojawiło się przekonanie o możliwości podjęcia nowej pracy u innego pracodawcy. Co ważne, pomimo istotnej polaryzacji rynku pracy i dużego stopnia niedopasowania pomiędzy potrzebami pracodawców i umiejętnościami potencjalnych pracowników, zmiana pracy postrzegana jest wciąż jako okazja do poprawy warunków zatrudnienia, a nie tylko jako konieczność. Takie zjawisko wspomaga naturalny przepływ pracowników do miejsc, gdzie mogą w sposób najbardziej optymalny wykorzystać swoje kwalifikacje.”
W społecznościach zaangażowani – nowoczesne szukanie pracy?
Ponad połowa polskich respondentów (54%) uważa, że w znalezieniu pracy może pomóc obecność w mediach społecznościowych. 2 na 3 respondentów ma swój profil osobisty w przynajmniej jednej społeczności. Co drugi badany używa społeczności jako źródła informacji o potencjalnym pracodawcy (55%). Większość respondentów (67%) jest świadoma faktu, że pracodawca może obserwować prywatny profil pracownika w mediach społecznościowych. Podobna grupa badanych (69%) dekleruje, że korzysta z mediów społecznościowych jedynie w celach prywatnych. Wyniki badania pokazują jednak, że stosunkowo niewielu pracodawców wykorzystuje i świadomie kontroluje potencjał mediów społecznych – zaledwie 1/3 firm wprowadziła wytyczne dotyczące prezentacji pracowników w społecznościach w kontekście wizerunku pracodawcy.
Komentując wyniki badania, dr Jacek Męcina, ekspert rynku pracy PKPP Lewiatan oraz IPS UW: „Według prognoz rozwoju polskiej gospodarki i sytuacji na rynku pracy rok 2011 oznacza poprawę wskaźników. Po okresie pokryzysowym PKB w 2011 roku ma wzrosnąć do 4%, podobnie jak wzrastać ma zatrudnienie. Wpływa to na postawy pracowników, których zdecydowana większość deklaruje otwarcie na zmianę miejsca pracy. Częściej zmiany zatrudnienia deklarują pracownicy sektora prywatnego niż publicznego. Wyniki wskazują, że mobilność zawodowa Polaków jest wyższa, a poziom satysfakcji z wykonywanej pracy niższy od przeciętnego w badanych krajach, to przyczyna ewentualnych zmian zatrudnienia. Pamiętając, że internetowa metoda badania wpływa na ostateczne wyniki, podkreślić należy z satysfakcją, że znaczą grupę poszukujących pracy stanowią osoby 50+. Internet i portale społecznościowe odrywają dużą rolę w poszukiwaniu nowego miejsca pracy. Internet jest też metodą pozyskiwania informacji o nowym pracodawcy, a korzystanie z Internetu, w tym u dotychczasowego pracodawcy ułatwia te poszukiwania.”
Badanie “Monitor Rynku Pracy” Randstad
Monitor Rynku Pracy jest kwartalnym badaniem realizowanym już w 29 krajach Europy, Azji, Australii i obu Ameryk (kraje biorące udział w badaniu: Holandia, Francja, Niemcy, Luksemburg, Belgia, Dania, Wielka Brytania, Włochy, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Grecja, Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Turcja, Australia, Nowa Zelandia, Stany Zjednoczone, Kanada, Meksyk, Chiny, Argentyna, Indie, Japonia, Singapur, Chile).
Badanie po raz pierwszy przeprowadzono na początku 2010 roku.
„Monitor Rynku Pracy” jest realizowany poprzez ankiety wypełniane on-line w grupie respondentów w wieku od 18 do 64 lat, pracujących minimum 24 godziny w tygodniu (z wykluczeniem osób samozatrudnionych).
Dobór prób dla badanych populacji jest przeprowadzany przez międzynarodowy instytut Survey Sampling International. Próba w Polsce wynosi 405 respondentów (w całym badaniu wzięło udział w tej fali 13.565 osób). Bieżące badanie zostało zrealizowane w okresie 17-27 lutego 2011 r.
*Integralną częścią badania Monitor Rynku Pracy jest stworzony „Indeks mobilności”, odzwierciedlający przewidywania pracowników co do prawdopodobieństwa zatrudnienia u innego pracodawcy w kolejnych 6 miesiącach (zarówno w przypadku podjęcia podobnej, jak i zupełnie innej pracy). Punktem startowym dla obliczeń indeksu jest agregacja odpowiedzi wszystkich respondentów badania w jego pierwszej edycji międzynarodowej (03/2010), stanowiąca wyjściowy poziom 100 punktów.
