W dn. 24.05.2010 r. Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, zgodnie z którą wykupione przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych, których wartość nie jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowią dla pracowników, uprawnionych do ich wykorzystania, nieodpłatne świadczenie w rozumieniu przepisów podatkowych (sygn. akt II FPS 1/10 ).
Powyższa sentencja przynosi konsekwencje w postaci obciążeń fiskalnych oraz nakładów administracyjnych zarówno dla pracodawców jak i pracowników.
W związku z powyższą sentencją do ministra finansów oraz ministra zdrowia została skierowana interpelacja w sprawie możliwości zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w której zapytano, czy resorty przewidują zmianę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ten sposób, by świadczenia zdrowotne na rzecz pracowników ponoszone przez pracodawców były wolne od podatku dochodowego?
Poniżej publikujemy wyjaśnienia Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Finansów
Wyjaśnienie podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra – na interpelację w sprawie możliwości zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
W odpowiedzi na interpelację w sprawie możliwości zmiany ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych pod kątem zwolnienia kosztów świadczeń opieki zdrowotnej ponoszonych przez pracodawców na rzecz pracowników od podatku dochodowego, uprzejmie wyjaśniam, iż finansowanie przez pracodawców dodatkowej i nieobowiązkowej z punktu widzenia przepisów prawa opieki zdrowotnej stanowi w istocie realizację przepisu art. 16 Kodeksu pracy, z którego wynika, że pracodawca stosownie do możliwości i warunków zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników. Najpowszechniejszą metodą przejęcia przez pracodawcę niektórych kosztów świadczeń zdrowotnych udzielanych pracownikom poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego jest wykupywanie tzw. dodatkowych ubezpieczeń w zakładach ubezpieczeń lub abonamentów medycznych, obejmujących opiekę zdrowotną pracowników.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) nie wskazuje enumeratywnie, jakie konkretnie koszty mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Pojęcie kosztów uzyskania przychodów ustawa określa w sposób generalny, wskazując na określone cechy, jakie musi spełniać dany koszt, aby mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu.
Zgodnie z art. 22 ust. l ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 powyższej ustawy. Analogiczne regulacje zawiera art. 15 ust. l ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.).
Z powyższego wynika, że wydatek poniesiony przez podatnika może być uznany za koszt podatkowy, jeżeli istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem kosztu a możliwością uzyskania przychodu, zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów i nie został wymieniony w katalogu kosztów wyłączonych spośród kosztów uzyskania przychodów.
Należy podkreślić, iż począwszy od dnia l stycznia 2007 r., zniesiono ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie kosztów świadczeń zdrowotnych, do których ponoszenia zobowiązują pracodawcę przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw. Nowelizacja w tym zakresie objęła zarówno ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych (uchylony został przepis art. 23 ust. l pkt 60 – Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588), jak i ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych (uchylony został przepis art. 16 ust. l pkt 65 – Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589). W konsekwencji w obecnym stanie prawnym pracodawca ponoszący wydatki na zapewnienie opieki zdrowotnej pracowników, zarówno tej o charakterze obowiązkowym (np. medycyna pracy), jak i wykraczającej poza ten zakres, może zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów. Dlatego też zawarte w interpelacji twierdzenie, jakoby nie stanowiły kosztu uzyskania przychodów wydatki pracodawcy poniesione na opłacenie dodatkowych świadczeń zdrowotnych dla pracowników, nie znajduje potwierdzenia w obecnie obowiązujących przepisach prawa podatkowego.
Po stronie pracowników natomiast wartość wykupionej przez pracodawcę opieki zdrowotnej wykraczającej poza obszar określony w przepisach Kodeksu pracy i innych ustaw stanowi nieodpłatne świadczenie będące przychodem ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. l ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do postanowień tego przepisu za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się bowiem wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Mając na względzie powyższe, podkreślić należy, iż wszelkie świadczenia o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym otrzymane od pracodawcy stanowią dla pracownika przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, w rozumieniu art. 12 ust. l ustawy.
Przychód podatnika powstaje z chwilą otrzymania lub postawienia do jego dyspozycji pieniędzy, wartości pieniężnych i wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, których wartość, w przypadku zakupu, ustala się wg ich ceny zakupu (art. 11 ust. l i ust. 2a pkt 2 ustawy).
W zależności zatem od tego, czy pracodawca w ramach dodatkowych świadczeń zdrowotnych wykupuje pracownikowi ubezpieczenie, czy np. abonament medyczny, przychód pracownika z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia powstaje w momencie zapłaty składki ubezpieczeniowej i odpowiednio z chwilą udostępnienia możliwości korzystania z usług medycznych ˝zakodowanych˝ w tym abonamencie.
Objęcie pracownika opieką medyczną ma określoną wartość pieniężną. Okoliczność, że zapłaty za abonament medyczny bądź dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne pracownik nie musi dokonać z własnych środków, a czyni to za niego pracodawca, powoduje, że pracownik uzyskuje realną korzyść. Pracownik, nie ponosząc wydatku na opiekę medyczną, może bowiem korzystać z usług, które placówka medyczna świadczy odpłatnie.
Preferencje podatkowe – jako odstępstwo od zasady powszechności i sprawiedliwości opodatkowania oraz naruszenie spójności systemu podatkowego – powinny być natomiast wykorzystywane wyłączenie wówczas, gdy realizacja zamierzonego celu nie jest możliwa przy wykorzystaniu innych instrumentów, którymi dysponuje państwo.
W związku z powyższym obecnie minister zdrowia oraz minister finansów nie prowadzą prac legislacyjnych zakładających wprowadzenie zwolnienia od podatku kosztów świadczeń zdrowotnych ponoszonych przez pracodawcę na rzecz pracownika.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu Cezary Rzemek
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów – z upoważnienia ministra – na interpelację w sprawie możliwości zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
W związku z przekazaną przy piśmie interpelacją w sprawie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie świadczeń na rzecz ochrony zdrowia pracowników, uprzejmie informuję, iż w chwili obecnej nie planuje się wprowadzenia zmian w tym zakresie.
Postulaty przedsiębiorców zrzeszonych w Wielkopolskim Klubie Kapitału były już przedmiotem analiz resortu finansów. Stanowisko wobec tych postulatów zostało wyrażone w odpowiedzi na interpelację poselską nr 15189.
Ponowna analiza petycji Wielkopolskiego Klubu Kapitału nie pozwala na zmianę uprzednio wyrażonej opinii.
Należy bowiem zauważyć, iż wszyscy obywatele Rzeczypospolitej są równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego, jakim jest Polska (preambuła Konstytucji RP). Zgodnie z art. 84 ustawy zasadniczej każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. W konsekwencji każdy, kto uzyskał dochody podlegające opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), jest obowiązany do zapłaty podatku obliczonego zgodnie z przepisami tej ustawy.
Dotyczy to również pracowników, którym pracodawca sfinansował pakiety – dodatkowych i nieobowiązkowych z punktu widzenia przepisów prawa pracy – świadczeń medycznych.
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się bowiem wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy).
Pakiety usług medycznych wykupionych przez pracodawcę dla pracowników mieszczą się w zakresie pojęcia ˝nieodpłatne świadczenia˝. Potwierdzeniem powyższego jest uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10.
W ocenie sądu ˝Nie budzi (…) wątpliwości, że pracownik nabywający dzięki pracodawcy możliwość nieodpłatnego korzystania z prywatnej opieki medycznej otrzymuje przysporzenie majątkowe. Nie zmienia tego fakt, że z perspektywy pracodawcy celem zapewnienia pracownikom opieki medycznej może być przede wszystkim minimalizacja absencji oraz oszczędność czasu pracowników, które zmniejszają ich efektywność. Korzyść jest bowiem obopólna, gdyż absencja pracownika może oznaczać dla niego niższe pobory, a w skrajnych wypadkach – utratę pracy.˝. Ponadto ˝Gdyby pracownik ową możliwość chciał zapewnić sobie samodzielnie, musiałby wykupić abonament, płacąc za niego częstokroć więcej, niż kwota wydatkowana przez pracodawcę w przeliczeniu na jednego uprawnionego zatrudnionego.˝.
W świetle powyższego nie powinno budzić zastrzeżeń, iż wartość świadczeń medycznych, jakie pracodawca zapewnił swoim pracownikom (a niejednokrotnie również członkom ich rodzin), rodzi uzasadniony obowiązek podatkowy.
Odnosząc się natomiast do kwestii kosztów uzyskania przychodów, uprzejmie informuję, iż począwszy od 1 stycznia 2007 r. pracodawcy mają możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nie tylko nakładów związanych z finansowaniem świadczeń zdrowotnych wynikających z przepisów Kodeksu pracy oraz innych ustaw, ale także wydatków związanych z zapewnieniem opieki zdrowotnej o charakterze dodatkowym i nieobowiązkowym. Dotyczy to zarówno pracodawców będących osobami fizycznymi, jak i pracodawców będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Stosownych zmian dokonały przepisy dwóch ustaw z dnia 16 listopada 2006 r., tj. art. 1 pkt 22 lit. a tiret trzecie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) oraz art. 1 pkt 11 lit. a tiret trzecie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589).
W konsekwencji twierdzenie, że koszt podatkowy stanowi wyłącznie ta części składki, która obsługuje ubezpieczenie z zakresu medycyny pracy, nie znajduje uzasadnienia w obowiązującym stanie prawnym. Natomiast wartość otrzymanego przez pracownika od pracodawcy pakietu (abonamentu) medycznego uprawniającego do skorzystania z usług medycznych innych niż z zakresu medycyny pracy zawsze stanowiła przychód ze stosunku pracy. Organy podatkowe tak interpretują tę sytuację obecnie, jak i przed 1 stycznia 2007 r. Do 31 grudnia 2006 r. zakłady pracy nie miały jedynie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z wykupieniem na rzecz pracowników świadczeń zdrowotnych innych niż obowiązkowych. Obecnie taka możliwość istnieje.
Mając powyższe na uwadze, uprzejmie informuję, iż aktualny stan prawny odzwierciedla nie tylko postanowienia Konstytucji RP, ale także intencję ustawodawcy. Ponadto – z uwagi na postanowienia dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów pracodawcy wartości sfinansowanych abonamentów – pozytywnie wpływa na rozwój ˝konkurencyjnej ochrony zdrowia świadczonej przez prywatne firmy medyczne˝, gdyż pracodawcy chętniej obejmują pracowników dodatkowym programem opieki medycznej.
Jednocześnie podkreślania wymaga, iż wszelkie działania, które mogą skutkować zmniejszeniem dochodów sektora finansów publicznych, muszą być prowadzone bardzo rozważnie. W wyroku z dnia 27 lutego 2002 r., sygn. akt K 47/01, Trybunał Konstytucyjny stwierdził bowiem, że ˝Równowaga budżetowa i stan finansów publicznych są wartościami podlegającymi ochronie konstytucyjnej. Wynika to z całokształtu regulacji konstytucyjnych zawartych w rozdziale X konstytucji, zwłaszcza zaś z art. 216 oraz art. 220 konstytucji, ale także z art. 1 konstytucji, który stanowi, że Rzeczpospolita jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.˝.
Podstawową funkcją podatków jest natomiast dostarczanie państwu dochodów na pokrycie wydatków budżetu państwa związanych z jego wszechstronnymi zadaniami, w tym w dziedzinie socjalnej, kulturalnej, oświatowej czy zdrowotnej. Z kolei wprowadzenie do systemu podatkowego ulgi, odliczenia lub zwolnienia powoduje ubytek dochodów budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego.
Z tych też względów nie znajduję uzasadnienia do pozytywnego rozpatrzenia postulatu Wielkopolskiego Klubu Kapitału odnośnie do zmiany przepisów dotyczących podatku dochodowego od świadczeń na rzecz ochrony zdrowia pracowników.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu Maciej Grabowski
Źródło: Biblioteka Prawa Pracy
Skoro korygujemy podatek 5 lat wstecz, a składki 10 lat do tyłu ,to rozumiem,że emerytury pracowników od 10 lat bedących na emeryturze takze zostaną przeliczone!
Ich zarobki z ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o emeryturę będą powiększone o przychód z abonamentu medycznego. A zatem ZUS na nowo policzy emeryturę.Pracodawca zapłaci różnicę, bo winę jemu przypisano chociaż w niczym nie zawinił.To jest państwo przyjazne obywatelowi!To jest państwo prawa!
‚Państwo’ zamiast cieszyć się, że pracodawca odciąża publiczną opiekę zdrowotną wykupując tysiącom ludzi prywatne abonamenty medyczne, to jeszcze uznaje je za ‚dochód’ , korzyść i zysk. A czy państwo jest w stanie zagwarnatować taką opiekę jak w prywatnych placówkach?? skoro nie, won z podatkiem dochodowym od kart medycznych!!