Rozmowa z Katarzyną Rydzewską, Dyrektor Zarządzającą w agencji pracy Job Impulse Polska
Jak należy rozumieć pojęcie „pracy tymczasowej”?
Praca tymczasowa bywa czasem mylona ze standardową umową o pracę na czas określony. W rzeczywistości jest to jednak praca wykonywana na rzecz tzw. pracodawcy użytkownika przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy. W rozumieniu Kodeksu Pracy formalnym pracodawcą dla pracownika jest agencja pracy tymczasowej, która zawiera z nim umowę o pracę tymczasową – jest to rodzaj umowy na czas określony, charakteryzujący się krótkim czasem wypowiedzenia oraz możliwością wielokrotnego zawierania umowy na bardzo krótkie (nawet jednodniowe) okresy. Z kolei pracodawca użytkownik – na podstawie osobnej umowy zawartej z agencją – korzysta z pracy wykonywanej przez personel tymczasowy, przejmując jednocześnie część praw i obowiązków pracodawcy, wynikających z przepisów prawa pracy. Ten typ zatrudnienia dotyczy zadań zarówno o charakterze sezonowym, jak i doraźnym, których wykonanie w terminie przez pracowników zatrudnionych na stałe nie byłoby możliwe.
W jaki sposób polskie prawo określa założenia pracy tymczasowej?
Założenia pracy tymczasowej reguluje znowelizowana w styczniu tego roku Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. W pozostałych kwestiach nieuregulowanych ustawowo stosuje się przepisy Kodeksu Pracy. Pracownik tymczasowy to według ustawy osoba zatrudniona przez agencję pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Oznacza to, że osoba zatrudniona tymczasowo ma dwóch pracodawców: agencję pracy tymczasowej oraz przedsiębiorstwo, które zawarło umowę z agencją. Pracodawcą użytkownikiem może być pracodawca lub podmiot niebędący pracodawcą w rozumieniu art. 31 Kodeksu Pracy.
Jak na stan prawny tego typu zatrudnienia wpłynęła styczniowa nowelizacja?
Zmiany wprowadzone w styczniu tego roku znacznie ułatwiają korzystanie z usług pracowników tymczasowych. Po pierwsze znowelizowana ustawa wydłuża z 12 do 18 miesięcy maksymalny okres zatrudnienia pracownika u jednego pracodawcy użytkownika. Dodatkowo przedsiębiorstwa, które przeprowadziły w przeciągu ostatnich 6 miesięcy zwolnienia grupowe, również mają prawo skorzystania z usług pracowników tymczasowych, co według ustawy z 2003 roku nie było możliwe. Zmieniły się także zasady dotyczące wystawiania świadectwa pracy, które teraz nie musi być wystawiane po każdorazowym zakończeniu umowy. Obecnie agencje mogą sumować poszczególne etapy i wystawiać jedno świadectwo, gdy łączny okres zatrudnienia nie przekracza 12 miesięcy. Można więc uznać, że niektóre bariery blokujące rozwój rynku pracy sezonowej zostały zniesione.
Na jakie korzyści mogą liczyć przedsiębiorcy, którzy zdecydują się skorzystać z zatrudnienia tymczasowych pracowników?
Przede wszystkim przedsiębiorstwa zatrudniające personel tymczasowy mogą liczyć na pełną elastyczność zatrudnienia. Pracowników jest tylu, ilu na daną chwilę firma potrzebuje. Ogranicza to w dużym stopniu koszty związane z godzinami nadliczbowymi a zarazem i przestojami w działalności. Ma to ogromne znaczenie zarówno dla firm działających sezonowo – np. przedsiębiorstw produkcyjnych – jak i w przypadku projektów czasowych. Praca tymczasowa wykorzystywana jest bowiem nie tylko przy zatrudnianiu pracowników produkcyjnych (jak się zwykło uważać), ale także przy rekrutacji średniej klasy managerów oraz wszelkiego rodzaju specjalistów.
Bardzo ważne jest także to, że formalnym pracodawcą dla personelu jest agencja – to do jej obowiązków należy rekrutacja pracowników, prowadzenie akt personalnych czy wypłata świadczeń. Dzięki temu niweluje się stałe koszty związane z zatrudnieniem i administracją. Dodatkowe oszczędności pojawiają się również w kwestii zwolnień lekarskich, które są skrupulatnie kontrolowane przez agencje. Ponadto przy zatrudnieniu tymczasowym znacznemu skróceniu ulega czas wypowiedzenia umowy.
Czy kryzys gospodarczy w jakimś stopniu wpłynął na rynek pracy tymczasowej?
Czas kryzysu gospodarczego w oczywisty sposób znacznie ograniczył poziom zatrudnienia tymczasowego w polskich firmach. Przedsiębiorcy musieli zrezygnować z dużej części personelu – w pierwszej kolejności tymczasowego – oraz ograniczyć kolejne zamówienia, co negatywnie wpłynęło na sytuację wielu agencji pracy tymczasowej. Szybko doszło też do nasilenia konkurencji wśród polskich agencji. Jednocześnie kryzys sprawił, że sporo spośród nich starało się podnieść jakość swych usług i rozbudować ofertę.
Czy kryzys zmienił nastawienie firm do pracy tymczasowej?
Już pod koniec ubiegłego roku poziom zatrudnienia tymczasowego zaczął powoli rosnąć. Firmy dotychczas korzystające z usług personelu czasowego dostrzegły po prostu wyraźne korzyści płynące z tego typu zatrudnienia i ponownie zaczęły składać zamówienia. Również przedsiębiorstwa, które w trakcie kryzysu oraz przed nim nie były przekonane do tego rozwiązania, doceniły elastyczność, jaką daje praca tymczasowa.
Jak obecnie wygląda sytuacja na rynku pracy tymczasowej?
Sytuacja na rynku pracy tymczasowej zaczyna się systematycznie poprawiać. Obecnie widać przede wszystkim wzrost zatrudnienia w branży produkcyjnej, która podlega największym wahaniom wolumenu zamówień. Pracowników tymczasowych poszukują m.in. producenci i poddostawcy z sektora motoryzacyjnego, którzy po okresie recesji złapali drugi oddech. Ożywia się także branża logistyczna oraz sektor spożywczy.
Równolegle w Polsce zaczyna kształtować się również nowa kultura pracy tymczasowej, wynikająca z coraz popularniejszego zarządzania projektami czasowymi. Wiele firm zamawia dziś wysokiej klasy specjalistów i managerów do tzw. interimów. Przypuszcza się, że ta gałąź rynku będzie się dynamicznie rozwijać w najbliższych latach.
Jak zazwyczaj wygląda zakończenie współpracy z personelem tymczasowym? Czy pracownicy wracający na rynek pracy mogą liczyć na jakieś wsparcie ze strony firm?
Wygaśnięcie stosunku pracy w przypadku personelu tymczasowego nie różni się znacząco od typowej umowy na czas określony. Zdecydowanie krótszy jest jednak okres wypowiedzenia – wynosi on 7 dni przy umowach dłuższych niż 2 tygodnie oraz 3 dni, gdy umowa nie przekracza dwóch tygodni. Warto tu przypomnieć, że wszelkie kwestie formalne – np. wystawienie świadectwa pracy – należą do obowiązków agencji. Pracodawca użytkownik nie musi tracić na nie czasu. Jeśli natomiast chodzi o wsparcie dla pracowników, agencje posiadają w swej ofercie dodatkową usługę outplacementu. Z kolei Job Impulse Polska oferuje tę usługę w ramach standardowego procesu obsługi klienta, obejmując nią pracowników tymczasowych po ustaniu zatrudnienia (np. po zakończeniu sezonu). Jest to pakiet szkoleniowy, którego celem jest wsparcie i aktywizacja zawodowa zwalnianych pracowników. Osoby objęte programem są szczegółowo informowane o przyczynach zwolnień, a następnie przechodzą praktyczne szkolenia: m.in. w zakresie metod poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych oraz technik autoprezentacyjnych. Pracownicy otrzymują od agencji także zestaw aktualnych ofert pracy – najlepsze osoby mogą liczyć ponadto na listy referencyjne oraz intencyjne, gwarantujące zatrudnienie w następnym sezonie. W ten sposób pracownicy tymczasowi otrzymują konkretną pomoc, dzięki czemu łatwiej odnajdują się na rynku pracy. Z kolei nasi klienci zyskują dobry wizerunek – zarówno w oczach byłych pracowników, jak i swego otoczenia
Czy przedsiębiorcy korzystający z pracy tymczasowej mogą liczyć na jakieś dodatkowe usługi?
Poza standardową usługą pracy tymczasowej agencje proponują szereg dodatkowych rozwiązań, które w znacznym stopniu ułatwiają zarządzanie personelem. Jednym z takich rozwiązań jest On-Site Management, polegający na otwarciu biura agencji w firmie, zatrudniającej większą liczbę pracowników tymczasowych. Koordynator znajduje się wówczas zawsze na miejscu i na bieżąco zajmuje się sprawami związanymi z personelem, co znacznie podnosi efektywność usługi. Kolejną propozycją dla przedsiębiorstw jest Payroll, dzięki któremu pracodawca uwalnia się od rozbudowywania działu personalnego – w ramach usługi agencja przejmuje na siebie większą część obowiązków związanych z administracją kadr i płacami. Payroll gwarantuje też poufność wynagrodzeń oraz podążanie za zmianami prawnymi w tej dziedzinie. Ciekawym rozwiązaniem jest także Try & Hire – program zapewniający dobór najlepszego kandydata na stanowisko pracy. W wypadku skorzystania z tej opcji pracownik tymczasowy zatrudniany jest przez agencję na okres próbny, w trakcie którego oceniane są jego kompetencje, pożądane cechy osobowe, jak i umiejętność adaptacji do realiów panujących w danej firmie. Gdy po upływie okresu próbnego kandydatura zostaje uznana przez klienta za odpowiednią, pracownik otrzymuje propozycję stałego zatrudnienia.
Na pytania odpowiadała:
Katarzyna Rydzewska
Dyrektor Zarządzający
Agencja pracy Job Impulse Polska
www.job-impulse.pl
