Nie obawiamy się utraty pracy w związku z kryzysem, choć do wszelkich decyzji zawodowych podchodzimy obecnie bardzo ostrożnie – to wniosek z badania portalu Pracuj.pl i Interaktywnego Instytutu Badań Rynkowych.
Według opinii ekonomistów, kryzys gospodarczy obchodzi się z naszym krajem dość łagodnie. Nie zmienia to jednak faktu, że gorsza sytuacja finansowa wielu firm natychmiast wpłynęła na kondycję rynku pracy w Polsce. Kolejne przedsiębiorstwa redukują zatrudnienie, a stopa bezrobocia, według szacunków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ma w grudniu 2009 wynieść 12,5%, o 3 punkty procentowe więcej niż w porównywalnym okresie ubiegłego roku.
Portal Pracuj.pl i Interaktywny Instytut Badań Rynkowych zapytały 3683 internautów, pracowników małych, średnich i dużych przedsiębiorstw, jak obecna sytuacja gospodarcza, oraz sytuacja na rynku pracy przekłada się na ich decyzje i nastroje zawodowe. Wyniki wskazują, że statystyczny uczestnik badania jest w sprawie swojego miejsca pracy umiarkowanym – ale jednak – optymistą.
Pracy nie straci, ale nie awansuje
„Kryzysowe” zwolnienie z pracy nie spędza badanym snu z powiek. Znaczna większość, bo prawie 74% uczestników badania, nie obawia się utraty miejsca pracy w związku z obecną sytuacją gospodarczą (51,5% odpowiedzi „raczej nie” i 22,2% odpowiedzi „zdecydowanie nie”).
Wykres 1. Czy obawia się Pan(i) utraty pracy w związku z obecną sytuacją gospodarczą?
Źródło: Pracuj.pl i IIBR, N=3618, wszyscy badani
Pewien optymizm widać także w odpowiedziach dotyczących perspektyw rozwoju zawodowego. Brak zmian w czasie kryzysu należy także zaliczyć do sukcesów – ponad 42% osób zakłada, że ich pozycja na rynku pracy nie zmieni się w najbliższym półroczu. W grupie zdecydowanych optymistów, czyli osób deklarujących, że ich sytuacja zawodowa zmieni się na lepsze (27,7% badanych), więcej było mężczyzn. Blisko jedna trzecia z nich twierdzi, że ich sytuacja zawodowa się poprawi, wśród kobiet taką opinię wyraziło 23% ankietowanych.
Wykres 2. Jak, Pan(i) zdaniem, zmieni się Pan(i) pozycja na rynku pracy w ciągu najbliższych 6 miesięcy?
Źródło: Pracuj.pl i IIBR, N=3618, wszyscy badani
Kryzys to nie czas na zmiany
Z badania przeprowadzonego przez Pracuj.pl i IIBR wynika, że pracujący internauci z dużym dystansem podchodzą teraz do ewentualnej zmiany pracy. Większość, bo prawie 78% ankietowanych, nie planuje w najbliższym półroczu takiego kroku, chyba, że oferta byłaby atrakcyjna. Wtedy – kryzys nie kryzys – rozważyłoby ją niemal 7 na 10 badanych.
Niechęć do zmian łatwo wytłumaczyć obecną sytuacją gospodarczą, która powoduje większe przywiązanie do dotychczasowego zajęcia. 26% badanych obawia się, że trudno byłoby im teraz znaleźć lepszą pracę niż obecna, a niemal tyle samo wprost mówi, że nie chce ryzykować zmiany pracy ze względu na obecną sytuację gospodarczą w kraju. Warto jednak zwrócić uwagę, że spora grupa badanych (48,2%) zwyczajnie jest zadowolona z obecnej pracy i nie chce jej zmieniać.
Wykres 3. Dlaczego nie jest Pan(i) zainteresowany(a) zmianą pracy w najbliższym czasie?
Źródło: Pracuj.pl i IIBR, N=2819, respondenci niezainteresowani zmianą pracy, pytanie wielokrotnego wyboru
Skutki kryzysu okiem pracownika
Optymizm pracowników można tłumaczyć faktem, że tylko 4 na 10 badanych widzi wpływ kryzysu gospodarczego na sytuację swojego pracodawcy. Pozostali badani dzielą się na dwie grupy: tych, którzy nie obserwują w firmie żadnych zmian (40%) i tych, którzy nie wiedzą, czy spowolnienie gospodarcze wpłynęło na kondycję ich pracodawców. Brak zdecydowanej odpowiedzi może oznaczać, że skutki kryzysu jeszcze tych firm nie dotknęły, bądź nie są na tyle dotkliwe, aby mogli zauważyć je pracownicy.
Wykres 4. Czy firmę, w której jest Pan(i) zatrudniony(a) dotknęły skutki kryzysu gospodarczego?
Źródło: Pracuj.pl i IIBR, N=3618, wszyscy badani
Dla prawie połowy badanych, którzy odczuwają wpływ kryzysu na funkcjonowanie ich firm, przejawia się on w spadku liczby zamówień. Równie duża grupa uważa, że kryzys wpłynął na wstrzymanie nowych rekrutacji oraz pogorszenie się atmosfery pracy w firmie (45%). Inne wymieniane przez internautów symptomy to: zwolnienia, cięcia wynagrodzeń i ograniczenie wydatków na szkolenia. Wprowadzenie programu ochronnego dla zwalnianych pracowników odnotowało tylko 3% badanych.
Komentarz do wyników badania:
Przemysław Gacek, prezes Grupy Pracuj, do której należy portal Pracuj.pl
Wyniki przeprowadzonego przez nas badania są dość zaskakujące, biorąc pod uwagę, że słowo „kryzys” było przez ostatni rok chyba jednym z najczęściej używanych, zarówno w codziennych rozmowach Polaków, jak i w mediach. Okazuje się jednak, że polskiego pracownika nie tak łatwo wystraszyć i choć możemy mówić raczej o jego umiarkowanym optymizmie, to przynajmniej nie widać oznak paniki. Przed nami z pewnością jeszcze trudny okres na rynku pracy, więc dobrze byłoby, gdyby dobre nastroje się utrzymały. Ludzie, pewni swojej przyszłości zawodowej są bardziej aktywnymi konsumentami, a to pozytywnie wpływa na kondycję gospodarki.
Dominika Kowalczyk, Senior Research Executive, Interaktywny Instytut Badań Rynkowych:
Aktualna postawa pracujących internautów powinna niewątpliwie ucieszyć pracodawców. Wszystko wskazuje na to, że w dobie kryzysu umacnia się lojalność pracowników wobec zatrudniających ich firm. Można również przypuszczać, że pracownicy z większym dystansem traktują czynniki, które w normalnych warunkach rynkowych mogłyby ich skłonić do zmiany miejsca pracy, takie jak ograniczone możliwości rozwoju zawodowego czy brak pozapłacowego systemu motywacyjnego w aktualnym miejscu zatrudnienia.
Informacja o badaniu: Badanie zostało zrealizowane na potrzeby konferencji „Wyzwania HR w 2010 roku”. www.wyzwaniahr.pl, organizowanej przez portal Pracuj.pl 17 września br.
Badanie przeprowadzono w dniach od 29.07 do 14.08 2009 roku metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview). W badaniu uczestniczyło 3 618 pracowników małych, średnich i dużych przedsiębiorstw oraz 120 osób obecnie niepracujących, ale poszukujących pracy. Próbę dobrano metodą losowania systematycznego spośród użytkowników serwisów internetowych korzystających z bezpłatnej wersji systemu stat24 lub bezpłatnego audytu stat.pl/PBI. Wyniki analizowano z wykorzystaniem wagi analitycznej skonstruowanej w oparciu o charakterystykę społeczno-demograficzną badanej populacji (na podstawie badania Omnibus PBS DGA, sierpień-wrzesień 2008).
Źródło: Pracuj.pl