Są rzeczy o których każdy Rekruter musi pamiętać. I nie chodzi jedynie o znajomość sposobów dotarcia do kandydatów czy narzędzi rekrutacyjnych. Podstawą budowania zaufania do Konsultanta jest zgodność jego postępowania z przepisami prawa oraz etyką zawodową.
Konsultanci zajmujący się realizacją procesów rekrutacyjnych, aby wykonywać swój zawód na wysokim poziomie, muszą sprawnie poruszać się w gąszczu regulacji w zakresie prawa pracy. Podstawą jest zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu – nie można opublikować ogłoszenia typu: „poszukujemy młodego informatyka” albo „asystentka pilnie poszukiwana”. Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie oraz orientację seksualną jest niedopuszczalna. W kontaktach z kandydatami należy pamiętać również o pytaniach, których zadawać nie wolno – dotyczą one obszarów kryjących się pod nazwą „dane wrażliwe”, do których należą informację w zakresie pochodzenia rasowego lub etnicznego, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub filozoficznych, przynależności wyznaniowej, partyjnej lub związkowej, stanu zdrowia, nałogów, życia seksualnego, skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów. Szczególnie często spotykanym przypadkiem jest właśnie prośba o dostarczenie zaświadczenia o niekaralności, które można wymagać tylko w odniesieniu do zawodów wyszczególnionych w polskim prawie, czyli np. pracowników i urzędników służby cywilnej, pracowników ochrony, policjantów czy żołnierzy.
Kolejnym obszarem o ogromnym znaczeniu w pracy Konsultanta są wszelkie kwestie związane z ochroną danych osobowych. Każda firma rekrutacyjna powinna poinformować Rekrutera o zasadach przechowywania i przekazywania danych. Należy pamiętać, że jeżeli kandydat bierze udział w więcej niż jednym procesie rekrutacji (do różnych klientów) należy każdorazowo uzyskać zgodę lub stworzyć klauzulę, która obejmuje zgodę na te procesy. Ważne jest również spełnienie obowiązku informacyjnego, czy kandydat został poinformowany o tym kto będzie przetwarzał jego dane oraz jakie ma prawa zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych. W praktyce agencji często zdarza się, że prowadzone są rekrutacje niejawne. W tym przypadku GIODO może nam zarzucić, że nie spełniamy obowiązku informacyjnego wobec kandydata, nie ujawniając firmy, której dotyczy rekrutacja. Zaleca się więc aby w takich przypadkach wprowadzić procedurę wewnętrzną umożliwiającą przekazanie danych osobowych kandydatów klientowi, jedynie po uprzednim poinformowaniu kandydata o danych klienta i uzyskaniu jego zgody na przekazanie danych osobowych.
O dobre praktyki w agencjach zatrudnienia oraz zasady etyczne którymi powinien kierować się Rekruter zapytaliśmy ekspertkę dr Małgorzatę Sidor-Rządkowską.
AZ: Pani Małgorzato, na co dzień spotyka się Pani z wieloma dylematami Konsultantów, czy któryś z nich jest szczególnie nagminny?
MSR: Jest taki dylemat, który wynika z samej istoty pracy Konsultanta. Chodzi tutaj o zachowanie równowagi między interesami Klienta a dbałością o dobro Kandydata. Proces rekrutacji finansowany jest przez firmę poszukującą osoby do pracy. Nie oznacza to jednak, iż Konsultant ma prawo w sposób bezwzględny dążyć do jak najszybszej realizacji każdego zlecenia. Musi nieustannie pamiętać, iż powinien być także osobą wspierającą rozwój kariery zawodowej Kandydata. Oznacza to w szczególności konieczność opierania się pokusie przedstawiania przyszłego miejsca pracy w nazbyt optymistycznych barwach. Bywają sytuacje, iż niełatwo się od tej chęci powstrzymać.
AZ: Firmy rekrutacyjne prowadzą od kilku do kilkudziesięciu procesów rekrutacyjnych jednocześnie. O czym należy pamiętać aby nie naruszyć dobrych interesów zarówno klientów jak i kandydatów?
MSR: Jest wiele czynników, o których należy pamiętać. W szczególności chciałabym zwrócić uwagę na konieczność unikania różnego rodzaju konfliktów interesów. Ciężkim naruszeniem zasad etycznych byłoby na przykład rekrutowanie pracowników z firmy Klienta. Trudno też wyobrazić sobie profesjonalnego Konsultanta, który kontaktuje się ze zrekrutowanym przez siebie pracownikiem przekazując mu ofertę pracy w innej organizacji.
AZ: Wyżej pisaliśmy o przepisach prawa, które są szczególnie ważne w pracy Konsultanta. Co radziłaby Pani Konsultantom, których klienci mimo wszystko naciskają, że chcą spotkać się tylko i wyłącznie z młodymi kandydatami?
MSR: Najprościej byłoby odpowiedzieć, iż powinni natychmiast odmówić realizacji takiego zlecenia. Ja jednak wierzę w wartość dialogu i siłę rozsądnych argumentów. Warto zapytać Klienta skąd wynikają jego uprzedzenia, być gotowym na dłuższą rozmowę, podanie przykładów dojrzałych pracowników znakomicie radzących sobie z wykonywaniem obowiązków (oczywiście bez podawania szczegółów mogących identyfikować firmy, czy osoby). Gdy Klient stanowczo trwa przy swoim pomyśle warto odwołać się do przepisów prawnych zakazujących dyskryminacji ze względu na wiek. Konsultant na pewno nie powinien być osobą, która bezrefleksyjnie spełnia każde życzenie Klienta.
AZ: Jakie miejsce zajmują kwestie etyczne na Podyplomowych Studiach Rekrutacji i Selekcji?
MSR: To bardzo ważna część programu Studiów. Wszyscy Słuchacze zapoznają się z tzw. Dekalogiem Konsultanta opracowanym przez Polskie Forum HR. W trakcie zajęć analizujemy różnorodne studia przypadków związane z zastosowaniem tych zasad w praktyce. Słuchacze są świadomi, iż profesjonalizm w zawodzie Konsultanta wymaga przestrzegania najwyższych standardów etycznych.
Teraz czas na Ciebie. Przygotowaliśmy test wyboru, który sprawdzi Twoją wiedzę na obecnym etapie przygotowań do Certyfikacji Konsultantów Polskiego Forum HR. Podpowiedzi merytoryczne znajdziesz w prezentowanym materiale i literaturze przedmiotu. Mamy jednak nadzieję, że rozwiążesz go bez większego problemu, bo w końcu jesteś świetnym Konsultantem i to dla Ciebie chleb powszedni. Każdy kolejny artykuł z naszej serii będzie zakończony podobnym, krótkim testem. Łącznie staną się one papierkiem lakmusowym Twojego przygotowania do wejścia na wyższy szczebel profesjonalizmu. Środowy cykl będzie się składał z sześciu zróżnicowanych tematycznie części, a wraz z ostatnim artykułem eksperta Polskiego Forum HR pojawi się tabelka z prawidłowymi odpowiedziami z wszystkich sześciu testów. Dzięki temu otrzymasz zwrotnie diagnozę stanu Twojej zawodowej wiedzy, co pozwoli Ci podjąć decyzje dotyczącą Twojej przyszłości.
Weź udział w teście: KLIKNIJ TUTAJ
Wyniki testu jasno mówią „jestem gotowy”?
Zapraszamy do udziału w Certyfikacji! Przypominamy, że na zgłoszenia czekamy do 10 kwietnia br. Twój test nie poszedł Ci tak jak byś sobie tego z pewnością życzył? Odwiedź naszą stronę i zapoznaj się z programem studiów podyplomowych „Rekrutacja i selekcja” na Akademii Leona Koźmińskiego. Życzmy powodzenia i do zobaczenia na Certyfikacji!
dr Małgorzata Sidor-Rządkowska
Wywiad przeprowadziła: Agnieszka Zielińska, Kierownik Polskiego Forum HR
Bibliografia:
Literatura podstawowa: Bogdanienko J. (red.), Profesjonalna rekrutacja i selekcja na potrzeby współczesnej organizacji, Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012
Literatura uzupełniająca: Dale M., Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników, Wolters Kluwer, Warszawa 2013
Suchar M., Rekrutacja i selekcja personelu, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2008
Wood R., Metody rekrutacji i selekcji pracowników oparte na kompetencjach, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006
Woźniak J., Rekrutacja : teoria i praktyka, Wydawnictwa Profesjonalne PWN, Warszawa 2013
