Coraz więcej cudzoziemców podejmuje pracę w Polsce

9 marca 2010

Liczba wydanych zezwoleń na pracę wzrosła o ponad 60%. Pracodawcy złożyli prawie 200.000 oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca.

Mimo gospodarczych perturbacji w 2009 roku, których skutkiem było rosnące bezrobocie w (z 10,5% w styczniu do 11,9% w grudniu 2009), zatrudnienie cudzoziemców w Polsce cieszy się coraz większą popularnością.

Już od kilku lat sukcesywnie rośnie liczba wydawanych zezwoleń na pracę.

W 2009 roku nastąpił duży ponad 60% wzrost; liczba wydanych zezwoleń wyniosła 29.340.

Liczba wydawanych zezwoleń na pracę w kolejnych latach:

Najwięcej zezwoleń na pracę cudzoziemców, niemal połowę wszystkich, wydano tradycyjnie w województwie mazowieckim (13.979 zezwoleń).

Kolejne, pod względem ilości zatrudnionych cudzoziemców, ze zdecydowanie niższymi liczbami wydanych zezwoleń, to województwa: pomorskie (2.326 zezwoleń), małopolskie (2.000), dolnośląskie (1.674), lubuskie (1.528), wielkopolskie (1.387), śląskie (1.345).

Najmniej zezwoleń wydano w województwach: świętokrzyskim (386) i warmińsko-mazurskim (267).

Skąd tak duży wzrost?

Monika Ulatowska, Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia: „W lutym 2009 weszły w życie przepisy uproszczające i usprawniające procedury związane z podejmowaniem pracy w Polsce przez cudzoziemców. Mimo, że zasadą nadrzędną pozostaje zachowanie reglamentacji, tak aby praca cudzoziemców była komplementarna w stosunku do potrzeb lokalnego rynku pracy, nowe przepisy wprowadziły ułatwienia takie jak wyeliminowanie instytucji przyrzeczenia zezwolenia na pracę, przyśpieszenie procedury tzw.”testu rynku pracy” lub możliwość rezygnacji z niego w konkretnych okolicznościach, wydłużenie okresu, na który wydawane jest zezwolenie na pracę do lat 3.”

Najwięcej cudzoziemców, prawie ¼, pracowało w handlu hurtowym i detalicznym (6.921 zezwoleń), przetwórstwie przemysłowym (5.088), pośrednictwie finansowym i obsłudze nieruchomości (4.131), w budownictwie (3.065), hotelarstwie i gastronomii (2.803).

Natomiast na wykonywanie pracy w edukacji wydano 351 zezwoleń, a w ochronie zdrowia i opiece społecznej 440 zezwoleń.

Największą grupę zawodową, bo aż 31%, stanowili robotnicy wykwalifikowani (9.143 zezwoleń), wyższa kadra kierownicza, doradcy i eksperci to niemal 20% (5.700 zezwoleń), a pracownicy przy pracach prostych to ponad 16% (4.829 zezwoleń).

Najczęściej w Polsce pracę podejmują obywatele krajów:

Ukraina 9.504 zezwoleń
Chiny 4.536 zezwoleń
Wietnam 2.577 zezwoleń

Razem stanowią ponad połowę cudzoziemców, którym wydano zezwolenia na pracę w Polsce.

Na dalszy pozycjach plasowali się pracownicy z: Białorusi (1.669 zezwoleń), Turcji (1.422), Indii (1.164), Nepalu (838), Republiki Korei (624), Armenii (619), Mołdowy (601), Japonii (551), Rosji (540).

Ponad 57% korzystających ze wsparcia pracy cudzoziemców to przedsiębiorstwa małe zatrudniające do 9 pracowników (16.873 zezwolenia).

W przypadku większych przedsiębiorstw zatrudniających:

10-49 pracowników wydano 5.740 zezwoleń (19,56%)
50-250 pracowników wydano 3.812 zezwoleń (13%)
powyżej 250 pracowników wydano 2.915 zezwoleń (9,93%)

W ubiegłym roku wydano również 3.070 zezwoleń na pracę cudzoziemców oddelegowanych do Polski w celu realizacji usług eksportowych. W tej grupie dominowali cudzoziemcy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych (2.680 zezwoleń) oraz zatrudnieni w budownictwie (1.686 zezwoleń).

Z roku na rok rośnie również liczba zarejestrowanych w urzędach pracy oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi – obywatelom państw objętych tzw. „procedurą uproszczoną”.

Zatrudnienie cudzoziemców bez zezwolenia na wykonywanie pracy możliwe jest na podstawie rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2008 roku oraz z dnia 2 lutego 2009 roku, których przepisy stanowią iż obywatele Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdowy oraz Gruzji (od 30 listopada 2009r.) mogą wykonywać pracę na terenie Polski, bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, przez 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy.

W tym przypadku pracodawca, który chce zatrudnić cudzoziemca jest jedynie zobowiązany do zarejestrowania we właściwym urzędzie pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia mu pracy.

W 2009 roku zarejestrowano 189.317 takich oświadczeń, czyli ponad sześciokrotnie więcej niż wydano zezwoleń na wykonywanie pracy w tym samym okresie i ponad 20% więcej niż w roku poprzednim (dla porównania w 2008 roku zarejestrowano 156.105 oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi).

Wszystkie powyższe dane są jednak deklaratywne, oparte na składanych przez pracodawców informacjach o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy właściwych dla siedziby lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy.

Nie są dostępne natomiast żadne informacje ilu faktycznie cudzoziemców podjęło pracę w Polsce na tej podstawie.

Niemal 96% oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy wydanych w 2009 roku dotyczyło obywateli Ukrainy (181.030 osób).

Pracodawcy zamierzali powierzyć cudzoziemcom pracę w:

rolnictwie (122.651 oświadczeń)
budownictwie (19.242)
usługach domowych (8.815)
przemyśle (6.681)
handlu (3.827)
transporcie (3.045)
gastronomii (1.905)
hotelarstwie/obsłudze ruchu (1.583).

Jacek Wójcik, Leader Service:

„Pracownicy zza wschodniej granicy są doskonałym uzupełnieniem polskiego rynku pracy. Chętnie podejmują się zadań i pracy w zawodach, których polscy pracownicy często unikają, i na dodatek za mniejsze wynagrodzenie, co dla pracodawcy też nie jest bez znaczenia. Poza tym uważa się że pracownicy ze wschodu, a w szczególności pracownicy z dalekiego wschodu, są dużo bardziej zmotywowani do pracy a przez to bardziej wydajni. W Polsce zaczynamy mieć sytuację podobną do np. tej w Wielkiej Brytanii sprzed kilku lat, gdzie Polacy podejmowali się zadań, które dla przeciętnego Brytyjczyka były nieatrakcyjne. Można zatem odnieść wrażenie że polskie społeczeństwo podąża ścieżką wyznaczoną przez bardziej rozwinięte kraje zachodnie. Moim zdaniem ta tendencja będzie się utrzymywać.”

Agencje pracy tymczasowej złożyły jedynie 11.486 oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom, czyli 6% wszystkich.

Monika Ulatowska, Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia:

„Procedura zarejestrowania oświadczenia jest na tyle prosta, że pracodawcy zainteresowani zatrudnieniem cudzoziemca na krótki okres, często decydują się na samodzielne jej przeprowadzenie. Agencjom zatrudnienia powierzają częściej proces rekrutacji pracowników zza granicy gdyż posiadają one zagraniczne biura lub sieć kontaktów z zagranicznymi agencjami zatrudnienia oraz umiejętność rekrutacji i selekcji personelu o zgłoszonych przez pracodawcę kwalifikacjach i umiejętnościach” .

W Polsce podejmują pracę cudzoziemcy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę np. posiadający Kartę Polaka, obywatele UE i EOG, małżonkowie obywateli polskich, nauczyciele języków obcych. (szczegółowa lista cudzoziemców zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na wykonywanie pracy w Polsce dostępna na stronie SAZ).

Źródło danych: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Źródło tekstu: Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia