Jak wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl, co czwarty white collar w Polsce przekuł swoją pasję w biznes, co trzeci się przebranżowił, a co piąty zmienił miejsce zamieszkania dla wymarzonej pracy. Jednak tylko co dziesiąty miał odwagę założyć własny biznes. Jak pracownicy biurowi ryzykują w swoich karierach i jak postrzegają ryzyko zawodowe?
Według raportu „Jak pracować, by nie żałować. Generacja Z i pokolenie Y o żalu, satysfakcji i ryzyku w pracy” pod patronatem SWPS Innowacje, ponad połowa pracowników biurowych była gotowa ryzykować, aby dojść do celu. Mniej więcej co trzeci z nich wskazał, że ryzykiem jakie podjął był wybór trudnego i pełnego wyzwań zawodu oraz przebranżowienie, 26% badanych zdecydowało się przekuć swoją pasję w biznes, a 19% zmieniło miejsce zamieszkania dla wymarzonej pracy.
Co ciekawe, najwyższą formą ryzyka dla white collars było wyrażanie swojej szczerej opinii w pracy, pomimo możliwych konsekwencji, co może sugerować, że ta część badanych nie pracuje w tolerancyjnych, otwartych na wymianę myśli organizacjach.
Jako społeczeństwu brakuje nam umiejętności komunikacji opartej na jasnym i dobitnym przekazie, który nie byłby postrzegany od razu jako atak czy próba niezdrowej konfrontacji. W kontekście środowiska pracy i struktury hierarchicznej, dialog pomiędzy pracownikami tym bardziej staje się wyzwaniem. W wielu organizacjach powszechna jest struktura oparta na autorytecie przełożonego czy lidera, który nie dopuszcza odmiennych głosów i uwag. Pracowników rzadko kiedy uczy się współdziałania i pracy zespołowej, nacisk kładąc w zamian na realizację celów i przysłowiowych „KPI-ów”. Wyrażanie niepopularnych poglądów może w takim kontekście stać w sprzeczności z dominującą kulturą środowiska pracy, gdzie ceni się dopasowanie, a nie indywidualizm. Nie dziwi zatem wynik, że dzielenie się opinią może budzić obawy co do konsekwencji tego działania – mówi Marta Bierca, socjolożka, współautorka badania. Czasy się jednak zmieniają – na rynek pracy wchodzą młode, indywidualistyczne pokolenia. W efekcie, organizacje muszą modyfikować kulturę w kierunku bardziej otwartej, budzącej zaufanie i lojalność młodego Pracownika – dodaje.
Najmniej badanych jako podjęte przez siebie ryzyko wskazało wybranie mało popularnego zawodu (13%), takiego, któremu sprzeciwiają się rodzice/ bliscy (12%), lub nie charakterystycznego dla danej płci, czyli stereotypowo męskiego lub damskiego (12%). Najrzadziej deklarowanym ryzykiem było otworzenie własnej firmy – tylko jeden na dziesięciu badanych był skłonny zaryzykować i założyć własny biznes.
Nie wszyscy pracownicy byli jednak skłonni do ryzyka w życiu zawodowym – 27% uczestników badania zaprzeczyło, że podejmowali ryzyko, a mniej więcej co piąty nie miał zdania na ten temat.
Ryzyko przebranżowienia
Jako jedno z najbardziej powszechnych ryzykownych doświadczeń zawodowych white collarsi postrzegali przebranżowienie – 32% badanych ma za sobą takie doświadczenie. W tym obszarze widać różnicę między badanymi Zetkami i Igrekami mającymi dłuższe doświadczenie zawodowe. Wśród starszych przedstawicieli pokolenia Y (36-45 lat) aż 40% zmieniło branżę, wśród młodszych Igreków (28-35 lat) – 20%. Podczas gdy wśród Zetek tylko 11% zdecydowało się na taki krok. Co ciekawe, pomimo, że badani określają przebranżowienie jako ryzyko, aż 57% z nich twierdzi, że był to łatwy lub bardzo łatwy proces. Mniej więcej co piąty respondent określił przebranżowienie jako trudne.
Można stwierdzić, że wyniki raportu są optymistyczne – ponad połowa ankietowanych ocenia proces przebranżowienia się, czyli ten trudniejszy niż zwyczajna zmiana miejsca pracy, jako raczej łatwy lub zdecydowanie łatwy. Zatem nawet jeśli sam proces decyzyjny wymaga czasu i dokonania analizy związanych z nim ryzyk, ostatecznie aktywności związane z szukaniem nowej drogi zawodowej, rekrutacją i adaptacją w nowym środowisku pracy nie są wspominane przez przebadanych jako uciążliwe. Jako największe wyzwanie zostało wskazane nabywanie nowych kompetencji w przypadku zmiany branży – komentuje Konstancja Gierba, ekspertka od prawa pracy.
Więcej danych dotyczących motywów żalu, satysfakcji i ryzyka w karierach dzisiejszych pracowników white collars można znaleźć w raporcie “Jak pracować, by nie żałować? Generacja Z i pokolenie Y o żalu, satysfakcji i ryzyku w pracy” dostępnym do pobrania pod linkiem https://jakpracowacbyniezalowac.pl/raport/.
Badanie zostało przeprowadzone przez agencję badawczą WiseRabbit pod przewodnictwem dr Marty Biercy, na próbie 500 pracowników biurowych z branż:marketing, sprzedaż, HR, design, finanse, inżynieria i inne. Składało się z dwóch etapów: jakościowego (dyskusje grupowe) i ilościowego (metodą CAWI), które odbywały się od listopada 2022 do stycznia 2023. W każdym z etapów grupę docelową stanowiły kobiety i mężczyźni, przedstawiciele pokolenia Z (wiek 19-27 lat) oraz pokolenia Y (wiek 28-45 lat).
