O ogólnych zasadach dotyczących obowiązującej od 15 stycznia abolicji składek ZUS mówiło się sporo. Są jednak kwestie, które budzą pewne wątpliwości wśród samych zainteresowanych. Jakiego rodzaju składki mogą zostać umorzone? Co z nieuregulowanymi składkami pracowniczymi, których co prawda abolicja nie obejmuje, ale za to ulegają one przedawnieniu? Wszelkie wątpliwości wyjaśnia ekspert, Wojciech Popławski, radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych Kowalski, Popławski i Wspólnicy w Legnicy
Składek pracowniczych abolicja nie dotyczy
Umorzeniu podlegają nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne, tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe, ale tylko za osoby podlegające obowiązkowo tym ubezpieczeniom z racji prowadzonej pozarolniczej działalności. Umorzeniu podlegają też odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne.
Co ważne, umorzenie należności, o których mowa powyżej, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres. Ponadto umorzeniem objęte są należności, które do dnia wejścia w życie ustawy zostały rozłożone na raty i nie zostały opłacone do dnia złożenia wniosku o umorzenie (podlegają wyłączeniu z umowy o rozłożeniu należności z tytułu składek na raty).
Umorzeniu nie podlegają natomiast składki ubezpieczeniowe należne w związku z zatrudnieniem innych osób np. pracowników czy zleceniobiorców.
Przedawnione czy nie?
Do końca 2011 roku obowiązywał czas przedawnienia składek ZUS wynoszący 10 lat. Tak długi okres został wprowadzony w roku 2003 (przed tą datą okres przedawnienia składek wynosił 5 lat). Od 1 stycznia 2012 r., tak jak do końca 2002 r., okres przedawnienia to ponownie 5 lat, licząc od dnia, w którym składki stały się wymagalne. W nowych przepisach przewidziano jednak wyjątki. I tak, jeśli składki stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2012 r., to nowy 5-letni bieg przedawnienia zaczyna się dopiero od dnia 1 stycznia 2012 r. Nie dotyczy to sytuacji, w której składki wymagalne przed dniem 1 stycznia 2012 r., zgodnie ze starym 10-letnim biegiem przedawnienia, wcześniej ulegają „przeterminowaniu”. Następuje ono bowiem z upływem tego wcześniejszego terminu, a nie zgodnie z nowymi przepisami, ponieważ jest to korzystniejsze dla dłużnika.
Oznacza to, że przedawnieniu uległy składki, które stały się wymagalne do końca 2002 r. Jeśli chodzi na przykład o składki wymagalne w latach 2003 i 2004 – przedawnią się one odpowiednio w 2013 i 2014 r. W takim przypadku zasadne wydaje się wstrzymanie się ze złożeniem wniosku o umorzenie, bowiem można złożyć go w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. do 14.01.2015 r. (art. 1 ust. 4 ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność). Należy jednak pamiętać, że do złożenia wniosku możemy zostać przymuszeni, w sytuacji, gdy po dniu 15 stycznia 2013 r. ZUS wyda decyzję o podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym lub o wysokości zadłużenia z tytułu składek na nie. Wówczas termin na złożenie wniosku wynosić będzie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji, przy czym termin na złożenie wniosku nie będzie mógł się skończyć przed 15 stycznia 2015 r.
źródło: Wojciech Popławski, radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych Kowalski, Popławski i Wspólnicy w Legnicy
