W ubiegłym tygodniu w siedzibie Deloitte odbyła się debata pod hasłem „Jak kształcić liderów rynku pracy? – oczekiwania pracodawców wobec szkół wyższych”. Punktem wyjścia spotkania były wyniki badania ilościowego „Ocena szkół wyższych przez przedstawicieli pracodawców”, zrealizowanego na próbie reprezentatywnej 800 pracodawców na zlecenie fundacji Perspektywy.
Wykonawcą badania był ośrodek badawczy Pentor Research International przy merytorycznej współpracy z Deloitte, Konfederacją Pracodawców Polskich a także Polskim Stowarzyszeniem Zarządzania Kadrami.
W debacie uczestniczyło ok. 40 osób reprezentujących dwa środowiska: środowisko akademickie (rektorzy największych uczelni w Polsce, przedstawiciele rządu, kierownicy biur karier, przedstawiciele studentów oraz stowarzyszeń studenckich) oraz środowisko biznesowe (dyrektorzy personalni dużych firm produkcyjnych oraz usługowych w Polsce). Celem spotkania było znalezienie wspólnych płaszczyzn działania w zakresie przygotowywania absolwentów do wymagań współczesnego rynku pracy.
Trendy HRM w 2009
Spotkanie rozpoczęła Małgorzata Wnęk-Kolaska prezentacją wybranych wyników badań Deloitte (opublikowanych w ramach raportu Trendy HRM w 2009), dotyczącą problemów i wyzwań rynku pracy. Najciekawsze wnioski z badań:
1. Problemy z jakimi borykały się firmy w roku 2008 to: nowe formy pracy i organizacji, nadejście „Generacji Y”, starzejąca się kadra oraz niż demograficzny, stały odpływ kadr za granicę, a także brak młodych osób z niezbędnymi
kompetencjami specjalistycznymi
2. Ambicją polskich działów personalnych jest rola partnera strategicznego w organizacji, a procesami sprzyjającymi osiągnięcie takiego statusu jest posiadanie lub wdrażanie systemów IT do zarządzania kadrami a także zaawansowanych narzędzi polityki personalnej
3. W 2008 roku firmy, w których działy HR określiły swoją pozycję jako „partner strategiczny” deklarowały mniejsze problemy z utrzymaniem i przyciągnięciem kluczowych pracowników do organizacji, mniejsze problemy ze wzrastającą rotacją pracowników i koniecznością podniesienia wynagrodzeń znacznie powyżej poziom inflacji
4. Najpowszechniejsze narzędzia kadrowców w chwili obecnej to opisy stanowisk (76%) oraz uzależnienie wynagrodzenia od oceny realizacji zadań (69%)
5. Narzędzia obecnie najczęściej wdrażane to budowanie wizerunku pracodawcy (38%) oraz strategia kadrowa (36%) jako odpowiedź na wyzwania rynku pracy
6. Narzędzia planowane do wdrożenia na 2009 rok to plan sukcesji (19%) oraz budowanie kadry rezerwowej (19%) , a także nacisk na narzędzie wspierania rozwoju (programy „Talent Management”, indywidualne ścieżki karier)
7. Wg prognozy z badania w 2009 roku co trzecia firma ograniczy podwyżki, a co piąta zwolni pracowników. Zaburzenie dotychczasowych relacji będzie skutkowało brakiem poczucia bezpieczeństwa i spadkiem lojalności pracowników
„Reakcja polskich firm na problemy z zatrudnianiem pracowników ma charakter doraźny – pomimo kryzysu problem z „wyłowieniem pereł” będzie istniał nadal” – powiedziała Małgorzata Wnęk- Kolaska, menedżer w dziale konsultingu Deloitte. „Problem ten jest widoczny w procesie selekcji kandydatów do pracy, kiedy to pracodawcy bezlitośnie weryfikują wartość przygotowania merytorycznego potencjalnych pracowników. Dlatego rozwój kompetencji profesjonalistów czy transfer nowoczesnej wiedzy powinny w większym stopniu leżeć w gestii ośrodków kształcenia.”
Prestiż uczelni wśród pracodawców
Druga prezentacja poświęcona była wynikom badania przeprowadzonego przez Pentor na potrzeby Rankingu Szkół Wyższych 2009. Wyniki badania posłużyły do oceny uczelni pod względem jednego z kryteriów rankingowych – „prestiż wśród pracodawców”.
Wśród uczelni o najwyższym prestiżu wśród pracodawców znalazły się Politechnika Warszawska (I wynik), AGH (II wynik), Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński, SGH, a także uczelnia niepubliczna Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Badanie pokazało także, że są dziedziny, gdzie kryzys na rynku pracy związany jest nie z brakiem perspektywy zatrudnienia, ile brakiem perspektywy kształcenia, a dobry absolwent to towar wysoce deficytowy. Dotyczy to przede wszystkim zawodów inżynierskich, budowlanych i technicznych. Taki stan rzeczy wynika zarówno z profilu kształcenia niedopasowanego do rosnących potrzeb gospodarki, jak i również ze zmniejszonego zainteresowania studentów tymi kierunkami nauki. Na 1000 mieszkańców przypada w Polsce średnio 11,1 absolwenta kierunków przyrodniczych i technicznych, podczas gdy średnia unijna kształtuje się na poziomie 12,9.
Z badania przeprowadzonego przez Pentor RI wynika, że 42% pracodawców zgłasza problemy ze znalezieniem absolwentów posiadających odpowiednie kwalifikacje, dotyczy to głównie najmniejszych pracodawców. Kierunkami, która mają dzisiaj strategiczne znaczenie dla pracodawców, są przede wszystkim kierunki techniczne i informatyczne (62%), a dopiero w dalszej kolejności ekonomiczne (57%), prawnicze i administracyjne (25%). Tymczasem studenci wybierają dziś najczęściej kierunki ekonomiczne i administracyjne (23%) i społeczne (14%). Tylko 19% studentów studiuje na kierunkach technicznych i informatycznych.
Jak radzą sobie pracodawcy?
Druga część spotkania poświęcona była praktycznym sposobom przedsiębiorstw na poradzenie sobie z brakiem odpowiednio przygotowanych absolwentów, z ich pozyskaniem oraz kształtowaniem jako liderów rynku pracy.
Pierwsze wystąpienie to podsumowanie programu „Zainstaluj się” realizowanego przez PSZK oraz firmę ArcelorMittal, które zaprezentował Piotr Palikowski, Dyrektor Zarządzający PSZK. Celem Programu było zbliżenie świata nauki i biznesu poprzez wsparcie merytoryczne studentów i uczniów, praktyczną edukację oraz doradztwo w zakresie świadomego planowania kariery. Równoległym celem była promocja przemysłu hutniczego jako nowoczesnej i perspektywicznej gałęzi gospodarki. Najciekawsze elementy programu to m.in.: 500 Członków Klubu ArcelorMittal Politechniki Śląskiej i Akademii Górniczo-Hutniczej łącznie, 16 spotkań ze specjalistami dla ponad 400 studentów obu uczelni, 13 spotkań z uczniami szkół średnich i gimnazjalistami, 120 godzin bezpłatnych warsztatów branżowego języka angielskiego dla 60 Klubowiczów i 4 bezpłatne warsztaty z zarządzania projektami, 980 uczestników badania opinii studentów, 17 Laureatów Programu Stypendialnego wśród studentów.
Drugi case study to pomysły wdrożone przez firmę Animex. Dyrektor Zarządzający ds. HR, Robert Żelewski, wśród sprawdzonych sposobów na zarządzanie absolwentami podał elementy takie jak:
Akademia mistrzów (szkolenia wewnętrzne dla absolwentów)
Najlepsze praktyki (jako niezbędny element dzielenia się wiedzą w organizacji)
Programy stażowe (od 12-18 miesięcy, wtym programy uzupełniania wiedzy)
„Moje długoletnie doświadczenie jako dyrektora personalnego pokazuje, że polscy absolwenci w porównaniu z absolwentami uczelni zagranicznych mają dużo słabsze umiejętności pracy zespołowej i zarządzania projektem, a także posiadają niższe kompetencje komunikacyjne. To właśnie na kształcenie kompetencji powinien być położony większy nacisk w programach uczelni wyższych ” dodał Robert Żelewski.
Po prezentacjach odbyła się dyskusja panelowa osób zgromadzonych, starających się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: Czego brakuje pracodawcom, jakie oczekiwania mają wobec instytucji kształcących ich przyszłych pracowników i co uczelnie mogą z tym zrobić? Czy wiemy co to jest ustawiczne kształcenie i w jakim kierunku powinno ono zmierzać? Jak uczelnie oraz biznes mogą współpracować? Co powinno być ich obowiązkami?
Spotkanie zakończył wspólny lunch i rozmowy kuluarowe o tym jakie możliwości tkwią we współpracy obu środowisk: naukowego oraz biznesowego. Bez wspólnych starań o adekwatną strukturę kształcenia oraz jakość programów nauczania polskich uczelni nie uda się bowiem sprostać potrzebom innowacyjnej gospodarki.
Spotkanie nasza Redakcja ocenia bardzo pozytywnie i życzy nam Wszystkim częstszych rozmów na te tematy oraz bezpośredniego ich przełożenia na praktykę.
Przy okazji, dziękujemy organizatorom za zaproszenie HRstandard.pl do udziału w debacie.
